ABC konferencji. Część 2 - referat czy prezentacja?

W poprzednim wpisie zawarłem skrótowe informacje, przydatne głównie dla osób chcących pojechać na konferencje naukowe. Dziś, kontynuując ten temat postaram się odpowiedzieć na pytanie związane z samym wystąpieniem prelegenta.

Na samym początku jedno z podstawowych wyborów - forma wystąpienia.

1. Prezentacja multimedialna - polega na odtworzeniu prezentacji przed pozostałymi uczestnikami wraz ze swoim omówieniem. Plusem jest niewątpliwie możliwość zaprezentowania treści graficznych, np. mapy, zdjęcia czy wykresy - bez omawiania ich i podawania suchych liczb. Co więcej, zaleca się, aby omawianie np. tematów militarnych odbywało się właśnie w ten sposób. Minusem są niestety możliwe problemy techniczne, jak niemożliwość odtworzenia prezentacji (niekompatybilne oprogramowanie) lub brak sprzętu (osoba zgłaszająca się na konferencję powinna jasno zaznaczyć, że potrzebuje właśnie tego rodzaju wyposażenia). Warto pamiętać, że najczęściej komputer jest własnością uczelni i nie jest skonfigurowany odpowiednio. Często brakuje programu PowerPoint, a zainstalowany LibreOffice potrafi zgubić formatowanie i nie pokazać wszystkiego. A nawet, jeśli jest już PowerPoint to zbyt stara wersja bez obsługi nowszych formatów (pptx).
2. Referat - osoby, które się zdecydują na ten najpopularniejszy wariant powinny postarać się o dopasowanie materiału do czasu wystąpienia (4 lub 6 stron). Zaletą jest możliwość kompleksowego zaprezentowania tematu. Należy robić tak, aby zwrócić uwagę słuchających osób i ich nie zanudzić. Odradzam czytanie tekstu słowo w słowo - jest to nieprofesjonalne oraz nudzi (ale dopuszczalne gdy wygłaszamy referat za osobę nieobecną). Najlepiej spoglądać na tekst i omawiać tematy własnymi słowami zmieniając modulację głosu.
3. Wygłaszanie referatu „z głowy” - rzecz najtrudniejsza, ale pozwalająca zyskać uznanie wśród uczestników konferencji. Dzięki składnemu i swobodnemu opowiadaniu można pokazać znajomość tematu oraz zdolności oratorskie. Są jednak wady: po pierwsze trzeba być osobą, która potrafi przemawiać przed innymi i której to nie stresuje. Najmniejszy nawet stres może spowodować rozpraszające uwagę przerwy, co negatywnie wpłynie na wartość merytoryczną. Prelegent może również niechcący pominąć ważne aspekty referatu, a nawet całkowicie się w nim zagubić. Dlatego warto przygotować sobie konspekt, czyli wypisać w punktach wszystkie niezbędne zagadnienia. Dzięki temu, nawet głos moderatora informujący o zbliżającym się końcu czasu będzie niegroźny 🙂

Wystąpienie nie powinno wyczerpywać tematu dokładnie, warto zwracać uwagę na jak największą liczbę ciekawostek (interesują one słuchaczy sprawiając, że wystąpienie nabiera wartości).

To tyle odnośnie własnych wystąpień. Przejdźmy teraz do dyskusji - jest to ważny element każdej konferencji dający uczestnikom między innymi:

• możliwość wymiany poglądów na dany temat
• dopowiedzenie o rzeczach, których nie można było poruszyć w trakcie wystąpienia
• możliwość zebrania wskazówek, które mogą okazać się pomocne przy przygotowaniu tekstu do publikacji

Dyskusję prowadzi moderator, który zadaje prelegentom pierwsze pytania. On też udziela głosu innym uczestnikom i dba o długość wypowiedzi. Oczywiście pytania zadawane są także wzajemnie przez prelegentów.

Po zakończeniu wszelkich wypowiedzi na wielu konferencjach odbywa się konkurs na najlepszy referat w panelu. W zasadzie, aby nie doszło do naruszeń (na przykład zaproszenie znajomych, żeby wpłynęli na wynik), prawo głosu powinni mieć wyłącznie prelegenci. Nagrodą są książki lub inne bonusy.

Niestety w ostatnich latach poziom wielu konferencji naukowych mocno spadł, co widoczne jest podczas prelekcji. Coraz częściej ludzie przychodzą jedynie na swoje panele, a nawet na ich poszczególne części i po ich zakończeniu opuszczają konferencję. Niekiedy dochodzi również do wychodzenia tuż po wygłoszeniu swojego referatu - nie wygląda to dobrze, a co więcej pokazuje brak szacunku do innych.

W następnym wpisie poruszę temat zawierania znajomości podczas konferencji naukowych i korzystania z nich.