Największa trąba powietrza w historii II RP. Prawie zdmuchnęła Lublin, unosiła ludzi w powietrze

Trąba powietrzna, która pojawiła się nad Lublinem 20 lipca 1931 r., była największym tego typu zjawiskiem w okresie II RP, a być może w całej historii Polski. Trąba niszczyła budynki, wywracała wagony kolejowe, burzyła kominy, a także zabiła sześć osób. Jak relacjonowały lokalne media, siła wiatru była tak ogromna, że nawet unosiła ludzi.

Trąba powietrzna nad Lublinem

Rzeźnia Miejska w Lublinie, zniszczona przez huragan, 1931 r.

Katastrofalny huragan, który przerodził się w trąbę powietrzną przeszedł nad Lublinem 20 lipca 1931 r. Poranek nie zapowiadał późniejszej katastrofy. Pogoda była piękna, temperatura sięgała 30⁰C. Sytuacja zmieniła się w godzinach wieczornych, gdy huragan zmienił się w cyklon.

„Ziemia Lubelska” tak opisywała przebieg żywiołu pustoszącego Lublin:

„Około godziny 7-ej na horyzoncie ukazały się potężne i skłębione czarne chmury - zwiastuny nieszczęścia. Po kilku minutach całe miasto pograżyło się w ciemnościach raz po raz rozjaśnianych błyskawicami - Co chwilę miastem wstrząsał potężny huk gromu. Nagle lunął niezwykle ulewny deszcz, który szybko zamienił się w nawałnicę. Tak okropnej ulewy dawno nie widziano - deszcz lał całą falą tak, że o metr nic widać nie było”.

Jak relacjonowała także „Ziemia Lubelska”:

„Również nad Rzeźnią Miejską rozegrały się dantejskie sceny. Ludzi unosiło w powietrze, porywy wiatru odrzucały dzieci na kilkadziesiąt metrów”.

Świadkowie zdarzeń opisywali, że ujrzeli olbrzymi czarny słup, który siał spustoszenie, unosząc fragmenty zniszczonych elementów.

Skutki nawałnicy

Tytuł z dziennika „ABC”

O olbrzymiej silne wiatru świadczą zniszczenia jakich dokonał. Żywioł niszczył nie tylko zabudowania miejskie, ale także wyrządzał szkody na okolicznych polach. W Lublinie największe straty trąba poczyniła w okolicach ulic Fabrycznej, Zamojskiej i 1 Maja. Tam trąba zerwała wszystkie dachy, wyrywała drzewa z korzeniami i łamała słupy telegraficzne. Jeden ze spadających słupów zabił dorożkarza. Rozbita tam została także m.in. stacja benzynowa „Standard”, gdzie huragan połamał słupy reklamowe i wszystkie pompy.

Trąba porwała także dwa drewniane wagony kolejowe, unosząc je w powietrze. Zniszczony został także stumetrowy komin młyna Blachmana, który zawalił się niczym domek z kart. Strącony został również komin wapniarni Jaskulewicza. Z kolei autobus lini nr 1 został przewrócony, ranionych zostało kilku pasażerów. Wiatr zerwał most wiodący w stronę Zamościa. Na ul. Kromchalnej na przestrzeni 300 metrów leżały pokotem stare drzewa wyrwane z korzeniami.

Trąba powietrzna w Lublinie opisana w „Światowidzie”

W całym mieście setki dachów domów, fabryk i magazynów zostały doszczętnie zniszczone. Następnie ich fragmenty spadały na ulice lub były przenoszone na znaczne odległości, wyrządzając kolejne szkody.

Miasto pogrążone było w zupełnej ciemności. Sparaliżowany został ruch pociągów. Uszkodzone zostało kilkanaście linii telefonicznych.

Krajobraz po cyklonie

Mapa Lublina z 1931 r., na czerwono zaznaczono obszar największych zniszczeń / fot. Archiwum Państwowe w Lublinie

Gazeta „ABC” w taki sposób relacjonował dzieło zniszczenia:

„Ulice Lublina przedstawiają straszny widok, wszędzie leżą porozwalane szczątki samochodów, dachów, stłuczonego szkła. powalone drzewa i słupy telegraficzne uniemożliwiają komunikację. Oddziały saperów uwijają się po mieście i starają się uprzątnąć jezdnię (...) W mieści szalone przygnębienie. Wielu ludzi straciło cały swój dobytek, większość rodzin ma pośród siebie zabitych i rannych.”

Niestety nie obyło się bez ofiar śmiertelnych. Na skutek huraganu zginęło 6 osób, a 100 mieszkańców zostało rannych, w tym kilku ciężko.

Źródła:

1. „Kurjer Warszawski”, R.111, nr 197 (21 lipca 1931).
2. „Ziemia Lubelska”, R.27 [i.e.26], nr 196 (22 lipca 1931).
3. „Światowid”, nr 31, 1931.
4. „ABC: pismo codzienne informuje wszystkich o wszystkim”, R.6, nr 214 (21 lipca 1931).

Zobacz także: