„Nauka i kultura muzułmańska i jej wpływ na średniowieczną Europę” - K. Pachniak - recenzja

Kiedy w 632 roku na terenie pustynnej Arabii umierał człowiek zwany Mahometem, nikt w Europie nie zdawał sobie sprawy, że jest to początek wydarzeń, które miały zmienić świat na zawsze. Już w sto lat później zastępy proroka opanowały większość znanego wówczas świata i utworzyły jedną z najwspanialszych cywilizacji. Powstała ona poprzez przejmowanie nauki i kultury ludów podbitych oraz przez twórcze ich rozwijanie w duchu islamu. Uczeni muzułmańscy osiągnęli mistrzostwo w wielu dziedzinach tj. medycyna, alchemia, astronomia czy filozofia. Zapłodnili wreszcie umysły europejskie, które bardzo dużo mają do zawdzięczenia dokonaniom cywilizacji arabskiej.

Książka Nauka i kultura muzułmańska i jej wpływ na średniowieczną Europę, której Autorką jest prof. Katarzyna Pachniak jest niełatwa w odbiorze, także temat nie jest łatwy. Kultura islamu nie jest nam dobrze znana, trudno nam jest też zrozumieć mentalność tamtejszych ludzi, która przesiąknięta jest religijnością do dziś. Paradoksalnie w średniowieczu – epoce wojen z islamem – było go łatwiej zrozumieć Europejczykom, niż dziś – w czasach pokoju. Dlatego wszelkie książki na temat islamu będą sprawiać pewną trudność. Także i ta, gdzie mamy mnóstwo terminów i nazwisk pochodzących z języka arabskiego.

Chociaż książka nie jest przesadnie gruba (ponad 250 stron), to zawiera bardzo bogatą treść. Autorka, po wprowadzeniu i zarysowaniu głównych cech kultury muzułmańskiej, przechodzi do zasadniczej części swojego dzieła. W kolejnych rozdziałach opisuje: filozofię, medycynę, alchemię, astronomię, matematykę, oraz wybrane aspekty kultury i sztuki. Przedstawia ich rozwój, sylwetki uczonych i ich dzieła, i sposób w jaki poszczególne dziedziny kultury i nauki muzułmańskiej przenikały do Europy. Książka zawiera dosyć szczegółowe omówienie problemów pojawiających się w tytułach rozdziałów, nie nużąc przy tym zbyt daleko wybiegającymi i niepotrzebnymi wywodami. Jako że Autorka przyjęła styl popularny nie ma żadnych przypisów, z jednej strony to dobrze, ponieważ, wydaje mi się, że w przypadku tej pozycji przypisy musiałyby zająć około 1/3 całości tekstu. Z drugiej strony, z naukowego punktu widzenia, tego typu książka bez przypisów przedstawia niską wartość. Należy wreszcie dodać, że w tejże pracy nie uświadczymy żadnych ilustracji (pomijając te na skrzydełkach okładki), zważywszy na popularny charakter dzieła jest to duży minus.

Wydawnictwo TRIO znane jest z ładnie wydawanych pozycji naukowych. Chociaż książkę wydano w miękkiej oprawie, nie można narzekać na jej wygląd, który pozostaje estetyczny. Pozycja ładnie prezentuje się na półce – co dla niektórych i jest tak samo dobrym powodem do zakupu, jak sama treść.

Reasumując, książka jest trudna w odbiorze, chociaż jest pozycją popularną. Warto posiadać wiedzę (przynajmniej minimalną) na temat omawianych problemów przed przystąpieniem do czytania, wtedy będziemy mogli ją pogłębić. W przeciwnym przypadku w głowie pozostanie zamęt. Przykładem niech będzie rozdział o filozofii, gdzie bez należytej wiedzy nie będziemy w stanie zrozumieć różnych niuansów, które różnią filozofię Awerroesa od poglądów Arystotelesa. Jest to więc książka wymagająca myślenia. Mogę polecić ją wszystkim zainteresowanym tematyką islamu, średniowiecza, oraz historii nauki, którzy chcą pogłębiać swoją wiedzę.

Plus minus:
Na plus:
+ ciekawa tematyka
+ poziom merytoryczny
+ dobra bibliografia
+ indeks osób
+ ładne wydanie

Na minus:
- brak ilustracji
- brak jakichkolwiek przypisów

Tytuł: Nauka i kultura muzułmańska i jej wpływ na średniowieczną Europę
Autor: Katarzyna Pachniak
Wydawca: Wydawnictwo Trio, Collegium Civitas
Data wydania: 2010
ISBN/EAN: 978-83-7436-235-1/9788374362351
Liczba stron: 259
Oprawa: miękka
Cena: ok. 35 zł
Ocena recenzenta: 9/10