„Knebel. Cenzura w PRL-u” – B. Torański – recenzja

Cenzura była nieodzownym elementem PRL-u. Dzięki niej władza kontrolowała wizerunek państwa. Zakazywano używania konkretnych słów, a cenzorzy wyłapywali wszelkie aluzje. Jak wyglądała praca artystów w tym okresie? Jak udawało im się oszukać cenzurę? O tym możemy przeczytać w najnowszej książce Błażeja Torańskiego.

Knebel. Cenzura w PRL-u to 21 wywiadów, które przeprowadził Błażej Torański. Jego rozmówcami byli dziennikarze, graficy, ale co warte uwagi także dawni cenzorzy. To właśnie z były cenzorami spotykamy się na ostatnich kartach książki. Poznajemy ich wersję funkcjonowania cenzury. Opowiadają o tym dlaczego zdecydowali się na     tę pracę oraz w jakimi wytycznymi kierowali się przy usuwaniu określonych fragmentów.

W książce możemy przeczytać rozmowy m.in. z Janem Pietrzakiem, Krzysztofem Zanussim, Andrzejem Rosiewiczem, Marcinem Wolskim oraz prof. Andrzejem Paczkowskim. Każdy z artystów miał inną styczność z cenzurą. Jednym odrzucano duże fragmenty prac lub zakazywano publikacji na wiele lat. Drugim cenzura praktycznie nic nie wyrzucała. W wywiadach znajdziemy wiele istotnych informacji nie tylko o działach władz PRL-u, ale także jak współcześnie objawia się cenzura. Część z rozmówców nadal nie jest zapraszana na festiwale lub do programów telewizyjnych. Warto również wspomnieć, że niektórzy z artystów przystępowali do partii, jednak nie zawsze chroniło ich to przed usuwaniem fragmentów prac lub zakazem publikacji.

Wydanie publikacji o cenzurze w formie wywiadów było strzałem w dziesiątkę. Czytelnik ma okazję poznać historię z różnych stron. Wydawać by się mogło, że cenzurowano jedynie książki oraz filmy, a tym czasem ingerowano również w obrazy. Z książki dowiemy się jak szkolono przyszłych cenzorów, kto mógł nim zostać oraz jak wyglądała współpraca z wydawnictwem oraz autorem.

Praca została bardzo starannie wydana. Okładka przyciąga wzrok i pomimo że jest miękka to sprawdziła się idealnie. W środku znajdziemy czarno-białe zdjęcia, które umieszczono po każdym rozdziale. Książka została bardzo dobrze przygotowana od strony technicznej. Nie mamy tutaj literówek, rozmazanego tuszu czy źle rozmieszczonego tekstu.

Podsumowując, Knebel. Cenzura w PRL-u to pozycja idealna nie tylko dla osób, które interesują się historią cenzury, ale w ogóle okresem PRL-u. Z rozmów wyłania się kilka pobocznych wątków, które zaciekawią niejednego czytelnika.

Plus minus:

Na plus:

+ forma

+ dobór różnych rozmówców

+ wygląd

+ cenne źródło informacji

Na minus:

- brak

Tytuł: Knebel. Cenzura w PRL-u

Autorzy: Błażej Torański

Wydawca: Zona Zero

Rok wydania: 2016

ISBN: 978-83-946131-0-5

Liczba stron: 280

Okładka: miękka

Cena: 34,90 zł

Ocena recenzenta: 10/10