„Henryk VIII” – F. Hackett – recenzja

Król, mąż, kochanek, ojciec, niespełniony wojownik – Henryk VIII był mężczyzną o bardzo wielu twarzach. Historia jego życia wciąż niezmiennie fascynuje i inspiruje do odkrywania jej na nowo. Kolejni historycy podejmują wyzwanie, jakim jest opisanie losów tego niezwykłego monarchy, człowieka charyzmatycznego i słabego zarazem, który poddawał się w życiu nie tyle rozsądkowi, co często szalejącej w nim burzy uczuć.

Najnowsza na księgarnianych półkach biografia Henryka VIII, wydana przez Państwowy Instytut Wydawniczy, nie jest tak naprawdę nowością. Autor Francis Hackett (1883-1962) opublikował ją po raz pierwszy w roku 1929, a jej polska edycja ukazała się w naszym kraju nakładem wydawnictwa J. Przeworskiego w 1939 roku. Niestety, niemal cały jej nakład spłonął w magazynach zbombardowanego Domu Książki Polskiej. Na szczęście pozycja ta nie została w pełni zapomniana i mogą po nią również sięgnąć współcześni czytelnicy.

Nie ukrywam, że czekałam na tę książkę z niecierpliwością. Niewiele jest teraz na rynku nowych i ciekawych biografii Henryka VIII, a ta pozycja z pewnością zasługuje na takie miano. Wydawałoby się, że właściwie wiele nie potrzeba – już sama postać, która jest w książce przedstawiana jest tak fascynująca, że właściwie każdą jego biografię czyta się z zapartym tchem. Mimo wszystko to, w jaki sposób jest ona napisana ma również ogromne znaczenie. A Hackett z łatwością potrafił porwać swojego czytelnika.

To, co z pewnością jest dla tej właśnie biografii Henryka VIII charakterystyczne, to nieskrywana pasja, z jaką została napisana przez autora. Nie da się pozbyć wrażenia, że Hackett przeżywa tę całą historię, że dał się jej pochłonąć i zrobił wszystko, aby był to majstersztyk. Poświęcił wiele czasu i włożył mnóstwo pracy w stworzenie książki, czytając niezwykle szeroki materiał dokumentów, w których znaczną większość stanowiła oczywiście korespondencja dyplomatyczna – aż dwadzieścia tysięcy stron! Dzięki tak głębokiej analizie z łatwością przekazana zostaje atmosfera dworu Tudorów z jego namiętnościami, porywami serca oraz intrygami. Francis Hackett słusznie nazywa się psychohistorykiem, gdyż to, co przedstawia w swojej książce to nie tylko suche fakty, ale dokładna analiza charakterów występujących w niej postaci. Poznajemy ludzi wraz z ich motywami, myślami, dążeniami i marzeniami.

Hackett przedstawia nam Henryka, jako człowieka, jakim istocie był – silnego, o mocnym charakterze i nieznoszącego sprzeciwu, ale jednocześnie zagubionego w sobie. Mimo sympatii, jaką ewidentnie darzy swojego bohatera, widzi w nim także małego chłopca, jakim w głębi serca pozostał na zawsze – tego niepewnego siebie, wciąż muszącego udowadniać sobie i innym, że jest wielkim królem, z którym każdy powinien się liczyć. Z tej właśnie niepewności, a jednocześnie chęci bycia niepokonanym wynikały wieczne marzenia króla o wielkich wojennych podbojach. Chciał niczym Henryk V pod Agincourt zwyciężyć Francuzów na czele swoich wojsk i przejść do historii, jako zwycięzca i wojownik. To jedno z marzeń, którego nigdy naprawdę nie udało mu się spełnić, choć niewątpliwie historia o nim nie zapomniała, a to dzięki jego życiu miłosnemu.

Kobiety w życiu Henryka VIII grały tak ogromną rolę, że Hakcett postanowił m.in. ich nazwiskami nazwać kolejne części książki. Jest ona więc podzielona na osiem ksiąg: Tło historyczne, Dzieciństwo Henryka, Henryk i Katarzyna, Anna Boleyn, Joanna Seymour, Anna Kliwijska, Katarzyna Howard oraz Katarzyna Parr. Z oczywistych kwestii, jakimi jest czas, jaki poświęcił Henryk swoim kolejnym małżonkom, najwięcej miejsca poświęcone jest oczywiście dwóm z nich: Katarzynie Aragońskiej i Annie Boleyn.

Choć miłość i nienawiść do kolejnych kobiet naznaczyła życie Henryka w sposób wyjątkowo dobitny, to również sytuacja polityczna w Europie, z którą przyszło mu się zmierzyć miała wpływ na jego zachowanie i decyzje – również te małżeńskie. Dlatego też tak istotna i ciekawa jest pierwsza księga, czyli Tło historyczne. Poznajemy w niej nie tylko Henryka i losy rodu Tudorów, ale również osoby, które przeplatały się w jego życiu w sposób znaczny – głowy innych państw, przede wszystkim dwóch największych rywali króla Anglii: króla Francji Franciszka I Walezjusza oraz cesarza Karola V. Sojusze, przyjaźnie, konflikty i próby sprzymierzenia się przeciw wspólnemu wrogowi naznaczyły życie tych mężczyzn, którzy rywalizowali ze sobą na europejskiej arenie.

Oprócz wyżej opisanych wartości, na pochwałę zasługuje również piękne wydanie książki: twarda oprawa oraz to, co naprawdę mnie urzekło, czyli proste rozwiązanie, które jednak nie jest już zbyt często spotykane – wszyta zakłada w postaci wstążki. Brakuje niestety nieco fotografii, które często występują w biografiach i cieszą oko. W książce nie znajdziemy również spisu treści czy też przypisów, co sporo ujmuje tej pozycji. To, co jednak najbardziej denerwuje podczas lektury, to brak tłumaczeń wielu ważnych wypowiedzi lub fragmentów listów z języka francuskiego lub też łaciny. Być może w ten sposób było to przedstawione w wersji oryginalnej, jednak nie zmienia to faktu, że czuć niedosyt – oczywistym jest oczekiwanie od wydawcy, aby ułatwił czytelnikowi zadanie i choćby w przypisach przedstawił tłumaczenie tych tekstów, które często nadają kontekst wydarzeniom. Niestety, jeśli chce się je zrozumieć, trzeba samemu sięgnąć po słownik lub translator.

Podsumowując, biografia Henryka VIII autorstwa Francisa Hacketta z pewnością jest pozycją, po którą warto sięgnąć, jeśli interesują nas losy tego słynnego monarchy. Ciężko jest przejść obok niej obojętnie i daje ona nam bardzo ciekawy pogląd na tego niezwykle namiętnego króla, który potrafił postawić swój kraj do góry nogami marząc o męskim potomku i kobiecie, która mogłaby przynieść go na ten świat. Mimo wszystko nie da się ukryć, że pewne techniczne braki rzucają się w oczy i utrudniają lekturę. Książka mogłaby więc być lepiej dopracowana, lecz polecić ją mogę z pełnym przekonaniem.

Plus/Minus

Na plus:

+ ciekawa narracja

+ interesujący temat

+ spójność treści

+ dokładne opracowanie tematu

+ twarda oprawa

+ wszyta zakładka

Na minus:

- brak tłumaczeń przekazów z języka francuskiego i łaciny

-  brak przypisów i spisu treści

Tytuł: Henryk VIII

Autorzy: Francis Hackett

Wydawnictwo: Państwowy Instytut Wydawniczy

Rok wydania: 2015

ISBN: 9788364822247

Stron: 528

Oprawa: twarda

Cena: 60,00

Ocena recenzenta: 8/10