„W poszukiwaniu Wunderwaffe. Bronie V na ziemiach polskich” – M. Dudziak – recenzja

Broń odwetowa była uważana przez III Rzeszę za tę, która miała zrewolucjonizować II wojnę światową. Tajemnice osnuwające powstanie i testowanie broni „V” budzą do tej pory fascynację badaczy i miłośników historii. Owa pasja stała się przyczyną napisania popularyzatorskiej W poszukiwaniu Wunderwaffe.

Inżynierowie Hitlera pracowali nad broniami „V” od lat 30. XX w., na długo przed wybuchem II wojny światowej. Prace te i ich efekty są tematami często wykorzystywanymi nie tylko przez profesjonalnych badaczy historii, ale także amatorów i fantastów, których pobudza tajemniczość nie do końca przebadanego przedmiotu.

Autorem recenzowanej książki jest miłośnik II wojny światowej i historii Dolnego Śląska, z zawodu prawnik i redaktor oraz wydawca miesięcznika „Odkrywca„ – Marek Dudziak, którego pasją jest odkrywanie historycznych tajemnic. Tak też było w przypadku książki o Wunderwaffe. Autor postanowił zebrać wszystkie dostępne informacje dotyczące broni ”V”, produkowanych i testowanych na terenach dzisiejszej Polski.

Książka jest podzielona na pięć części. Pierwsza opisuje projekty broni odwetowej. W tym rozdziale przedstawione zostały parametry techniczne, modele konstruktorskie oraz próby broni oznaczonych literą „V„. Jest to omówienie proste i zwięzłe. Druga część publikacji przedstawia lokalizacje ośrodków szkoleniowych „cudownych broni Hitlera„ w granicach ówczesnej Polski. Jedną z podstawowych tez tej pracy była weryfikacja informacji zawartych w przekazach źródłowych, a także wiadomości ustnych przekazywanych na forach internetowych. Opisane zostały takie miejscowości jak Borne Sulinowo, Koszalin i Piła. Odwiedzone zostały również byłe poligony doświadczalne i ćwiczebne dla broni ”V”, które są tematem trzeciego rozdziału. Autor nie tylko podaje niemieckie i polskie nazwy, ale również stara się przy każdej wymienionej miejscowości zilustrować zarówno stan obecny, jak i ten z lat 40. W następnej, rozbudowanej, części przedstawione zostały kierunki i cele użycia broni oraz miejsca jej upadku w trakcie prób. Najobszerniejszy, ostatni, rozdział dotyczy zakładów produkujących części i wykonujących montaż broni odwetowych na terytorium dzisiejszej Polski.

Wydana w formacie trochę większym niż kieszonkowy, na papierze kredowym, praca została napisana prostym i zrozumiałym dla czytelnika językiem. Nawet osoby, które nie znają się na militariach, mogą swobodnie zagłębiać się w lekturę. Dudziak korzysta z podstawowych umiejętności warsztatu badacza, jakimi są weryfikacja, krytyka i komentarz do istniejących w obiegu popularnym i naukowym informacji. Liczne ilustracje, przedstawiające współczesny wygląd obiektów i miejsc związanych z produkcją i testami V1 oraz V2, wzbogacają pracę. Opisy miejsc produkcji i testowania są wartościowym elementem tej publikacji.

Pomimo owego zbioru informacji autor stosuje samokrytykę względem swojego opracowania, co jest rzadkością w tego typu publikacjach (i nie tylko). Jak napisał w posłowiu książki: „ilość zebranych informacji cały czas jest dla mnie niesatysfakcjonująca (…). Mam świadomość, że część z nich może być nieprawdziwa, a także lista podanych w książce miejsc jest niepełna (…). Jest ona w założeniu amatorską próbą zebrania dostępnej mi wiedzy. Chciałbym, żeby była bazą do dalszych badań i poszukiwań”. Próba usprawiedliwienia zawartości książki, ze względu na brak świadomości autora względem ewentualnych nieuwzględnionych treści, może być ważnym czynnikiem deprecjonującym zawartość tekstu.

Podsumowując, należy rzeczywiście spojrzeć na pracę Dudziaka jako na publikację popularyzatorską, która poza byciem formą nowego zbioru wiedzy na temat cudownych broni Hitlera nie wnosi do nauki nowych teorii. Niemniej jednak jest ona przystępna w odbiorze, poprzez format, czcionkę oraz język i mimo kilku błędów merytorycznych można polecić ją pasjonatom, którzy dopiero zaczynają swoją przygodę z historią II wojny światowej.

Plus minus:

Na plus:

+ bogato ilustrowana publikacja

+ próba zebrania w jednym miejscu informacji o broniach „V”

+ próba weryfikacji i dotarcia do miejsc opisanych w źródłach

+ poruszenie aspektów technicznych konstrukcji V1 i V2

+ klarowna konstrukcja książki

+ język przystępny dla czytelnika

Na minus:

- błędy merytoryczne, nie do końca zweryfikowane informacje

- próba poruszenia zbyt wielu wątków jednocześnie

Tytuł: W poszukiwaniu Wunderwaffe. Bronie V na ziemiach polskich

Autor: Marek Dudziak

Wydawca: Replika

Rok wydania: 2017

ISBN: 978-83-7674-585-5

Liczba stron: 240

Okładka: miękka

Cena: 35,90 zł

Ocena recenzenta: 6,5/10

^{Redakcja merytoryczna: Grzegorz Antoszek}

^{Korekta językowa: Aleksandra Czyż}