Mitologia dzikich ludzi Europy

Celtowie, określani przez Rzymian jako barbarzyńcy, stworzyli rozwinięty system wierzeń. W ich mitach dominował motyw wojen. Bogowie toczyli ciągłe walki lub byli związani z siłami przyrody. Do najważniejszych postaci w panteonie należeli: Dagda, Lug, Brigid czy Mannanam mac Lir. Warto poznać bliżej głównych bogów wierzeń celtyckich.

Lug

Celtowie nie stworzyli jednego systemu wierzeń. Ze względu na rozproszenie tego ludu po niemal całej Europie i części Bliskiego Wschodu, istniały pewne różnice pomiędzy poszczególnymi regionami. Celtowie, jako animiści, wierzyli w istnienie świata duchowego. Czcili potoki, źródła, drzewa, głazy, góry itd. Wierzyli, że wszystko ma swoją duszę. Obecnie znanych jest około 400 bogów czczonych przez Celtów. Niektóre z tych bóstw posiadały szczególną pozycję w panteonie.

Dagda – „Dobry bóg” – przydomek nie oznaczał dobroci serca, lecz umiejętność sprawnego działania. Był to, pełen nienasyconego apetytu, olbrzym. Jego atrybuty to: maczuga, symbolizująca siłę i męstwo,oraz kociołek, ukazujący niepohamowany apetyt. W celtyckim panteonie Dagda był bogiem rolnictwa. Wspomniany kociołek miał magiczną moc zaspokajania głodu. Wierzono, że w noc poprzedzającą 1 listopada bóg ten zabiera co trzeciego syna i skrapia jego krwią ołtarz. Następnie rozczłonkowane ciało zakopuje w różnych częściach pola, dzięki czemu zapewnia obfite plony1 .

Dagda był uznawany za patrona druidów. Jako arcykapłana nazywano go Rudowłosym Panem Wielkiej Wiedzy.

Brigid – była córką Dagdy oraz odpowiedniczką greckiej Ateny. Często przedstawiana w triadzie z siostrami o tym samym imieniu, odpowiadała za wiedzę. Jej imienniczki opiekowały się uzdrowicielami oraz kowalskimi umiejętnościami. Brigid stanowiła natchnienie dla poetów. Szczególnym kultem otaczano ją w Irlandii. Cześć oddawano jej w dniu 1 lutego, podczas święta oczyszczenia (Imbolc).  Mężem Brigid był Bres, istota piękna, ale skąpa i o zapędach tyrana2 .

Manannam mac Lir – bóg mórz, wychowywał cudzych synów, m.in. Luga. Jedną z jego  specjalności była umiejętność zmiany wyglądu. Dzięki niej uwodził cudze żony. Według mitów, spłodził Mangana (historycznego króla, żyjącego w VI i VII w,). Uczynił to, zapładniając żonę króla Fiachny. Nakłonił królową do uległości, obiecując, że uratuje jej męża podczas bitwy z Sasami. Obietnicy dotrzymał3 .

Lug – był pierwowzorem dla Lancelota, stanowił odpowiednik Apolla. Dziadkiem pięknego boga był Balor, który, według przepowiedni, miał zostać zabity przez wnuka. Bojąc się takiego losu, uwięził jedyną córkę. Traf jednak chciał, że magiczny wiatr przetransportował do miejsca jej odosobnienia mężczyznę, z którym poczęła syna. Gdy Balor dowiedział się o tym, nakazał zabicie chłopca. Na szczęście Birog przeniosła dziecko pod opiekę Manannama mac Lira. Przybrany ojciec nauczył Luga rzemiosła wojennego. Lata ciężkiej nauki nie poszły na marne. W bitwie pod Moytur zabił Balora strzałem z procy4 .

Bibliografia:

1. Olchowik-Adamowska L., Mitologie świata. Celtowie, Warszawa 2007.

^{Redakcja merytoryczna: Zuzanna Świrzyńska
Korekta: Jagoda Marek}

1. L. Olchowik-Adamowska, Mitologie świata. Celtowie, Warszawa 2007, s. 30–32. [↩]
2. Tamże, s.  34–35. [↩]
3. Tamże, s. 40–41. [↩]
4. Tamże, s. 36–39. [↩]