Nowy serial o Dengu Xiaopingu

Sto dziesiąta rocznica narodzin najsłynniejszego bodaj chińskiego reformatora gospodarki, Denga Xiaopinga (22 sierpnia), zostanie uświetniona przez China Central Television (CCTV), która rozpoczęła emisję serialu poświęconego tej postaci, zatytułowanego Deng Xiaoping at History’s Crossroads. Pierwszy z czterdziestu ośmiu odcinków miał premierę 8 sierpnia.

Ku przypomnieniu: Deng Xiaoping to zmarły w 1997 roku polityk chiński, jeden z przywódców Chińskiej Republiki Ludowej (1978-1989). Był głównym orędownikiem wprowadzenia nowych rozwiązań gospodarczych w Chinach (m.in. reformy rolnej, która zlikwidowała kolektywny system wsi, elementów gospodarki rynkowej oraz sektora prywatnego) oraz otwarcia państwa na zachodni kapitał. Starał się również o zreformowanie systemu politycznego Chin poprzez zaproponowanie przede wszystkim kadencyjności urzędów państwowych i swobód obywatelskich. Jednocześnie Denga Xiaopinga pamięta się też jako tego z polityków, który poparł siłowe tłumienie protestów z 1989 roku.

Sam projekt wyemitowania serialu o Xiaopingu spotyka się jednak z zaniepokojeniem tak w Chinach, jak i innych państwach. Inicjatywnie CCTV towarzyszy pytanie o misję i przekaz, jaki będzie niósł ze sobą ten nowy serial historyczny. Sam proces przygotowania serialu wzbudza uwagę - został on przygotowany w konsultacjach z oficjałami państwowymi, zaś przed emisją choć jednego odcinka wysłano 10 tysięcy kopii do cenzorów i interesariuszy. Jednocześnie do zrealizowania scenariusza wykorzystano dane z oficjalnych archiwów państwowych.

W samych Chinach zdania na temat serialu są podzielone. Prawicowi reformiści nawołują do ignorowania serialu, który ich zdaniem nie przekazuje niczego, co miałoby znamiona rzetelności historycznej. Lewicowi konserwatyści podchodzą do tematu bardziej entuzjastycznie. Mówi się też, że serial ukazuje przede wszystkim dzisiejszy sposób postrzegania i dyskutowania o Dengu Xiaopingu w oficjalnych kręgach administracji państwowej, sposób wykorzystania pamięci o jego dokonaniach przez aktualnie panujących.

Nie można serialowi odmówić odwagi. Po raz pierwszy na ekranie pojawił się chociażby Hua Guofeng, następca Mao Zedonga, oraz Hu Yaobang, jeden z współpracowników Xiaopinga i jego następca, którego śmierć w 1989 przyczyniła się do masowych protestów antyrządowych w Pekinie. Nieczęsto owe nazwiska występowały w oficjalnych mediach, jako że przypominają one o nieprzyjemnych dla rządzących momentach. Pojawia się tam również krytyka samego Mao, zwłaszcza jego polityki kulturalnej, co nie budzi sympatii ze strony maoistów. Twierdzą oni, że rola Mao w serialu została spłycona i że tak Mao, jak i Xiaoping, powinni być ukazani na tle swoich czasów i sytuacji, nie zaś zwyczajnie porównywani w kontekście komunista-kapitalista.

Zastanawiające także jest to, czy Chińczycy będą mogli zobaczyć w serialu momenty kryzysowe, takie jak protesty roku 1989 albo konflikt między Xiaopingiem i Zhao Ziyangiem. Tak czy owak, znamienne jest, że również i Chiny włączyły się w nurt „rozprawiania się z przeszłością”.

Źródło: A Controversial New TV Series Awakens China’s Historical Ghosts