Marcin Żukowski

Historyk, zainteresowania badawcze koncentrują się na historii Polski po II wojnie światowej ze szczególnym uwzględnieniem mechanizmów funkcjonowania Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Publikował m.in. w "Zapiskach Historycznych", "Pamięci i Sprawiedliwości", "Wschodnim Roczniku Humanistycznym" czy też "Всеобщая история" (Moskwa). Autor pracuje nad wydaniem książki pt. „Elity komunistyczne w Polsce” (wraz z Mirosławem Szumiło). Aktualnie opracowuje monografię dotyczącą finansów PZPR (1948 – 1990).

Artykuł autorstwa:

(Nie) niewinne rymowanki o PZPR

(Nie) niewinne rymowanki o PZPR

Działalność opozycyjna w Polsce Ludowej przybierała bardzo różne formy. Jedną z  nich było kolportowanie ulotek o treści, jak to określali funkcjonariusze Służby Bezpieczeństwa, antypaństwowej. Poniżej zaprezentowałem dwuczęściową treść ulotki, którą rozpowszechniał w 1979 r. anonimowy kierowca ciężarówki z zakładu „Instal” w Częstochowie. Ten mężczyzna pozostawił przewożony druk na stacji benzynowej (CPN) Myszkowie, a do siedziby SB […]

Dam pracę historykowi w PRL

Dam pracę historykowi w PRL

Współczesne problemy humanistów związane ze znalezieniem stałej i dającej szansę na rozwój zawody pracy znane były także badaczom w epoce Polski Ludowej. Dotyczyło to również historyków, którzy z różnych powodów wstąpili w szeregi PPR/PZPR. „Przewodnia Siła Narodu” potrzebowała wykwalifikowanych kadr naukowych. Ludzie ci przez całe dziesięciolecia opisywali dzieje ruchu robotniczego. Współtworzyli politykę historyczną PRL. Przyjmowali […]

Mirosław Szumiło „Roman Zambrowski 1909-1977. Studium z dziejów elity komunistycznej w Polsce”– recenzja

Mirosław Szumiło „Roman Zambrowski 1909-1977. Studium z dziejów elity komunistycznej w Polsce”– recenzja

„Komuniści rządzili Polską Rzeczpospolitą Ludową”. Pod tym zdaniem może podpisać się każdy, kto posiada elementarną wiedzę o najnowszej historii Polski. Jednak szybko pojawiają się istotne pytania: właściwie, kim byli owi ludzie? Co to znaczyło, że ktoś był komunistą? Dlaczego w procesie socjalizacji ludzie wybierali akurat ten nurt ideowy? Z jakich rodzin się wywodzili? Jak funkcjonowali […]

Nie takie oczywiste… kilka informacji o liczebności i składzie społecznym PZPR (1948-1990)

Nie takie oczywiste… kilka informacji o liczebności i składzie społecznym PZPR (1948-1990)

Już blisko ćwierć wieku minęło od chwili, gdy Mieczysław F. Rakowski zmęczonym, pełnym napięcia i wzruszenia głosem nakazał: „sztandar PZPR wyprowadzić”. Partia, która zdobyła władzę per fas et nef as, została zmuszona przez sytuację międzynarodową i gospodarczą do oddania steru rządów (niektórzy dowodzą, iż pozwoliła na to w trosce o dobro państwa). Schodziła ze sceny […]

Partyjna gra. Kulisy zmiany na stanowisku I sekretarza KW PZPR w Gdańsku w Październiku ’56

Partyjna gra. Kulisy zmiany na stanowisku I sekretarza KW PZPR w Gdańsku w Październiku ’56

System polityczny Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej został skonstruowany w oparciu o zasadę „nadrzędnej roli PZPR”. Owa zasada determinowała w wielkiej mierze życie polityczne kraju. Wpisane do konstytucji PRL (od lipca 1952 r.) instytucje takie jak Sejm, Rada Państwa czy aparat sądowniczy, nagminnie ulegały decyzjom zapadającym w partyjnych gabinetach (chociaż można wskazać na kilka istotnych wyjątków). System […]