Książę Monako przeprosił za deportację Żydów w 73. rocznicę wydarzenia

Książę Albert II odsłonił na cmentarzu pomnik, na którym wyryto nazwiska Żydów deportowanych w nocy z 27 na 28 sierpnia 1942 r. W swoim przemówieniu książę mówił o winie spoczywającej na Monako i prosił o przebaczenie.

Albert II książę Monako/ fot. Michel Ravassard, CC-BY-SA-3.0

W uroczystości na cmentarzu wzięli udział m.in. naczelny rabin Monako oraz znani łowcy nazistów Serge i Beate Klarsfeld. Przewodniczący Europejskiego Kongresu Żydów dr Moshe Kantor wydał oświadczenie, w którym pochwalił tę inicjatywę. Ceremonia stanowiła uwieńczenie trwającego kilkadziesiąt lat procesu. W trakcie II wojny światowej władzę w Monako sprawował książę Ludwik II. Dzięki staraniom ww. Klarsfeldów jego syn, książę Rainier III, podjął misję zbadania postępowania rządzących w okresie wojny. Kontynuatorem misji jest także kolejny władca, książę Albert II. To z jego inicjatywy przygotowano rządowy raport dotyczący związków Monako z Państwami Osi, na który powoływano się w przemówieniu. Jedną z konkluzji raportu jest ustanowienie programu restytucji mienia zabranego deportowanym Żydom.

Minimalną liczbę deportowanych Żydów ustalono na 66 osób. Łącznie w trakcie wojny deportowani z Monako i monakijczycy deportowani z Francji stanowili około 90 osób, z czego tylko dziewięcioro przeżyło. Wśród żydowskich ofiar znajdowali się uchodźcy, którzy w Monako – państwie o statusie neutralnego – szukali schronienia przed prześladowaniami, jakich w trakcie wojny doświadczali w sąsiedniej Francji. Znane są przykłady oddolnych inicjatyw, ukierunkowanych na ochronę Żydów przebywających w Monako. Jednocześnie jednak władze coraz bardziej ulegały naciskom kolaborującego z Niemcami rządu Vichy i przekazały uchodźców w ręce nazistów.

Źródła: Star Tribune, Los Angeles Times, Jewish Telegraphic Agency