„Przemienienie. Tom I: Zakładnik obietnicy”– A. Wasążnik – recenzja

Polska powieść historyczna osadzona w realiach wczesnego średniowiecza reprezentowana jest m.in. przez Zofię Kossak, Antoniego Gołubiewa czy Elżbietę Cherezińską. W tym roku do tego grona należy dopisać Artura Wasążnika.

Autor Przemienienia z wykształcenia jest socjologiem. Jego zainteresowania sięgają nauk historycznych i etnologicznych. Owa pasja zaowocowała pojawieniem się debiutanckiej powieści poruszającej losy wczesnośredniowiecznej Połabszczyzny. W jednym z wywiadów autor zaznaczył, że pomysł stworzenia dzieła dotykającego niniejszej tematyki powstał dzięki lekturze jednej z kronik śledzących dzieje Słowian Zachodnich. W wywiadzie dla Radia Opole Artur Wasążnik zaznaczył: „Ta kronika była tak napisana, pokazywała tak różne zakręty historii, że sama w sobie była już jak powieść […]. Tam była miłość, zdrada, wierność, bitwy, wojny i różnego rodzaju zdarzenia. Stwierdziłem, że to prawie gotowa powieść, że trzeba jeszcze dodać kilku wymyślonych bohaterów, wokół których będzie się toczyć akcja”1. Dodał jeszcze, że jest w trakcie tworzenia drugiego tomu. Całość snutej przez siebie opowieści podzielił na cztery księgi, po cztery tomy każda. Oznacza to ni mniej, ni więcej, że na półki sklepowe trafi jeszcze piętnaście tomów tegoż cyklu.

Egzemplarz, który przyszło mi recenzować,oprawiony jest w czarną miękką okładkę ze skrzydełkami. Na froncie wyobrażona została tarcza słoneczna z twarzą wewnątrz. Moje pierwsze skojarzenie powędrowało ku Swarożycowi lub Radogostowi, bóstwu czczonemu na Połabszczyźnie, a konkretnie w Radogoszczy. Na tle owego Słońca ukazana została postać, najprawdopodobniej chłopca, rzucająca cień w kształcie drapieżnego ptaka. Interesująca grafika doskonale oddaje zawartość recenzowanej pozycji, o czym napiszę kilka słów poniżej. Ciekawie prezentuje się również grzbiet książki. Artur Wasążnik, który był również pomysłodawcą okładki, myślał perspektywicznie. W górnej części grzbietu obok autora, tytułu i podtytułu czytelnik znajdzie też zmniejszoną grafikę z frontu książki oraz graficzne oznaczenie, z którą księgą i tomem z kolei ma do czynienia. Taki układ powoduje, że kompletny cykl Artura Wasążnika będzie cieszył oko i wyróżniał się na półce domowej biblioteczki. Na minus trzeba jednak ocenić tylną okładkę recenzowanej pozycji. Znajdują się tam informacje o zawartości Zakładnika obietnicy, o autorze i całym cyklu. Wszystkie zapisane czerwoną czcionką, bardzo słabo wyróżniającą się na tle czarnej okładki, a przez co dla mnie nieczytelną. Wewnątrz na skrzydełkach umieszczono zdjęcie autora i krótki opis, jak powstawało Przemienienie, z tyłu zaś po łacinie oczom czytelnika ukaże się fragment tzw.Geografa bawarskiego, czyli spis grodów i ziem z północnej strony Dunaju, sporządzony około 845 r. Również tym razem szarawy kolor czcionki na czarnym tle sprawia, że jest ona dla mnie bardzo słabo czytelna. W tym miejscu chciałbym zachęcić czytelnika do zaglądnięcia pod opisywane skrzydełka okładki. Jego oczom ukażą się mapy. Pierwsza prezentuje Europę w połowie X stulecia oraz charakterystyczną szkatułkę, której losy można poznać, wertując karty powieści. Druga zaś, nad którą można spędzić kilka dłuższych chwil, przedstawia rozkład plemion Słowian Połabskich, opatrzona też została wieloma miłymi dla oka miniaturami.

„Właśnie rozpoczynało się lato Roku Pańskiego dziewięćset pięćdziesiątego czwartego […]. Magdeburski rynek wypełniły tłumy ludzi wielu stanów, majętności, języków i religii…”2. Tymi słowami czytelnik rozpoczyna swą przygodę z Przemienieniem. W kolejnych dziewięciu rozdziałach przewijać się będą postaci takie jak Wilhelm, przyszły arcybiskup Moguncji, oraz jego ojciec Otton I. Wkrótce dołączą do nich: żydowski handlarz niewolników Jakub, młodziutki Gniewomysł Stoigniewicz, Nakon, książę Obodrytów, i wielu,wielu innych. By każdy czytelnik mógł się odnaleźć w gąszczu imion i koneksji rodzinnych, Artur Wasążnik zadbał o umieszczenie na ostatniej stronie swej książki Spisu postaci historycznych. Przy każdym z imion znajduje się krótki opis osoby je noszącej, w wystarczający sposób wyjaśniający odbiorcy, z kim ma aktualnie do czynienia. Istotnym plusem jest również opatrzenie tekstu wieloma przypisami, które niezorientowanym umożliwią zrozumienie obco dziś brzmiących terminów lub uwydatnią pewne fakty historyczne.

Śledząc losy poszczególnych bohaterów, czytelnik pozna członków bractwa z naszytymi znakami krzyża na piersiach. Niebawem też przyjdzie mu błądzić w lesie Gubicza u boku młodego Węgra i wyrafinowanego mieszkańca Konstantynopola. Przydatna również będzie lekcja rozumienia słowiańskich pieśni ludowych, udzielona przez pewnego doświadczonego Radanitę. Wkrótce potem posłyszy przejmujące gromy towarzyszące pogańskim obchodom zakończenia lata. Przewracając kolejne strony, przyjdzie czytelnikowi poznać tajniki ujeżdżania pewnych rogatych bestii. Uda się także na połabskie postrzyżyny, gdzie będzie się zastanawiał nad rozlicznymi wróżbami.

Powieść historyczna pióra Artura Wasążnika skutecznie przyciąga do siebie czytelnika. Ciekawie wykreowani bohaterowie idealnie wpasowują się w dawne realia. W mojej opinii jest to książka, którą czyta się równie dobrze, jak pozycje pisarzy pokroju Gołubiewa czy Cherezińskiej; każdy fan interesującej powieści historycznej winien po nią sięgnąć. A tym, co zakończyli już lekturę Przemienienia, nie pozostaje obecnie nic innego, jak trzymać za słowo autora i czekać na dalsze losy walecznych Połabian oraz bitnych wyznawców Jezukrysta.

Plus minus

Na plus:

+ dobrze oddane realia historyczne

+ ciekawie wykreowani bohaterowie

+ barwne mapy

+ spis postaci historycznych oraz przypisy

Na minus:

- kiepski dobór koloru czcionki na okładce

Metryczka

Tytuł: Przemienienie. Tom I. Zakładnik obietnicy

Autor: Artur Wasążnik

Wydawca: WasPos

Rok wydania: 2018

ISBN: 978-83-66070-05-9

Liczba stron: 280

Okładka: miękka ze skrzydełkami

Cena: 44,90 zł

Ocena recenzenta: 9,5/10

^{Redakcja merytoryczna: Malwina Lange
Korekta: Edyta Chrzanowska}

1. K. Zawadzka, Artur Wasążnik debiutuje powieścią „Przemienienie. Zakładnik obietnicy”, „Radio Opole” z dnia 16 lipca 2018 r., http://radio.opole.pl/101,244180,artur-wasaznik-debiutuje-powiescia-przemienienie&s=1&si=1&sp=1(dostęp: 10 sierpnia 2018 r.). [↩]
2. A. Wasążnik, Przemienienie,t. 1: Zakładnik obietnicy, Warszawa 2018, s. 8–9. [↩]