„Czerwone piętno” - M. Klemba - recenzja

Kiedy po 1989 r. upadł komunizm i rozpadł się Związek Radziecki, oficjalnie można było poznać prawdziwą historię tego totalitarnego i morderczego systemu. W podręcznikach do nauki historii pojawiła się prawda o Katyniu i najeździe 17 września 1939 roku, a nowo utworzony IPN przejął tajne akta, spuściznę po UB i SB. Ale potrzeba wiele lat, aby do świadomości wszystkich Polaków dotarło przesłanie, że reżim komunistyczny ma na sumieniu więcej ofiar, niż niemiecki nazizm. Że ludzie zaczadzeni „czerwonym piętnem” w dalszym ciągu sprawują w naszym kraju wysokie stanowiska. Że kaci, którzy mordowali ostatnich polskich partyzantów – Żołnierzy Wyklętych, pomimo 25 lat wolności, nigdy nie odpowiedzą za swoje zbrodnie i przewinienia.

 Mirosław Klemba jest historykiem, regionalistą, nauczycielem historii i dyrektorem Szkoły Podstawowej im. M. Wasilewskiego w Głuchowie. Oprócz recenzowanej książki jest również autorem pracy Czas próby: mieszkańcy Ziemi Głuchowskiej podczas okupacji niemieckiej 1939-1945.

Autor Czerwonego piętna opowiedział w swojej książce niezwykle interesujące, ale praktycznie nieznane historie. Opisał wydarzenia i losy ludzi, mieszkańców powiatów skierniewickiego i rawskiego. Wspólnym mianownikiem dla przedstawionych faktów i osób są przeżycia bohaterów, związane z tytułowym „czerwonym piętnem„. Począwszy od czerwonej bolszewickiej rewolucji, śledzimy walkę Polaków z sowieckimi najazdami lat 1920 i 1939, radzieckie „wyzwolenie„ z 1945 r. oraz ściganie ostatnich Żołnierzy Wyklętych przez komunistycznych ”utrwalaczy” władzy.

W książce zamieszczono 19 rozdziałów, a każdy z nich jest osobno opowiedzianą historią. Pierwsza część pracy M. Klemby omawia dzieje niemieckiej rodziny Woessnerów (Wesnerów), która zwabiona przez władze pruskie od 1803 r. zamieszkała w Kochanowie, małej wiosce pod Głuchowem. W dalszym parciu ku dobrobytowi niektórzy potomkowie tej rodziny ruszyli dalej na wschód, na ziemie żyznej Ukrainy, aż do Mariupola. Nawet zwycięstwo rewolucji bolszewickiej nie zachwiało wysokiego statutu Niemców. Krach nastąpił wraz ze wprowadzoną w 1929 r. kolektywizacją rolnictwa, podczas której rodzinę Wesnerów zaliczono do kułaków, pozbawiono ziemi i zesłano na Syberię. Potomkowie dawnych pruskich zaradnych gospodarzy opuścili Syberię i Związek Radziecki dopiero w roku 1988, i w tym roku wyjechali do Niemiec.

„Historia zatoczyła koło. Po prawie 200 latach Wesnerowie wrócili do kraju, skąd przed dwoma wiekami ich przodkowie wyruszyli na wschód w poszukiwaniu lepszego życia” (s. 16) – tak autor kończy pierwszy rozdział.

Ale to tylko preludium do tego, co czytelnicy mogą znaleźć na kolejnych kartach tej pasjonującej książki. W dalszej części jest opowieść o lotniku z Lnisna i uczestniku bitwy pod Monte Cassino ze Skoczykłód, o komendancie posterunku policji w Jeżowie, który tylko dlatego ocalał z mordu katyńskiego, ponieważ był z pochodzenia Niemcem. O Wilniakach, którzy po wojnie trafili do Skierniewic oraz o mieszkańcu Łowicza, którego wojenne życie na Wołyniu napiętnowały tragiczne wydarzenie inspirowane przez wojska niemieckie, sowieckie NKWD oraz bandy UPA. O Wyklętych spod szyldu Grupy Młodzieżowej Szczecin oraz spod znaku Związku Bojowników o Wolność, i o młodym chłopaku, który budował samolot, aby wylecieć nim na Zachód, ku wolności.

Książka Mirosława Klemby to znakomita podróż do świata, który istnieje wyłącznie na starych widokówkach, na kartach, archiwalnych dokumentach oraz we wspomnieniach 80-cio i 90-cio latków. Rozdziały Czerwonego piętna to takie pojedyncze klocki, z których autor zbudował wspaniałą książkę o lokalnej historii naszego regionu oraz jego mieszkańców. A czym jest historia Polski, jeśli nie zbiorem takich regionalnych dziejów naszego państwa?

Polecam wszystkim zainteresowanym dziejami Skierniewic, Rawy Mazowieckiej oraz Głuchowa. Po książkę powinni sięgnąć również historycy badający dzieje Żołnierzy Wyklętych oraz powojenne relacje w komunistycznej Polsce.

Na koniec żywię nadzieję, że autor nie poprzestanie na recenzowanej pracy. Że jeszcze kiedyś przedstawi nam dalszy ciąg swoich badań, opowiadający np. o lokalnych dziejach związanych z II wojną światową, z walką przeciw hitlerowskiej agresji i niemieckiej okupacji.

Plus/Minus

Na plus:

+ tematyka książki – historia regionalna

+ przedstawienie prawdziwych wydarzeń i ludzkich losów

+ nieznane, interesujące historie

+ wciągający styl autora i jego zaciętość w drążeniu prawdy

+ ładne wydanie i wiele zdjęć

Na minus:

- brak

Tytuł: Czerwone piętno

Autor: Mirosław Klemba

Wydawca: Starostwo Powiatowe w Skierniewicach

Rok wydania: 2014

ISBN: 978-83-60829-90-5

Strony: 162

Oprawa: miękka

Cena: brak danych

Ocena recenzenta: 8/10