„Upadek Cesarstwa Rzymskiego” – P. Heather – recenzja |
Kiedy w VIII w. p.n.e. legendarny Romulus zakładał miasto Rzym, z pewnością nie przewidział, że stanie się ono stolicą największego imperium w dziejach świata i osiągnie taką dominację na kontynencie europejskim, jakiej do dziś żaden polityczny byt nie był w stanie powtórzyć. Jednak do upadku mocarstwa, budowanego mozolnie przez dziesięć wieków, wystarczyło jedno stulecie. Co było tego przyczyną?
Zagadnieniem Cesarstwa Rzymskiego w różnych kontekstach zajmowało się wielu badaczy przeszłości. Jednak ich opinie, co do samych przyczyn rozpadu państwa rozciągającego się wzdłuż basenu Morza Śródziemnego, nie są tożsame. Przez wiele wieków za najważniejszą publikację w tym temacie uchodziło dzieło Edwarda Gibbona. Zmienić to postanowił Peter Heather, autor książki Upadek Cesarstwa Rzymskiego, której tłumaczenie na język polski ukazało się nakładem wydawnictwa Rebis po raz pierwszy w 2006 r. Obecne wydanie jest trzecim dodrukiem.
Peter Heather jest brytyjskim historykiem, którego specjalnością są dzieje późnego antyku i wczesnego średniowiecza. Obecnie jest profesorem w King’s College w Londynie. Recenzowana pozycja nie jest jedyną książką tego autora wydaną przez wydawnictwo Rebis. W 2010 r. ukazała się Imperia i Barbarzyńcy. Migracje i narodziny Europy, a w 2014 – Odrodzenie Rzymu. Cesarze i papieże: bój o władzę nad chrześcijaństwem.1. Ich uzupełnieniem jest książka autorstwa Mary Beard SPQR. Historia starożytnego Rzymu, wydana nakładem tegoż wydawnictwa w 2016 r.2, która może stanowić doskonałe wprowadzenie do dzieł Heathera.
Brytyjski historyk rozpoczyna swą książkę od nakreślenia charakterystyki Rzymian, przedstawiając ich jako naród wojowniczy. W dalszej części znajdą się też barwne opisy wędrujących po Europie plemion barbarzyńskich, lecz nie będą one tak długie, jak to ma miejsce przy potomkach Etrusków.
Sama książka składa się z trzech części, podzielonych na rozdziały, których jest 10. Niewątpliwą zaletą i zarazem dużym plusem jest zamieszczenie kalendarium, słownika terminów łacińskich i innych oraz krótkie noty biograficzne głównych osób dramatu. Całość uzupełniają mapy zamieszczone w książce oraz wkładki ze zdjęciami.
Pozytywnie też niewątpliwie należy ocenić dość liczne odwołania do materiału źródłowego. W treści autor cytuje takich pisarzy, jak Tytus Liwiusz, Tacyt, Zosimos, Jordanes czy Św. Augustyn. Ponadto materiał źródłowy uzupełniony jest w przypisach oraz w całkiem obfitej bibliografii.
Peter Heather stawia tezę, że przyczyną upadku Cesarstwa Rzymskiego jest pojawienie się w Europie wojowniczego ludu koczowniczego, jakim byli Hunowie. Wynikiem ich najazdu była wędrówka pozostałych ludów barbarzyńskich, którzy szukając schronienia, znaleźli się w granicach rzymskiego państwa. Osiedlenie się w cesarstwie ludów barbarzyńskich wywołało tendencje odśrodkowe. Z czasem ich plemiona zaczęły się rozrastać i zakładać własne królestwa na terenie cesarstwa, dając przy tym początek wielu państwom, jakie znamy z dzisiejszej mapy Europy. Głównym problemem władców cesarstwa był brak sposobu na podporządkowanie sobie tych ludów. Inna sprawa, że ich przywódcy stawiali dość duży opór przed przyjęciem rzymskiej wiary i obyczajów. Efekt dla Rzymu był katastrofalny.
Upadek Cesarstwa Rzymskiego autorstwa Petera Heathera czyta się bardzo dobrze. Płynna narracja, przystępny i prosty język powodują, że lekturą zainteresowany będzie niemal każdy odbiorca. Aby przystąpić do jej czytania warto jednak mieć pewne podstawy wiedzy dotyczącej Imperium Romanum, gdyż tutaj można otrzymać ledwie kawałek przebogatej historii tego państwa.
Plus minus:
Na plus:
+ solidna szata graficzna
+ dodatki w postaci: wkładki z ilustracjami, kalendarium, słowniczka, not biograficznych, map
+ płynna narracja, przystępny język i barwne opisy
+ czytelny układ
+ odwołania do źródeł
Na minus:
- przypisy umieszczone na końcu książki
Tytuł: Upadek Cesarstwa Rzymskiego
Autor: Peter Heather
Wydawca: Rebis
Rok wydania: 2006, 2017 (dodruk)
ISBN: 978-83-7301-735-1
Liczba stron: 644
Okładka: twarda z obwolutą
Cena: 69,90 zł
Ocena recenzenta: 9,5/10
Redakcja merytoryczna: Zuzanna Świrzyńska
Korekta: Patrycja Grempka
- https://www.rebis.com.pl/pl/peter-heather,a208.html (dostęp: 10 lutego 2018 r.). [↩]
- https://www.rebis.com.pl/pl/mary-beard,a321.html (dostęp: 10 lutego 2018 r.). [↩]
Te artykuły również mogą Cię zainteresować:
Opinie i ocena zawarte w recenzji wyrażają wyłącznie zdanie recenzenta, nie musi być ono zgodne ze stanowiskiem redakcji. Z naszą skalę ocen i sposobem oceny możesz zapoznać się tutaj. Zachęcamy do dyskusji nad treścią przeczytanej recenzji, by to zrobić wystarczy podać swój nick i e-mail. O naszych recenzjach możesz także porozmawiać na naszym forum. Na profilu "historia.org.pl" na Facebooku na bieżąco informujemy o nowych recenzjach. Możesz także napisać własną recenzję i wysłać ją na adres naszej redakcji.
Gdyby na wyjazdach grali tak jak u siebie to już teraz byśmy myśleli kogo los nam przydzielić w el. LM. No właśnie i tak gdybamy od lat. To jest jakaś paranoja wyjazdowa. Źle podejście psychiczne, słabe zaangażowanie i złe taktyki. Tu wina po stronie sztabu i zawodników. Kolejny sezon stracony. WIELKA SZKODA bo legła jest w tym sezonie najsłabsza od lat. A prowadzi Jaga, która z budżetem nawet na podium by się nie załapała. Lech nie potrafi wydusić nawet minimum potencjału, gra poniżej możliwości. Najbardziej rażą remisy, ich liczba zatrwazajaca. Świadczy to o tym że Lech nie potrafi wygrywać za wszelką cenę, nie potrafi przechylić szali zwycięstwa na swoją stronę, czyli nie ma jaj.
Tego słowa znów potrzebowałam,dziękuję.