10 faktów o sułtance Kösem |
Była jedną z najbardziej wpływowych kobiet w całej historii Imperium Osmańskiego. Piękna i inteligentna, szybko wkradła się w łaski sułtana Ahmeda I. Została jego żoną, a także matką przyszłych władców. Sama także sprawowała władzę, a dzięki swoim wpływom sprawiła, że do dziś pamiętamy jej imię i wspominamy jej niezwykłe losy.
-
Sułtanka Kösem / licencja CC BY-SA 4.0
Kösem przyszła na świat w 1590 r. na wyspie Tinos jako dziewczynka o imieniu Anastazja. Z pochodzenia była Greczynką, córką księdza1 . Niestety, będąc młodą dziewczyną została sprzedana jako niewolnica i trafiła do haremu sułtana Ahmeda I w wieku piętnastu lat.
- Anastazja zmieniła swoje wyznanie i została muzułmanką. Wtedy też otrzymała nowe imię – Mâhpeyker, które oznaczało okrągłą twarz na wzór księżyca, co odnosiło się do typu jej urody. Kiedy jednak zwróciła na siebie uwagę samego sułtana i została jego faworytą, Ahmed zmienił jej imię i tak stała się Kösem (imię to w języku tureckim oznaczało mniej więcej owcę prowadzącą stado, przewodniczkę lub też osobę ambitną).
- Jako ukochana sułtana, Kösem miała ogromny wpływ nie tylko na niego, ale także na ówczesną politykę. Nakłoniła Ahmeda m.in. do tego, aby nie dotrzymał zwyczaju, który polegał na pozbawieniu życia młodszych braci sułtana. Odtąd prawo miało zostać zmienione, dzięki czemu Kösem zapewniła bezpieczeństwo swoim własnym synom.
- Ahmed bardzo pokochał Kösem, z wzajemnością z resztą, i zapragnął, by została jego żoną. Nie zawiodła go jako sułtanka i płodna kobieta, dała mu bowiem aż czterech synów i trzy córeczki, a niektóre źródła podają nawet, że sułtanka wydała na świat dwanaścioro dzieci. Większość z nich przeżyła wiek dziecięcy, a dwaj ich synowie – Ibrahim oraz Murad – zostali sułtanami. Jedna z córek Kösem i Ahmeda – Fatima – przeszła do historii dzięki wielu małżeństwom politycznym. Brała ślub bowiem aż sześć razy.
- Sułtan Ahmed I zmarł w 1617 r. Następcą został jego brat, Mustafa I, który był jednak niedorozwinięty umysłowo lub też chory psychicznie. Został więc odsunięty od władzy przez swego bratanka, syna Ahmeda i Mahfiruz, Osmana II. Ten jednak zginął z rąk janczarów, ale Mustafa ostatecznie i tak oddał tron swojemu kolejnemu bratankowi – tym razem synowi Kösem.
-
Murad IV
Murad IV, który zostając sułtanem miał zaledwie jedenaście lat i nie był zdolny do samodzielnego sprawowania władzy. W związku z tym rządy w jego imieniu objęła sama sułtanka Kösem, jako pierwsza kobieta, która oficjalnie została ogłoszona regentką. Przyjęła także zaszczytny tytuł Valide Sultan. Dało jej to także bardzo duży wpływ na syna, również wtedy, gdy sam przejął władzę.
- Rządy Murada IV trwały siedemnaście lat. Zmarł on jednak na marskość wątroby, a na łożu śmierci rozkazał pozbawić życia swego brata, Ibrahima. Do egzekucji jednak nie doszło z obawy, że mogłoby to spowodować koniec dynastii. Kösem została więc matką kolejnego sułtana. Ibrahim I nie zasłynął jednak z najlepszych rządów, a raczej z okrucieństwa i moralnego zepsucia. Miał podobno kazać wymordować cały swój harem liczący bagatela 280 kobiet, ponieważ nie chciał, aby jego ukochana faworyta była o niego zazdrosna. Został więc obalony i zamknięty, a następnie zgładzony. Jak twierdzą niektórzy, sama Sułtanka Matka miała przyłożyć rękę do śmierci swego syna.
- Po śmierci Ibrahima sułtanem został jego syn, Mehmed IV. Niestety, nie była już Sułtanką Matką, gdyż tą stała się jej synowa, Turhan. Chcąc odzyskać swoje wpływy, Kösem próbowała przygotować zamach stanu, który pozwoliłby jej intronizować bardziej podatnego na manipulację wnuka – księcia Suleimana. O planach tych dowiedziała się sułtanka Turhan i żeby zapobiec wydarzeniom sama pozbawiła Kösem życia, która została uduszona w wieku sześćdziesięciu jeden lat.
- Kösem swoje stanowisko i władzę wykorzystywała dla dobra innych. Pomagała m.in. osieroconym młodym dziewczętom, które dzięki niej miały szanse na zamążpójście i lepsze życie. Swój czas i środki poświęcała również na cele dobroczynne. Wybudowała także piękny meczet, Valide Han w Istambule, Fundowała także publiczne łaźnie czy(oraz) szkoły.
- Życie sułtanki Kösem inspiruje do dziś. O jej życiu wciąż powstają kolejne książki, sztuki oraz filmy. Ta wybitna postać stała się ikoną i obok sułtanki Hürrem jest jedną z najpopularniejszych figur(postaci) w historii Turcji. Obecnie możemy poznać bliżej jej losy dzięki serialowi Wspaniałe stulecie: sułtanka Kösem.
Bibliografia:
- Imber C. The OttomanEmpire, New York 2009.
- Łątka J. S., Tajemnice Haremów, Poznań 2015.
- http://kosemsultanresume.wordpress.com/kosem-sultan/ z dnia 10.07.2016
- http://www.dailysabah.com/feature/2015/09/18/the-woman-who-oversaw-3-generations-of-the-ottoman-empire z dnia 10.07.2016
Czytaj także:
- Imperium Osmańskie w czasach sułtanki Kösem
- Roksolana (Hürrem). Słowiańska ulubienica sułtana Sulejmana Wspaniałego
- Sulejman Wspaniały. Zagroził chrześcijaństwu i był twórcą potęgi Imperium Osmańskiego
- Kösem. Wielka miłość sułtana
- Mihrimah – słońce i księżyc sułtana Sulejmana
- Valide Sultan – najwybitniejsze sułtanki
- Władza w Imperium Osmańskim
- „Złota klatka” – narzędzie do produkcji szalonych sułtanów
- 10 ciekawostek o Muradzie IV
* * *
Podoba Ci się nasz artykuł? Zostań naszym fanem na Facebooku - to codzienna dawka historii na Twojej tablicy:
Chcesz wygrać książkę o jednej z najwybitniejszych sułtanek, Nurbanu? Odpowiedz na nasze pytania konkursowe - tylko do 30 maja 2017! : Tydzień „Wspaniałe stulecie Imperium Osmańskiego„ - do wygrania: ”Nurbanu. Księga V”
Korekta: Łukasz Konopko
Redakcja merytoryczna: Iwona Górnicka
- http://kosemsultanresume.wordpress.com/kosem-sultan [↩]
Te artykuły również mogą Cię zainteresować:
Znajdujące się w portalu artykuły nie zawsze prezentują opinie zgodne ze stanowiskiem całej redakcji. Zachęcamy do dyskusji nad treścią przeczytanych artykułów, by to zrobić wystarczy podać swój nick i wysłać komentarz. O naszych artykułach możesz także porozmawiać na naszym forum. Możesz także napisać własny artykuł i wysłać go na adres naszej redakcji.
Bajki sie prawie zawsze dobrze czyta
Bajki tak , tylko że to jest historia , a nie bajka .
dobrze że jest to ...prawie....
nie wiem czy zdajecie sobie sprawę jakie miejsce jest przeznaczone dla kobiety w religii muzułmańskiej? jak nie wiecie to sprawdźcie sobie. mnie te bajeczki o „sułtance” Koshem nie bawią
w państwie osmańskim same intrygi i morderstwa na co dzień. Co za ludzie, mam nadzieję że współczesnym Turkom to nie grozi. Te filmy o sułtanach pokazują w kolorach fakty niestety prawdziwe.
Ludzie, przestańcie traktować filmy i seriale za coś, co pokazuje prawdziwą historię, bo tak nie jest. Poczytajcie publikacje historyczne na temat ówczesnej Turcji, a nie uczcie się bzdur z mediów.
Ej, ale powyższe nie jest bzdurą 😛
Czy ktoś z Was zauważył, że coraz więcej w Polsce nadaje się filmów o muzułmanach. Czy czasem ktoś nie przygotowuje nas do życia w islamie. A większość gospodyń domowych i nianiek naszych dzieci jest po prostu zachwycona.
jak na tamte czasy to była codzienność sądzę że w wielu miejscach tak było. takie czasy...... zresztą teraz też się mordują nawet z bardziej bzdurnych powodów tak nawiasem mówiąc
po co czytać oglądać i komentować coś co was nie interesuje,z braku zajęcia się wam w d..... przewraca.czy to bajka czy historia kto lubi niech ogląda a tym co się nie podoba won i koniec bo każdy lubi coś innego.ja nie znam tego serialu ale i nie krytykuje tylko wybieram to co mnie interesuje.ludzie wy się ogarnijcie bo na tym forum dziecinada jakaś jest.
racja,kazdy niech wybierze cos dla siebie i nie komentuje
Krytykuję tylko patrzenie na historię oczami filmów lub seriali, bo to wypacza ówczesną rzeczywistość. Owszem, harem sułtański był miejscem intryg i morderstw, ale serial o sułtance Kosem to wyolbrzymia i wypacza.
Ludzie czy Wy nie zdajecie sobie sprawy z tego,że jesteśmy podbijani ideologicznie.Sułtanka Słowianka, kolejna sułtanka córka chrześcijańskiego popa i coraz więcej filmów tasiemców o wierzeniach muzułmańskich. Po prostu ktoś sprytnie przygotowuje nas do ataku muzułmanów, żebyśmy nie obudzili się z palcem w nocniku.Uważajcie
Nikt nas do niczego nie przygotowuje, chłopie, a zwłaszcza w Polsce pod rządami PiS. Co innego jest jednak ciekawego w tych tureckich serialach historycznych - ukazanie chrześcijańskich władców. Europejskie księżniczki, pozbawione tronu przez sułtana, które marzą tylko o tym, żeby mu wejść do łóżka. Historyczna bzdura, ale jakże charakterystyczna dla obecnej tureckiej propagandy historycznej.
to głupie.
trzeba żyć,to jest nadrzędne.Wszyscy chcieli przeżyć.Nawet Kosem,!
Oglądam z zaciekawieniem historię rodu Osmanów.Dla mnie polki jest to odmienna kultura ‚zwyczaje i religia .Dobrze jest poznać i choć trochę rozumieć ich zwyczaje.W obecnych czasach gdy migracja ludności jest tak ogromna nawet koniecznością jest co nieco wiedzieć .Tak jak podróże uczą ‚tak filmy uczą nas o danym narodzie,choć jest tam dużo fikcji,jak w każdym filmie.Oglądając wyrabiamy sobie pogląd na wiele sytuacji w życiu.
Szanowna Pani. Na podstawie tego typu seriali o charakterze historycznym nie radziłbym uczyć się o danym narodzie (w tym przypadku Turkach). Dobrze, że Pani zauważyła, że jest tam dużo fikcji, bo faktycznie to prawda. Jeśli Pani chciałaby poznać kulturę danego narodu proponuję po prostu pojechać do tego kraju, a w przypadku jego historii - najlepsze jednak są publikacje naukowe bądź popularnonaukowe (nie TV).
Sułtanka Kosem, pełniła regencję w imieniu swojego wnuka(Mehmeda IV), oraz otrzymała jako jedyna w historii tytuł wielkiej sułtanki matki, więc nie wiem czemu piszecie jakby utraciła swoje wpływy.