„Sowieci a polskie podziemie 1943–1946. Wybrane aspekty stalinowskiej polityki represji” – red. Ł. Adamski, G. Hryciuk, G. Motyka – recenzja

Na początku bieżącego roku ukazała się bardzo wartościowa pozycja dotycząca stalinowskiej polityki represji wobec żołnierzy polskiego podziemia. Książka, wydana przez Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia, piórami specjalistów z kilku krajów Europy, przedstawia wybrane aspekty sowieckiej działalności na terenie Polski w latach 1943–1946, uwzględniając przy tym do niedawna niewykorzystane materiały archiwalne.

Książka Sowieci a polskie podziemie 1943–1946. Wybrane aspekty stalinowskiej polityki represji jest efektem badań grona wybitnych uczonych z czterech europejskich krajów. Poza grupą rodzimych historyków, można przeczytać w niej także artykuły Ihora Iljuszyna z Kijowa, Nikity Pietrowa ze stowarzyszenia „Memoriał” oraz Arunasa Bubnysa z Centrum Badania Eksterminacji i Ruchu Oporu Mieszkańców Litwy. Napisana pod redakcją Łukasza Adamskiego, Grzegorza Hryciuka i Grzegorza Motyki monografia składa się z trzynastu artykułów, w których poruszono takie zagadnienia, jak: stosunki polsko-sowieckie na Wołyniu, działania Nikity Chruszczowa wobec polskiego podziemia na Wołyniu i w Galicji Wschodniej czy rozmaite represje sowieckiego aparatu bezpieczeństwa wobec ludności polskiej, ukraińskiej i litewskiej.

Samo prześledzenie spisu treści pozwala na wyciągnięcie kilku wniosków – część artykułów wybiega czasowo pozo przyjęte ramy chronologiczne. Wgłębiając się, można zauważyć ten zabieg w części Macieja Korkucia (Od udawanej przyjaźni do kamuflowanej agresji. Sowiecka radiostacja dywersyjna im. Tadeusza Kościuszki jako barometr polityki Kremla wobec Polski). Choć tytuł może sugerować, iż książka dotyczy jedynie Polaków i polskiego podziemia, autorzy przedstawili także losy innych nacji, które w opisywanym okresie zamieszkiwały terytorium naszego kraju. Szerokie spojrzenie na owe zagadnienia umożliwił nie tylko zakres tematyczny, ale też obecność w projekcie przedstawicieli Ukrainy, Litwy, Polski i Rosji. Co istotne, skorzystali oni z archiwaliów, które do niedawna były niedostępne.

Chociaż książka nie odmieni percepcji postrzegania działalności stalinowskiego aparatu represji, stanowi cenne uzupełnienie najnowszych badań nad rzeczonym zagadnieniem. Polecam ją nie tylko znawcom tematu i osobom zajmującym się tym okresem i dziedziną historii Polski, ale również każdemu, kto chciałby zapoznać się z przebiegiem sowietyzacji Europy Środkowej i Wschodniej. Pomoże w tym przystępny język publikacji oraz biogramy opisywanych osób, które są istotnym, popularyzacyjnym walorem. Jedynym minusem zdaje się być brak wykorzystanej bibliografii. Publikację nabyć można za pośrednictwem strony Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia.

Plus minus:

Na plus:

+ zaproszenie do współpracy największych autorytetów dziedziny z Polski, Rosji, Ukrainy i Litwy

+ dotarcie do niewykorzystanych dotąd materiałów archiwalnych

+ skrócone biogramy opisywanych osób zawarte w artykułach

+ rozmiar czcionki

+ wysoka jakość papieru

+ twarda okładka

+ niska cena

Na minus:

- brak bibliografii na końcu książki

Tytuł: Sowieci a polskie podziemie 1943–1946. Wybrane aspekty stalinowskiej polityki represji

Autorzy: red. Łukasz Adamski, Grzegorz Hryciuk, Grzegorz Motyka

Wydawca: Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia

Rok wydania: 2017

ISBN: 978-83-64486-48-7

Liczba stron: 504

Okładka: twarda

Cena: 39,00 zł

Ocena recenzenta: 8/10

^{Redakcja merytoryczna: Marcin Tunak}

^{Korekta: Edyta Chrzanowska}