Rok 2024 rokiem Wincentego Witosa. Tak zdecydowały Sejm i Senat

W hołdzie dla postaci wybitnego polskiego męża stanu, Wincentego Witosa, Sejm i Senat Rzeczypospolitej Polskiej podjęły uchwałę o ustanowieniu roku 2024 Rokiem Wincentego Witosa, z okazji 150. rocznicy jego urodzin.

Wincenty Witos

Wincenty Witos, urodzony 21 stycznia 1874 roku w Wierzchosławicach jest symbolem niezłomnej walki o niepodległość i sprawiedliwość społeczną. Jego życiorys stanowi przykład determinacji - od radnego Rady Powiatowej w Tarnowie, przez wójta Wierzchosławic, aż po najwyższe urzędy w państwie, w tym funkcję premiera Rzeczypospolitej Polskiej.

W swojej działalności politycznej Witos zaznaczył się jako działacz samorządowy i lider ruchu ludowego, a także jako obrońca niepodległości w czasie wojny polsko-bolszewickiej. Jego zasługi dla państwa zostały uhonorowane najwyższym odznaczeniem – Orderem Orła Białego.

Rok 2024 będzie okazją do przypomnienia i uczczenia dziedzictwa Wincentego Witosa, zarówno w aspekcie historycznym, jak i w kontekście współczesnych wartości demokratycznych, których był gorącym obrońcą. Uchwała obu izb parlamentu jest wyrazem szacunku dla jego służby dla Ojczyzny oraz przypomnieniem o jego roli w kształtowaniu niepodległego bytu narodowego.

Senat oraz Sejm w swoich uchwałach podkreśliły, że rok 2024 będzie obfitować w wydarzenia upamiętniające tę ważną postać, od edukacyjnych inicjatyw po uroczystości państwowe, mające na celu zachowanie pamięci o niezłomnym premierze w świadomości społecznej.

Treść uchwały Senatu:

Wincenty Witos

W roku 2024 przypada 150. rocznica urodzin Wincentego Witosa. Z tej okazji Senat Rzeczypospolitej Polskiej oddaje hołd wybitnemu mężowi stanu, państwowcowi, działaczowi samorządowemu i przywódcy ruchu ludowego.

Wincenty Witos urodził się 21 stycznia 1874 r. w podtarnowskich Wierzchosławicach, w biednej rodzinie chłopskiej. Dzięki uporowi i samokształceniu doszedł do najwyższych godności w państwie i ruchu ludowym.

W roku 1905 uzyskał mandat radnego Rady Powiatowej w Tarnowie, a od 1908 roku, nieprzerwanie przez 23 lata, był wójtem Wierzchosławic, pełniąc tę funkcję także wtedy, kiedy był już znanym politykiem krajowym – posłem i premierem.

Aktywność w miejscu zamieszkania oraz w strukturach samorządowych i w ruchu ludowym została dostrzeżona i doceniona przez mieszkańców Galicji, którzy w 1908 roku wybrali Wincentego Witosa posłem na Sejm Krajowy we Lwowie, a w 1911 roku – posłem do parlamentu austriackiego. Już wówczas dał się On poznać jako gorący patriota, którego życiowym posłannictwem stało się dążenie do odzyskania niepodległości przez Polskę obejmującą ziemie wszystkich trzech zaborów.

W październiku 1918 roku Wincenty Witos stanął na czele Polskiej Komisji Likwidacyjnej, organizującej w zaborze austriackim struktury odradzającego się państwa polskiego. Dał się wówczas poznać jako polityk potrafiący – w imię racji narodowych – współpracować z przedstawicielami różnych orientacji politycznych.

W 1920 roku, kiedy prąca na zachód Europy Armia Czerwona dotarła na przedpola Warszawy, Wincenty Witos otrzymał od Naczelnika Państwa misję utworzenia Rządu Obrony Narodowej, pod którego kierownictwem bolszewicy zostali odparci spod stolicy i rozpoczęli odwrót. W efekcie, 18 marca 1921 roku, został w Rydze podpisany traktat pokojowy z Rosyjską Socjalistyczną Federacyjną Republiką Rad. Za działalność w okresie kierowania Rządem Obrony Narodowej Wincenty Witos został odznaczony Orderem Orła Białego.

W czasie sprawowania przez Wincentego Witosa funkcji premiera i przy jego udziale została uchwalona – 17 marca 1921 roku – demokratyczna i nowoczesna konstytucja Odrodzonej Rzeczypospolitej.

Funkcję premiera powierzono Wincentemu Witosowi jeszcze dwukrotnie. W maju 1926 roku, w czasie zbrojnego zamachu stanu, składając – w imię odpowiedzialności za Polskę – dymisję, doprowadził On do przerwania bratobójczych walk i zapobiegł ich przerodzeniu się w wojnę domową.

W 1932 roku, za zaangażowanie w obronę prawa i demokracji, Wincenty Witos został skazany w haniebnym procesie brzeskim. Nie godząc się z wyrokiem, udał się na emigrację do Czechosłowacji, gdzie przebywał przez 6 lat. Do Polski powrócił, gdy dostrzegł nieuchronność wybuchu wojny z Niemcami, a – nie bacząc na doznane krzywdy – wzywał: „Macie służyć państwu bez względu na to, jaki jest rząd”. W czasie II wojny światowej kategorycznie odrzucił niemieckie propozycje utworzenia kolaboracyjnego gabinetu.

Wincenty Witos poświęcił życie Niepodległej Rzeczypospolitej. Dążył do Niej, gdy nie istniała, pracował dla Niej, gdy powstała, i bronił Jej w potrzebie. Ustawą z dnia 7 kwietnia 2017 r. o Narodowych Obchodach Setnej Rocznicy Odzyskania Niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej został zaliczony do grona Ojców Niepodległości. Sprawiedliwości dziejowej doczekał jednak dopiero niedawno, w maju 2023 roku, gdy – dzięki wieloletnim staraniom Polskiego Stronnictwa Ludowego – Sąd Najwyższy uchylił wyroki brzeskie i uniewinnił Jego oraz dziewięciu innych ówczesnych polityków PSL i PPS.

Senat Rzeczypospolitej Polskiej, w uznaniu Jego wybitnych zasług, ogłasza rok 2024 Rokiem Wincentego Witosa.

Uchwała podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”.

Treść uchwały Sejmu:

Wincenty Witos w Wierzchosławicach w 1933 r.

W roku 2024 przypada 150. rocznica urodzin Wincentego Witosa. Z tej okazji Sejm Rzeczypospolitej Polskiej oddaje hołd temu wybitnemu mężowi stanu, państwowcowi, działaczowi samorządowemu i przywódcy ruchu ludowego.

Wincenty Witos urodził się 21 stycznia 1874 r. we wsi Wierzchosławice w powiecie tarnowskim w biednej rodzinie chłopskiej. Dzięki uporowi i samokształceniu doszedł do najwyższych godności w ruchu ludowym i państwie.

Działalność samorządową rozpoczął jako radny wierzchosławickiej Rady Gminy. W roku 1905 uzyskał mandat rad- nego Rady Powiatowej w Tarnowie. Przez 23 lata, począwszy od roku 1908, był nieprzerwanie wójtem gminy Wierzchosławice. Pełnił tę funkcję także wtedy, gdy był znanym politykiem krajowym – posłem i premierem.

Aktywność Wincentego Witosa w miejscu zamieszkania oraz w strukturach samorządowych i politycznym ruchu lu- dowym została zauważona i doceniona przez mieszkańców Galicji, którzy w 1908 r. wybrali go na posła do Sejmu Krajo- wego we Lwowie, a w 1911 r. – na posła do parlamentu austriackiego. Już wtedy dał się on poznać jako gorący patriota, którego życiowym posłannictwem stało się dążenie do odzyskania suwerenności przez Polskę obejmującą tereny wszystkich trzech zaborów.

W październiku 1918 r. Wincenty Witos stanął na czele Polskiej Komisji Likwidacyjnej, pierwszego polskiego regio- nalnego rządu w zaborze austriackim, który organizował na tym terenie struktury odradzającego się państwa polskiego. Znany był wówczas jako polityk, który w imię racji narodowych potrafi współpracować z przedstawicielami różnych orientacji politycznych.

Kiedy w 1920 r. Armia Czerwona, która parła na zachód Europy, znalazła się niemal na przedpolach Warszawy, Win- centy Witos otrzymał od Naczelnika Państwa misję utworzenia Rządu Obrony Narodowej. Rząd pod jego kierownictwem podjął dramatyczne wysiłki, które zaowocowały odrzuceniem bolszewików spod stolicy i rozpoczęciem odwrotu Armii Czerwonej. Na wezwanie Wincentego Witosa w odezwie do włościan do wojska stawili się chłopi, którzy stanowili 70% jego składu.
18 marca 1921 r. w Rydze doszło do podpisania z Rosyjską Socjalistyczną Federacyjną Republiką Rad traktatu poko- jowego, który przetrwał do 17 września 1939 r.

W czasie sprawowania po raz pierwszy przez Wincentego Witosa funkcji premiera i przy jego udziale została uchwa- lona w dniu 17 marca 1921 r. demokratyczna i nowoczesna Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Za działalność w okresie kierowania Rządem Obrony Narodowej Wincenty Witos został odznaczony przez Naczelnika Państwa Orderem Orła Bia- łego. Funkcję premiera powierzono mu jeszcze dwukrotnie. W maju 1926 r. w czasie zbrojnego zamachu stanu złożył w imię odpowiedzialności za Polskę dymisję rządu, a tym samym doprowadził do przerwania bratobójczych walk i zapo- biegł przerodzeniu się ich w wojnę domową.

W latach 30. ubiegłego wieku za zaangażowanie w obronę prawa i demokracji Wincenty Witos został niesłusznie ska- zany w haniebnym procesie brzeskim. Nie zgodził się z wyrokiem, opuścił kraj i udał się na emigrację do Czechosłowacji, gdzie przebywał przez 6 lat. Do Polski powrócił, gdy dostrzegł nieuchronność wybuchu wojny z Niemcami. Niepomny na doznane prześladowania wzywał do obrony Polski, pisząc: „Macie służyć państwu bez względu na to, jaki jest rząd”. W cza- sie II wojny światowej odrzucił niemieckie propozycje utworzenia kolaboracyjnego rządu współpracującego z okupantem.

Polityczne motto swoich działań Wincenty Witos zawarł w słowach: „Kiedy nie było Polski niepodległej – dążyć do niej, gdy przyszła – pracować dla niej, a gdy była w potrzebie – bronić jej”.

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustawą z dnia 7 kwietnia 2017 r. włączył Wincentego Witosa w poczet Ojców Niepod- ległości Rzeczypospolitej Polskiej.

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, w uznaniu wybitnych zasług Wincentego Witosa i w związku ze 150. rocznicą jego urodzin, ustanawia rok 2024 Rokiem Wincentego Witosa.