„Kronika zamordowanego świata” – K. Zimmerer – recenzja

Początki osadnictwa diaspory żydowskiej w Krakowie sięgają czasów dynastii piastowskiej, wpisała się więc ona na trwałe w historię miasta. Losy członków tej społeczności układały się różnie na przestrzeni dziejów, a najbardziej tragicznym dla niej okresem była niewątpliwie II wojna światowa. Szczegóły przybliża najnowsza książka Katarzyny Zimmerer Kronika zamordowanego świata, która ukazała się nakładem Wydawnictwa Literackiego.

Autorka recenzowanej pozycji jest dziennikarką, pisarką i tłumaczką. Zajmuje się przede wszystkim tematyką związaną ze społecznością żydowską w Krakowie w okresie niemieckiej okupacji. Spod jej pióra wyszła m.in. książka Zamordowany świat. Losy Żydów w Krakowie 1939–1945. Jest też współautorką scenariuszy wystaw czasowych Świat przed katastrofą; Okupanci. Niemcy w Krakowie 1939–1945 oraz ekspozycji stałej Kraków czas okupacji 1939–1945 prezentowanej w Muzeum Historycznym w dawnej fabryce Oskara Schindlera w Krakowie1.

Kronika zamordowanego świata prezentuje w formie kalendarium historię ludności żydowskiej w czasie niemieckiej okupacji. Katarzyna Zimmerer zawarła w niej najważniejsze wydarzenia związane z żydowskimi mieszkańcami dawnej stolicy Polski, dzień po dniu. Nie są to jednak suche fakty, a barwne i szczegółowe opisy poparte relacjami uczestników i naocznych świadków. Ponadto autorka opiera się na pamiętnikach, relacjach prasowych i dokumentach. Dlatego nie jest to zwykłe kalendarium, a całkiem ciekawa opowieść.

Dużą zaletą jest wkomponowanie w treść publikacji archiwalnych fotografii oraz wycinków prasowych. Autorka stosuje też podwójne przypisy – na końcu książki numeryczne oraz literowe na dole strony. Dodatek stanowi mapa, przedstawiająca plan krakowskiego getta.

Książka napisana jest płynnym i przejrzystym językiem. Czyta się ją bardzo ciekawie. Zaznaczyć trzeba jednak, że niektóre opisywane wydarzenia są przeznaczone tylko dla ludzi o mocnych nerwach. Podobnie rzecz się ma z częścią zdjęć.

Książka podzielona jest na trzy części. Pierwsza obejmuje okres 1 września 1939–3 marca 1941 r. (od wybuchu wojny do utworzenia getta), druga: 3 marca 1941–14 marca 1943 r. (od utworzenia getta do utworzenia niemieckiego obozu pracy, przekształconego następnie w obóz koncentracyjny), trzecia: 14 marca 1943–18 stycznia 1945 r. (od utworzenia obozu do zajęcia Krakowa przez Armię Czerwoną). Taki podział z punktu widzenia dziejów ludności w Krakowie pod niemiecką okupacją jest jak najbardziej racjonalny. Całość uzupełnia posłowie autorki.

Podsumowując, należy stwierdzić, że recenzowana pozycja ukazuje grozę tamtych wydarzeń z perspektywy codzienności okupacji. Opis tych doświadczeń przedstawiono z niezwykłą dokładnością i starannością, dzięki czemu dzisiejszy czytelnik może oczami wyobraźni ujrzeć okrucieństwo niemieckiego najeźdźcy. Książkę polecić też można miłośnikom historii Krakowa, osobom zafascynowanym miastem, jego mieszkańcom oraz turystom zarówno planującym odwiedzić stolicę Małopolski, jak i tym, którzy już w niej byli. Z pewnością większość czytelników Kroniki zamordowanego świata będzie szukać wymienionych tam miejsc w krajobrazie dzisiejszego Krakowa.

Plus minus:

Na plus:

+ przystępny język i szczegółowość opisywanych wydarzeń

+ czytelny układ

+ podjęty temat

+ przypisy literowe na dole stronie

+ duża liczba źródeł

+ zdjęcia wkomponowane w tekst

+ załączona mapa

Na minus:

- przypisy numeryczne na końcu książki

- wysoka cena

Tytuł: Kronika zamordowanego świata

Autor: Katarzyna Zimmerer

Wydawca: Wydawnictwo Literackie

Rok wydania: 2017

ISBN: 978-83-08-06329-3

Liczba stron: 680

Okładka: twarda

Cena: 89,90 zł

Ocena recenzenta: 9/10

^{Redakcja merytoryczna: Zuzanna Świrzyńska}

^{Korekta językowa: Aleksandra Czyż}

1. Informacje pochodzą z noty biograficznej zamieszczonej w recenzowanym dziele. [↩]