Olaf Haraldsson. Wiking, który został świętym |
Olaf II Haraldsson to wiking, który jako władca utrwalił w Norwegii chrześcijaństwo. Zmuszony do ustąpienia tronu przez Kanuta Wielkiego, schronienie znalazł na Rusi. W trakcie próby ponownego zdobycia władzy zginął w bitwie pod Stiklestad. Po śmierci został kanonizowany.
Olaf Haraldsson (Święty)
Olaf II Haraldsson
Olaf Haraldsson (Święty) urodził się w 995 r. Był synem Haralda Grenske i Asty Gudbrandsdatter. Olaf był pogrobowcem, ojciec zmarł przed jego narodzinami. Grenske był krewnym Haralda Pięknowłosego, króla Norwegii w latach 872-930. Matka Olafa po śmierci męża związała się z Sigurdem Syrem. Miała z nim kilkoro dzieci. Jednym z przyrodnich braci Olafa był Harald Sigurdsson zwany Srogim.
Czytaj także → Harald Sigurdsson zwany Srogim. Wiking, który po powrocie z Rusi zostałem królem Norwegii
Olaf już od najmłodszych lat brał udział w wyprawach wikingów. Na pierwszą z nich wybrał się już jako jedenastolatek. W latach 1009-1011 brał udział w wikińskich wyprawach do Anglii. Jednak, gdy w Anglii przewagę uzyskał jego przeciwnik, król Danii Swen Widłobrody, udał się do Hiszpanii i Francji. W 1013 r. przyjął chrzest. Swen zmarł w 1014 r. Po nim Anglię w 1016 r. podbił jego syn, Kanut Wielki.
Powrót do Norwegii i akcja chrystianizacyjna Olafa
Święty Olaf z Norwegii / fot. CC BY-SA 4.0
Do Norwegii w 1015 r. Olaf powrócił już jako chrześcijanin. Rozpoczął podbój i jednoczenie norweskich ziem, które były zajęte przez Danię i Szwecję. W 1016 r. koronował się na króla Norwegii. Rozpoczął szeroką akcję chrystianizacji Norwegii widząc w tym możliwość umocnienia i ujednolicenia swojej władzy. Co prawda przechodzenie Norwegów na chrześcijaństwo rozpoczęło się już wcześniej, ale Olaf II uczynił z niego religię państwową i powiązał ją z władzą królewską. Podobnymi motywami kierował się polski książę Mieszko, gdy w 996 r. dokonał chrztu Polski.
Za chrystianizację Norwegii w dużej mierze odpowiadali misjonarze sprowadzeni z Anglii przy współpracy biskupów misyjnych Grimkella, Rodulfa i Bernwarda.
Król Olaf II wraz z wojami na wikińskich okrętach
Przyjmowanie chrześcijaństwa nie przebiegało w bezproblemowy sposób. W wielu miejscach Norwegii opierano mu się jako obcemu dla lokalnej religii i kultury.
W 1019 r. Olaf ożenił się z Astrydą Olofsdotter, córką króla Szwecji Olofa Skötkonunga. Małżeństwo miało zbliżyć skonfliktowane Norwegię i Szwecję.
Walka z Kanutem Wielkim i ucieczka na Ruś do Jarosława Mądrego
Kanut Wielki
W 1028 r. Kanut Wielki już jako król Anglii i Dani postanowił podbić także Norwegię. Wyprawił się do niej na 50 okrętach. Dzięki swojej potędze militarnej, ale także prestiżowi i znacznym bogactwom, przeciągnął na swoją stronę wielu norweskich możnych, którzy zdradzili Olafa. Osamotniony Olaf ratunku szukał na Rusi u Jarosława Mądrego, którego żoną była Ingegerda, przyrodnia siostra Astrydy. Nota bene według jednej z teorii matką obu sióstr była Świętosława, córka Mieszka I.
Czytaj także → Jarosław Mądry. Książę Rusi Kijowskiej, który bratał się z wikingami
Gdy Olaf Haraldsson był w drodze do Nowogrodu na Rusi, Kanut przejął władzę w Norwegii, skupiając w swoich rękach jednoczesne rządy w Anglii, Dani i Norwegii. Namiestnikiem podczas nieobecności Kanuta w Norwegii został Hakon Eiriksson.
Powrót do Norwegii i bitwa pod Stiklestad
Śmierć Olafa pod Stiklestad
W 1030 r. umarł Eiriksson. Wówczas Olaf powrócił do Norwegii, by zawalczyć o odebraną przez Kanuta koronę. Do decydującej bitwy doszło 29 lipca pod Stiklestad. Jego armia przegrała z przeważającymi siłami pogańskiego chłopstwa. Wojowie Olafa do bitwy szykowali się z okrzykiem „Naprzód! Wojownicy Chrystusa”, druga strona miała odpowiedzieć chóralnym śpiewem „Naprzód! Chłopi!”. Olaf w trakcie bitwy otrzymał trzy rany: w kolano, w szyję oraz w brzuch. Ostatnia z nich była śmiertelna. Ciało króla zostało wyniesione i potajemnie pochowane na piaszczystych brzegach rzeki Nidelva na południe od miasta Trondheim. W bitwie brał udział także Harald Srogi, który został w niej ranny i musiał uciekać z Norwegii. Śladem brata zbiegł na Ruś, gdzie następnie walczył u boku Jarosława Mądrego, a następnie przebywał na służbie cesarzy bizantyjskich. Do Norwegii powrócił w 1045 r., gdzie wkrótce objął rządy.
Olaf szybko został patronem Norwegii. Biskup Grimketel dokonał kanonizacji Olafa zaledwie rok po jego śmierci. Kult Olafa zjednoczył kraj i wzmocnił chrystianizację Norwegii. Tym samym wiking został świętym Kościoła Katolickiego i jest uważany za jego męczennika.
Bibliografia:
- L. Bazylow, P. Wieczorkiewicz, Historia Rosji, Wrocław 2009.
- M. Hertmanowicz-Brzoza, K. Stepan, Słownik władców świata, Kraków 2005.
- A. Forte, R. Oram, F. Pedersen, Państwa wikingów, Warszawa 2022.
- T. Jurek, E. Kizik, Historia Polski do 1572, Warszawa 2019.
- B. Rybakow, Pierwsze wieki historii Rusi, Warszawa 1983.
- S. Szczur, Historia Polski średniowiecze, Kraków 2002.
Te artykuły również mogą Cię zainteresować:
Znajdujące się w portalu artykuły nie zawsze prezentują opinie zgodne ze stanowiskiem całej redakcji. Zachęcamy do dyskusji nad treścią przeczytanych artykułów, by to zrobić wystarczy podać swój nick i wysłać komentarz. O naszych artykułach możesz także porozmawiać na naszym forum. Możesz także napisać własny artykuł i wysłać go na adres naszej redakcji.
