„Oskar Kolberg. 1814-1890” - A. Skrukwa - recenzja

Obecny, chylący się już ku końcowi rok, poświęcony jest osobie i twórczości Oskara Kolberga. Ten patronat nad rokiem 2014 przypominać ma o jego dokonaniach i spuściźnie na płaszczyźnie folklorystycznej, etnograficznej i muzycznej. Nakładem Instytutu im. Oskara Kolberga i Instytutu Muzyki i Tańca w Poznaniu, wydana została biografia wielkiego zbieracza i badacza polskiego folkloru. Jej autorką jest Agata Skrukwa.

Recenzowana tu książka jest popularno-naukową biografią Kolberga skupiającą się na jego życiu prywatnym, naukowym i wydawniczym. Jest to też praca posiadająca dosyć mocno rozbudowaną szatę graficzną, bowiem na jej stronach zapoznać się możemy z unikatowymi rycinami, tak czarnobiałymi jak i barwnymi i reprodukcjami fotografii z przełomu XIX i XX w., tematycznie ulokowanymi wokół kultury ludowej ziem polskich. Dostępne są też skany rękopisów Kolberga, fragmenty jego pism i zebranych utworów, a nawet szkice ludowych przedmiotów dnia codziennego czy też przydrożnych i nadrzewnych kapliczek, jakie spotykane były w niejednej wsi. Książka już na pierwszy rzut oka może się podobać pod względem wizualnym, bowiem Wydawcy starali się dopracować tę kwestię w najmniejszych szczegółach. Twarda oprawa, dobrej jakości papier, strony szyte, czcionka wyraźna, a wzmiankowana szata graficzna na bardzo dobrym poziomie. Wszystko to sprawia, iż pod względem redaktorskim i edytorskim, najnowsza biografia Oskara Kolberga powinna zadowoli niejednego miłośnika książki i to za niewielką cenę. Kolejnym atutem pracy Agaty Skrukwy są marginesy z dodatkowymi informacjami, które nie zostały umieszczone w tekście głównym. Są to zwięzłe biogramy osób wymienianych w treści. Zabieg ten jest jak najbardziej udanym, a jego obecność poważnie wpływa na odbiór książki. Zwrócić uwagę należy na indeksy oraz na wyjątkowo rozbudowany spis bibliograficzny, co przy okazji popularyzatorskiego charakteru pracy, jest godny pochwały. Książkę kończy streszczenie w języku angielskim.

Układ pracy odpowiada wszelkim prawidłom biografii. Rozpoczyna ją rozdział poświęcony młodości Oskara Kolberga, gdzie zaznajomić się możemy z niuansami rodzinnymi badacza polskiego folkloru, okresem jego wykształcenia oraz pierwszymi próbami pisarskimi. W następnym rozdziale temat oscyluje wokół muzyki i ludowych pieśni, którym poświęcił się Kolberg. To właśnie jemu zawdzięczamy dziś znajomość większości wiejskich przyśpiewek i pieśni, które wykorzystywane są na imprezach poświęconym folkowi i kulturze ludowej ziem polskich. W rozdziale następnym przeczytać możemy cenne informacje dotyczące zbieractwa Kolberga wspomnianych wcześniej ludowych pieśni oraz pierwsze udane próby ich spisania, a także wydania w tematycznych monografiach. W kolejnym rozdziale zapoznać się możemy z realizacją Kolberga szeroko zakrojonego projektu pt. Lud. Rozdział następny poświęcony jest tematyce źródeł badacza, których podstawą są zapiski sporządzane podczas wędrówek po polskich wsiach. Następny rozdział poświęcony został krokowskim latom Oskara Kolberga. Wspomnieć należy, że badacz ten pochodził z Warszawy, ale w latach 70. XIX w. przeniósł się na stałe do stolicy Galicji okresu austriackiego. Ostatni rozdział zarezerwowany został na omówienie kwestii ostatnich tomów zapisanych przez Kolberga. Badacz ten był niezwykle płodnym pisarzem i jak wiadomo pozostawił po sobie bardzo szeroko zakrojoną spuściznę literacką, do której wielu sięga do dziś.

Na dzień dzisiejszy nauka polska zawdzięcza Oskarowi Kolbergowi niewyobrażalną liczbę tekstów, o tyle cennych i unikatowych, że są to jedyne tego typu spisy informacji, które znane były tylko w formie oralnej. A skoro tak, to były narażone na zapomnienie. Dzięki Kolbergowi i jego wytężonej pracy w iście pozytywistycznym stylu, zgodnie z zasadą praca u podstaw oraz praca organiczna, Polacy są jedyną nacją w Europie posiadającą praktycznie w całości takie źródła. Kolbergowi zawdzięczamy spisanie bajek, przypowieści, legend i porzekadeł, pieśni, przyśpiewek, rytuałów zgodnych z kalendarzem liturgicznym, muzyki i tańców, słów i zasad wykonywania ludowych utworów w aż kilkudziesięciu tomach z podziałem na regiony geograficzne ziem polskich. Kolberg przedstawił dzieje wsi polskiej wiernie do tego stopnia, że są inspiracją dla wielu twórców działających na szerokiej płaszczyźnie kulturowej. Książka Agaty Skrukwy w bardzo przystępny sposób stara się przybliżyć te zagadnienia możliwie jak najwierniej. Szkoda tylko, że w popularno-naukowym ujęciu.

Plus minus:
Na plus:
+ tematyka
+ wydanie
+ zdjęcia, ryciny i skany
+ informacje na marginesach
+ bibliografia
+ przystępna cena
Na minus:
- styl autorki

Tytuł: Oskar Kolberg. 1814-1890
Autor: Agata Skrukwa
Wydawca: Instytut im. Oskara Kolberga i Instytut Muzyki i Tańca
Rok wydania: 2014
ISBN: 978-83-9325586-3-5
Liczba stron: 184
Okładka: twarda
Cena: 25 zł
Ocena recenzenta: 8/10

Książka do nabycia w księgarni poczytaj.pl