Konstytucja 3 maja - to już 224 lata

3 maja 1791 roku Sejm Czteroletni uchwalił pierwszą w Europie i drugą na świecie ustawę zasadniczą. Polska konstytucja jako pierwsza na starym kontynencie regulowała w nowoczesny sposób stosunki między władzą, a obywatelami.

Strona tytułowa Konstytucji 3 maja

Pod koniec XVIII wieku Polska znalazła się w tragicznym położeniu politycznym. Rosja od kilku dekad prowadziła rozkład naszego państwa, stale korumpując posłów i wpływową szlachtę. Finalnie nasi sąsiedzi porozumieli się nad głową króla Augusta Poniatowskiego i zawarli sojusz w celu likwidacji Rzeczypospolitej. W 1772 roku Rosja, Austria i Prusy dokonały tzw. I rozbioru Polski, uszczuplając tym samym nasze państwo. Program reform i Konstytucja były inicjatywą takich ludzi jak np. Hugo Kołłątaj, Stanisław Małachowski etc. Była to ostatnia próba ratowania bytu państwowego Polski - niestety nieudana.

Historycy twierdzą, że Konstytucja nie została uchwalona do końca legalnie, gdyż większości posłów nie było w Warszawie. Sytuacja taka była jednak konieczna ponieważ ci nieobecni służyli Rosji. Obóz reformatorów wiedział, że tylko oni mogą przyjąć ustawę zasadniczą. Konstytucja została uchwalona 3 maja 1791 roku przez aklamację, wieść o tym doniosłym wydarzeniu błyskawicznie rozeszła się po Europie. Niestety Konstytucji nie wprowadzono w życie - w 1792 roku zawiązała się zdradziecka konfederacja targowicka, a na ziemie Polski wkroczyła armia rosyjska.

Postawę szlachty i magnaterii polskiej najlepiej oddaje ten oto niepozorny cytat: „Takie były zabawy, spory w one lata, śród cichej wsi litewskiej, kiedy reszta świata...” Właśnie - co reszta świata?