Przełomowe momenty II wojny światowej. To one zdecydowały o wyniku wojny

II wojna światowa rozpoczęła się 1 września 1939 roku, a zakończyła 2 września 1945 roku. W tym czasie kilka przełomowych wydarzeń zdecydowało o jej wyniku. Poznaj kluczowe momenty II wojny światowej, od złamania Enigmy po bombę atomową.

Rozszyfrowanie Enigmy

Generał Heinz Guderian i szyfranci pracujący na Enigmie podczas kampanii we Francji w 1940 roku

Enigma była maszyną szyfrującą, która miała zapewnić niemieckiej armii absolutną tajność prowadzonej korespondencji. Jako pierwsi jej kod złamali polscy matematycy: Marian Rejewski, Jerzy Różycki i Henryk Zygalski. Po wybuchu wojny na informacjach uzyskanych od Polaków dalsze prace nad szyfrem Enigmy prowadzili Brytyjczycy w tajnym ośrodku w Bletchley Park. Zespół pod kierownictwem Alana Turinga rozwinął polskie osiągnięcia i w 1940 roku opracował bombę kryptologiczną pozwalającą na poznawanie treści niemieckich rozkazów. Było to jedno z kluczowych osiągnieć Aliantów, które pozwoliło na pokonanie Niemców w II wojnie światowej.

Czytaj także → Polska robota, czyli jak trzech matematyków złamało niemiecką Enigmę

Bitwa o Anglię

Bombowiec Heinkel He 111 nad dokami handlowymi Surrey w południowym Londynie, 7 września 1940 r.

Niemcy po rzuceniu Francji na kolana mieli w Europie już tylko jednego liczącego się przeciwnika. Była nim Wielka Brytania. Toteż Hitler przygotował plan pokonania brytyjskiego lotnictwa, a następnie desantu na Wyspy Brytyjskie. Chciał w ten sposób zmusić Wielką Brytanię do podpisania pokoju.

W bitwie trwającej od 10 lipca do 31 października 1940 roku obie strony poniosły olbrzymie straty. Jednakże ostatecznie zwycięstwo odniosła Wielka Brytania. W tym sukcesie ważny udział mieli polscy piloci, którzy strącili 170 niemieckich samolotów. Sam polski Dywizjon 303 był najskuteczniejszą jednostką lotniczą, biorącą udział w bitwie o Anglię. Zestrzelił 126 niemieckich maszyn. Była to pierwsza porażka Hitlera w II wojnie światowej. Pozwoliła Wielkiej Brytanii na dalsze prowadzenie wojny, co po przyłączeniu się do wojny Stanów Zjednoczonych, stało się kluczowe dla walk na froncie zachodnim oraz w basenie Morza Śródziemnego.

Kampania bałkańska

Niemcy prowadzący ostrzał za pomocą ciężkiej haubicy vz.37 produkcji czechosłowackiej podczas walk w Grecji

Właściwie tuż po pokonaniu Francji Hitler rozpoczął przygotowania do inwazji na ZSRR. Zdawał sobie zapewne sprawę, że gdyby tego nie zrobił, atak ze strony ZSRR byłby tylko kwestią czasu. Dodatkowo znaczenie miało także przekonanie Hitlera o powiększeniu „przestrzeni życiowej” dla Niemców o tereny należące do ZSRR. Atak być może rozpocząłby się nie w czerwcu, ale w kwietniu 1941 roku, gdyby nie konieczność niemieckiej interwencji w Jugosławii i Grecji. Powodem kampanii bałkańskiej były niepowodzenia włoskiej armii, która zaatakowała Grecję. Dodatkowo siły greckie przystąpiły do kontrofensywy. Niemcy w szybkiej kampanii opanowali Jugosławię, a następnie armię grecką. Gdyby atak na ZSRR nastąpiłby wcześniej, Niemcy mieliby większe szanse na zrealizowanie zakładanych celów przed nadejściem zimy.

Atak Hitlera na ZSRR

Niemiecki czołg PzKpfw IV zakopany w śniegu w grudniu 1941 roku

Niemiecki atak na ZSRR rozpoczął się 22 czerwca 1941 roku, jako operacacja Barbarossa. Po początkowych sukcesach z czasem atak niemiecki wyhamował. Dodatkowo Armia Czerwona miała zdecydowanie większe zasoby ludzkie i materiałowe, które były kluczowe w przypadku prowadzenia długotrwałej wojny. Radzieckie czołgi ZSRR T-34 okazały się niezwykle skuteczną bronią, przewyższającą niemieckie konstrukcje czołgów. Wreszcie mroźna zima i utknięcie Niemców pod Stalingradem zamieniły wojnę na wschodzie w klęskę armii niemieckiej. Gdy Alianci utworzyli także fronty na zachodzie i południu Europy tylko kwestią czasu była ostateczna porażka Niemiec w II wojnie światowej.

Czytaj także → 5 najważniejszych bitew pancernych II wojny światowej

Atak na Pearl Harbor

USS „Arizona” zniszczony podczas ataku Pearl Harbor

Japoński atak przeprowadzony 7 grudnia 1941 roku na Pearl Harbor kompletnie zaskoczył Stany Zjednoczone. Operacja była doskonale przeprowadzona przez flotę japońską, która przy pomocy lotnictwa zniszczyła lub uszkodziła pięć pancerników i kilkaset amerykańskich samolotów. Jednak Japończykom nie udało się zniszczyć głównego celu, czyli amerykańskich lotniskowców, których wtedy nie było w porcie. Ten atak wciągnął Stany Zjednoczone do wojny. Rozpoczęła się mozolna, ale skuteczna ofensywa amerykańska, która doprowadziła do utraty przez Japonię wszelkich nabytków na Pacyfiku i Azji. Zakończyła się 2 września kapitulacją Japonii, która kończyła II wojnę światową.

Lądowanie w Normandii

Amerykańskie oddziały desantowe lądują na plaży Omaha, 6 czerwca 1944 r.

Lądowanie w Normandii będące elementem operacji Overlord było największą operacją desantową w dziejach świata. Jej głównym celem było utworzenie drugiego frontu w Europie, co zmusiłoby Niemców do wojny na dwa fronty. Skomplikowana operacja rozpoczęła się 6 czerwca 1944 roku lądowaniem na Normandii. W krwawych starciach udało się Aliantom utworzyć przyczółki umożliwiające dalsze prowadzenie ofensywy. Jednym z jej elementów była bitwa pod Falaise, w której do zwycięstwa przyczyniła się polska 1. Dywizja Pancerna generała Stanisława Maczka. Zwycięstwo pod Falaise otworzyło Aliantom drogę do wyzwolenia Paryża i ataku na terytorium Niemiec.

Bomba atomowa

Wybuch bomby jądrowej w Nagasaki, 9 sierpnia 1945 r.

Amerykanie w ramach Projektu Manhattan od 1942 roku prowadzili intensywne prace nad stworzeniem nowej broni, była nim bomba atomowa. Pierwszy próbny wybuch bomby jądrowej nastąpił 16 lipca 1945 roku na specjalnym poligonie wojskowym w Nowym Meksyku. Wobec tego, że właściwie już militarnie pokonana Japonia nie chciała skapitulować, Stany Zjednoczone zdecydowały się na użycie bomby atomowej. W ten sposób chciano uniknąć ciężkich walk na wyspach japońskich. Dlatego 6 sierpnia na Hiroszimę, a 9 sierpnia na Nagasaki zostały zrzucone bomby atomowe. Bomby wyrządziły gigantyczne straty ludzkie i materialne. W obu miastach zginęło około 150 tys. mieszkańców.

To spowodowało, że cesarz Hirohito rozkazał zaakceptować amerykańskie warunki mimo, iż wojskowi dalej chcieli prowadzić wojnę. Zatem odkrycie i wykorzystanie bomby atomowej przyspieszyły zakończenie II wojny światowej.

Bibliografia:

1. A. Beevor, Druga wojna światowa, Kraków 2013.
2. W. R. Weir, Przełomowe momenty w historii konfliktów zbrojnych, Warszawa 2005.