„Polscy szpiedzy” – S. Koper, A. Biedrzycki – recenzja

Niebezpieczne pościgi, walka na śmierć i życie, piękne kobiety – dzięki filmom o Jamesie Bondzie tak w większości postrzegana jest praca agenta wywiadu. Ale czy tak naprawdę wygląda życie prawdziwego szpiega? Odpowiedź na to pytanie można znaleźć w Polskich szpiegach.

Książka Polscy szpiedzy powstała na podstawie scenariusza Sławomira Kopra do serialu dokumentalnego o tym samym tytule, emitowanego na antenie CANAL+ DISCOVERY. Przybliża ona sylwetki siedmiu słynnych polskich szpiegów, którzy zapisali się na kartach historii. Pośród nich znaleźli się: Jerzy Sosnowski, Krystyna Skarbek, Roman Czerniawski, Ryszard Kukliński, Marian Zacharski, Andrzej Czechowicz oraz Jerzy Kaczmarek. Każdemu autorzy poświęcili osobny rozdział.

Jedną z barwniejszych postaci, a zarazem najtragiczniejszą z nich jest Jerzy Sosnowski, który uważany był za asa wywiadu II RP. Dzięki inteligencji oraz wrodzonym zdolnościom pozyskiwał wiele cennych informacji dla polskich służb specjalnych. Niestety w parze z odnoszonymi sukcesami rosło grono zazdrosnych „kolegów”, którzy przyczynili się do jego upadku, bezpodstawnie oskarżając go o zdradę. Został schwytany przez Abwehrę, a opuszczony przez swych pracodawców schronienia szukał u Sowietów, co skończyło się dla niego śmiercią w jednym z obozów i pochówkiem w masowym, bezimiennym grobie.

Interesująca jest również historia Andrzeja Czechowicza: miał na celu zdyskredytowanie Radia Wolna Europa, a tak naprawdę ośmieszył ówczesną władzę PRL, pokazując jej nieumiejętność pozyskiwania wartościowych współpracowników oraz informacji.

Na uwagę zasługuje także ostatni rozdział Szkoła szpiegów, który przybliża działalność i metody szkolenia przyszłych agentów w Starych Kiejkutach na Mazurach. Do ośrodka trafiały ściśle wyselekcjonowane osoby, które poddawano specjalistycznemu szkoleniu. Szczególny nacisk kładziono na takie umiejętności jak: nauka języków obcych, ćwiczenie pamięci, spostrzegawczości oraz odporności psychicznej. Kursanci po pomyślnym ukończeniu szkolenia zaliczani byli do ówczesnej elity szpiegowskiej.

Należy również zwrócić uwagę na wywiad zamieszczony na końcu recenzowanej pracy. Jest to rozmowa przeprowadzona przez Marka Zająca, dziennikarza prowadzącego Polskich szpiegów na antenie CANAL+ DISCOVERY z Vincentem V. Severskim, absolwentem ośrodka szkoleniowego w Starych Kiejkutach. Dzięki niej czytelnik może lepiej poznać specyfikę pracy w służbach oraz cechy, które powinien posiadać potencjalny kandydat na agenta.

Warto wspomnieć o samym wydaniu książki. Narracja poprowadzona jest w sposób ciekawy, co sprawia, iż lektura jest szybka i przyjemna. Dużym atutem publikacji są zawarte w niej liczne fotografie umieszczone na końcu każdego z rozdziałów. Przedstawiają one kadry z poszczególnych odcinków serialu odnoszące się do konkretnej historii oraz sylwetki danego bohatera. Zamieszczone fotografie, zarówno kolorowe, jak i czarno-białe, są w dobrej jakości. Należy też wspomnieć o szacie graficznej, która idealnie oddaje klimat zawartych w książce treści. Dołączona bibliografia, zawierająca wykaz najważniejszych źródeł i opracowań, z jakich autorzy korzystali podczas tworzenia książki, stanowi również dużą zaletę omawianej pracy.

Polscy szpiedzy jest pozycją jak najbardziej godną polecenia. Dostarcza bowiem wielu ciekawych informacji. Autorom udało się zgromadzić niezwykle interesujące postacie, których historie ukazują blaski i cienie bycia agentem. Pozwalają one również skonfrontować obraz pracy szpiega z tym utrwalonym za pośrednictwem filmów i seriali o tematyce szpiegowskiej.

Plus minus:

Na plus:

+ ciekawa tematyka

+ szata graficzna oddająca klimat książki

+ przystępny język i sposób narracji

+ liczne fotografie zamieszczone w książce

Na minus:

- brak

Tytuł: Polscy szpiedzy

Autorzy: Sławomir Koper, Arek Biedrzycki

Wydawca: Bellona

Rok wydania: 2018

ISBN: 978-83-11-15052-2

Liczba stron: 308

Okładka: miękka ze skrzydełkami

Cena: 34,90 zł

Ocena recenzenta: 9/10

^{Redakcja merytoryczna: Malwina Lange}

^{Korekta językowa: Aleksandra Czyż}