„Dla ciebie mogę umrzeć i inne zagubione opowiadania” – F. Scott Fitzgerald – recenzja

Słysząc Wielki Gatsby czy Ciekawy przypadek Benjamina Buttona polski czytelnik bez wahania odpowie: Francis Scott Fitzgerald. Ale czy w powszechnej świadomości znane są inne dzieła tego wielkiego amerykańskiego autora? Rebis właśnie wydał zbiór jego opowiadań, w ten sposób uzupełniając poważną lukę w wiedzy czytelników. Dla fanów twórczości pisarza publikacja stanowi nie lada gratkę.

Francis Scott Fitzgerald – postać, która nikomu nie musi być raczej przedstawiana. Jeden z najwybitniejszych amerykańskich autorów wszechczasów. Znany czytelnikom, ale nie tylko. Również fani kinematografii rozpoznają twórczość pisarza. Warto przypomnieć chociażby dwie wielki superprodukcje i zarazem ekranizacje jego powieści i opowiadania: Wielki Gatsby i Ciekawy przypadek Benjamina Buttona. Ponadto postać Scotta Fitzgeralda pojawia się w filmie Woody’ego Alena pt. O północy w Paryżu.

W Dla ciebie mogę umrzeć i inne zagubione opowiadania czytelnicy zobaczą inną twarz Francisa Scotta Fitzgeralda. Nie jest to twórczość znana z jego sztandarowych powieści (oprócz jednego tylko utworu, który pojawia się w publikacji, J.C.W.) z lat jego młodości. Przez opowiadania przebija się wiek pisarza, życie prywatne autora, ale także sytuacja społeczno-polityczna ówczesnych Stanów Zjednoczonych Ameryki.

Czytelnicy znajdą w opowiadaniach rozgoryczenie autora jego trudną sytuacją życiową, mianowicie chorobą psychiczną żony Zeldy i jej pobytami w szpitalach, kłopotami finansowymi, które popychały Scotta Fitzgeralda do pisania krótkich opowiadań dla wydawców czasopism czy scenariuszy dla wytwórni filmowych z Hollywood. Czyli prac, które pisarz podejmował, bo musiał. A warto przypomnieć, iż sam często w listach do przyjaciół wspominał, że jego powołaniem jest pisanie powieści. Co prawda autor nie pisze o sobie, choć wątki autobiograficzne są wielokrotnie widoczne, ale jego doświadczenie jest charakterystyczne dla niemal wszystkich ówczesnych Amerykanów. Wielki kryzys dotknął w równym stopniu tych bogatych, jak i tych biednych, znanych i nieznanych. Również majątek Fitzgeralda znacząco się uszczuplił, a warto pamiętać, że przed Czarnym Czwartkiem był dość pokaźny, a sam autor po opublikowaniu Wielkiego Gatsby’ego w 1925 r. był jednym z najpopularniejszych i najlepiej opłacanych twórców.

Zatem opublikowane opowiadania stanowią także źródło dla poznania życia lat 30. w USA. Francis Scott Fitzgerald przedstawia nie tylko życie codzienne ludności, ale również kulturę opisywanych w zbiorze regionów, po których podróżował wraz z rodziną. Wartym odnotowania jest poruszenie wątków feministycznych, uzyskiwania przez kobiety coraz większych praw i szczególnie trudnego położenia Afroamerykanów. Czytelnik znajdzie także krytykę całego biznesu filmowego z Los Angeles i jego obłudy. Fitzgerald przede wszystkim negatywnie ocenia to, że Hollywood podejmuje tematy miłosne i romantyczne, ale nie przedstawia życia takim jakie faktycznie jest. Scott Fitzgerald, choć nie pisze o sobie, to wielokrotnie wzoruje się na swoim życiu oraz na tym, co widział lub poznał.

Jestem zachwycony wydaniem przygotowanym przez Rebis. Twarda okładka z obwolutą, bardzo dobrej jakości papier, duża czcionka ułatwiająca czytanie i przede wszystkim autor – Francis Scott Fitzgerald. Cieszę się, że postanowiono wydać na polskim rynku niepublikowane dotąd i mało znane nowele i opowiadania tego amerykańskiego pisarza. Warte pochwalenia są również wstawki redaktora opracowującego opowiadania. Właśnie w nich krótko opisano historię powstania danego opowiadania, historię zmian, które wprowadził lub chciał (niekiedy wydawcy czasopism ignorowali sugestie autora) Scott Fitzgerald, ale także opinię samego pisarza o utworze. Ponadto na zakończenie każdego z opowiadań dołączono fotografię przedstawiającą fragment odręcznie napisanego przez Fitzgeralda tekstu. Przede wszystkim doceniam to wydanie za ukazanie późnej twórczości autora, człowieka dojrzałego i doświadczonego przez życie.

Plus minus:

Na plus:

+ nieznane dotąd w Polsce opowiadania wybitnego pisarza

+ czytelnik może zapoznać się z późną twórczością F. Scotta Fitzgeralda

+ wiele wątków autobiograficznych oraz prezentujących ówczesne Stany Zjednoczone

+ świetne wydanie

Na minus:

- brak

Tytuł: Dla ciebie mogę umrzeć i inne zagubione opowiadania

Tytuł oryginalny: I’d Die for You, and Other Lost Stories

Autor: Francis Scott Fitzgerald

Tłumaczenie (z jęz. angielskiego): Ewa Ledóchowicz

Wydawca: Rebis

Rok wydania: 2018

ISBN: 978-83-8062-319-4

Liczba stron: 584

Okładka: twarda

Cena: 49,90 zł

Ocena recenzenta: 10/10

^{Redakcja merytoryczna: Adrianna Szczepaniak}

^{Korekta językowa: Aleksandra Czyż}