„Zbrodnie z namiętności” – S. Koper – recenzja

„Od miłości do nienawiści jest tylko jeden krok. A zazdrość bardzo ułatwia zrobienie go”1. O tym, jak wielka namiętność popycha do zbrodni, opowiada w swojej najnowszej książce Sławomir Koper.

Sławomir Koper jest absolwentem Wydziału Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego. W 2013 r. został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi za popularyzację historii w społeczeństwie, a w 2015 r. odznaką Zasłużony dla Kultury Polskiej. Jest autorem kilkudziesięciu książek historycznych, m.in. Afery i skandale Drugiej Rzeczypospolitej, Kobiety władzy PRL, Miłość, seks i polityka w starożytnej Grecji i Rzymie czy Wędrówki po Polsce piastowskiej2.

W swoim najnowszym dziele zatytułowanym Zbrodnie z namiętności autor odnosi się do ostatnich stu lat dziejów Polski. Spośród szokujących i krwawych historii, królujących na pierwszych stronach ówczesnych gazet, wybrał sześć: sprawę zabójstwa aktorki Marii Wisnowskiej przez kochanka Aleksandra Bartieniewa; zastrzelenie Dagny Juel-Przybyszewskiej (żony Stanisława Przybyszewskiego) oraz następujące po nim samobójstwo Władysława Emeryka; zabójstwo młodziutkiej tancerki kabaretowej – Igi Korczyńskiej; zamordowanie niewiernego Jana Brunona Boya przez zrozpaczoną narzeczoną; potrójne morderstwo i rabunek dokonane przez małżeństwo Maliszów oraz zabicie Andrzeja Zauchy i Zuzanny Leśniak przez zazdrosnego męża kobiety. Autor pominął sprawę Rity Gorgonowej, gdyż poświęcił jej dużo miejsca w jednej ze swoich wcześniejszych prac (Afery i skandale Drugiej Rzeczypospolitej).

Książkę podzielono na sześć rozdziałów – każdy został poświęcony jednej z wymienionych powyżej spraw. Te części otwiera krótkie wprowadzenie opisujące samą zbrodnię lub jej odkrycie bądź przyznanie się sprawcy do winy. Dopiero po tym fragmencie autor podejmuje opowieść o genezie przestępstwa – prezentuje bohaterów i ich losy aż do feralnego zdarzenia. Ten zabieg sprawił, że jako czytelnik z góry wiedziałam, jak skończy się dana historia i zdaje się, że śledziłam dalszą relację z nieco mniejszym zainteresowaniem. Brakowało mi elementu zaskoczenia, który mógłby pojawić się na koniec rozdziałów. Dobrze więc, że dopiero ostanie podrozdziały każdej części zostały poświęcone procesom sprawców oraz wyrokom. Dzięki układowi chronologicznemu rozdziałów (pierwsza sprawa miała miejsce w 1890 r., ostatnia natomiast dotyczy wydarzeń z 1991 r.) można zauważyć, jak zmieniało się polskie prawo i orzecznictwo sądowe.

Narracji autora towarzyszą liczne cytaty z ówczesnej prasy, korespondencji i wypowiedzi osób zaangażowanych bądź postronnych. Nie poprzestaje on jednak na ich przytaczaniu, lecz równocześnie dokonuje krytycznej analizy i przy wątpliwych fragmentach podkreśla, że w jego mniemaniu jest mało prawdopodobne, aby przywołane fakty rzeczywiście miały miejsce. Widać więc, że posiada obszerną wiedzę historyczną o ówczesnych dziejach i chętnie dzieli się nią z czytelnikiem. Podczas lektury wyraźnie rzuca się w oczy także lekkość pióra autora. Można odczuć, że podejmowana tematyka leży w kręgu jego zainteresowań, a poszukiwanie informacji i pisanie książki sprawiło mu przyjemność. Temat uważa zresztą za niewyczerpany i nie wyklucza, że być może powróci do niego przy okazji przyszłych publikacji.

Treść recenzowanej pozycji została wzbogacona o liczne fotografie, niejednokrotnie dość drastyczne dla bardziej wrażliwego odbiorcy, czego przykładem może być zdjęcie Marii Wisnowskiej na łożu śmierci (s. 50) czy portret leżącego w trumnie Władysława Emeryka (s. 107). Na końcu książki znajdują się także przypisy (co nieco utrudnia lekturę bardziej dociekliwym odbiorcom) oraz wybrana, lecz bogata bibliografia.

Zbrodnie z namiętności czytałam z dużą przyjemnością i śmiem sądzić, że wielu osobom książka przypadnie do gustu. Sławomir Koper w naprawdę ciekawy i bardzo przystępny sposób prezentuje skandale, które wydarzyły się wcale nie tak dawno i nie tak daleko od czytelnika. Może to właśnie na sąsiedniej ulicy zamordowano Marię „Wisienkę” Wisnowską czy rodzinę Süskindów?

Polecam.

[Powyższy tekst jest oceną egzemplarza recenzenckiego, który może się różnić od finalnego.]

Plus minus:

Na plus:

+ ciekawy wybór historii

+ dobre pióro autora

+ liczne cytaty z prasy, korespondencji, wypowiedzi uczestników wydarzeń i bliskich im osób

+ bogata baza źródłowa

+ liczne fotografie

Na minus:

- z góry wiadomo, jak kończy się dana historia

- przypisy na końcu książki

Tytuł: Zbrodnie z namiętności

Autor: Sławomir Koper

Wydawca: W.A.B.

Rok wydania: 2018

ISBN: 978-83-280-5352-6

Liczba stron: 352

Okładka: miękka

Cena: 39,99 zł

Ocena recenzenta: 8/10

^{Korekta: Jagoda Pawłowska}

1. Autor nieznany. [↩]
2. http://slawomirkoper.pl/index.php/o-autorze [dostęp: 21.06.2018 r.]. [↩]