„Wileński III/5 Dywizjon Myśliwski” - Ł. Łydżba - recenzja

Wileński III/5 Dywizjon Myśliwski Łukasza Łydżby jest wg zapowiedzi wydawnictwa Vesper pierwszym tomikiem z serii wydawniczej Dywizjony Myśliwskie Września 1939. Jest to pierwsza tego typu monografia, traktująca o wojennych losach pilotów jednego tylko dywizjonu myśliwskiego na polskim rynku wydawniczym.

Książka została napisana przystępnym językiem, zrozumiałym dla każdego czytelnika, nawet tego nie dysponującego wiedzą w zakresie historii i techniki lotniczej. Książkę czyta się bardzo szybko. Tekst uzupełniają oryginalne fotografie z epoki, a także dwie mapy prezentujące szlak bojowy III/5 Dywizjonu Myśliwskiego.

W pierwszym rozdziale Autor po krótce przedstawił genezę powstania, oraz historię III/5 Dywizjonu Myśliwskiego od momentu jego powstania, aż do mobilizacji w sierpniu 1939 roku. Scharakteryzował także sprzęt, na którym latali piloci, oraz zadania, jakie eskadry tworzące dywizjon miały wykonywać w strukturach armii polskich w Wojnie Obronnej.

Dalsze rozdziały stanowi szczegółowe kalendarium operacji powietrznych prowadzonych przez eskadry III/5 DM od 1 września 1939 roku aż do 17/18 września, kiedy większość personelu jednostki przekroczyła granicę rumuńską, kończąc swą epopeję na polskiej ziemi. Autor przedstawia równolegle działania  obydwu eskadr dywizjonu, co umożliwia dokonanie porównania ich losów. Każdy rozdział publikacji, a jednocześnie dzień działań wojennych poprzedza tabela ukazująca stan liczebny samolotów w każdej eskadrze-można w ten sposób obserwować jego zmniejszanie się w toku działań wojennych. Opis wydarzeń, oraz walk powietrznych uzupełniany jest relacjami uczestników-pilotów dywizjonu, oraz cywilów. Autor cytuje również relacje pilotów niemieckich dotyczące walk w rejonie operowania samolotów dywizjonu. W wypadku, gdy pojawiają się rozbieżności jeśli chodzi o relacje opisywanych wydarzeń, Autor w przypisach przedstawia pozostałe, wg niego mniej prawdopodobne wersje, wraz z prezentacją źródeł. W zakończeniu autor pokrótce podsumowuje działania dywizjonu, wymienia nazwiska dwóch poległych pilotów, oraz pięciu odznaczonych Virtuti Militari i Krzyżem Walecznych.

Książkę czyta się bardzo szybko i lekko. Narracja oddaje tempo wydarzeń w czasie walk wrześniowych dywizjonu. Autor dysponuje bardzo lekkim piórem, co czyni lekturę dużą przyjemnością. Jest to pozycja objętościowo niewielka (139 stron tekstu merytorycznego), wydana na bardzo dobrym papierze (co pozwoliło na bardzo dobre zreprodukowanie zdjęć z epoki). Stanowi bardzo ciekawe opracowanie tematyki, początek bardzo ciekawej serii wydawniczej. Jest to dobra, solidna pozycja w swojej kategorii.

Książkę „Wileński III/5 Dywizjon Myśliwski” Łukasza Łydżby można polecić osobom zainteresowanym tematyką walk powietrznych z udziałem polskich lotników we wrześniu 1939 roku. Jeśli wydawcy uda się kontynuować serię wydawniczą, czytelnik uzyska szczegółowe kalendarium działań poszczególnych polskich dywizjonów. Lektura może być także przydatna dla osób zainteresowanych tematyką Wojny Obronnej. Jednakże z powodu braku wprowadzenia dotyczącego ogólnych celów i zadań, oraz struktury lotnictwa polskiego, czytelnik bez wiedzy podstawowej o polskim lotnictwie w 1939 roku (choćby z pozycji wymienionych przez Autora w bibliografii) nie będzie w pełni usatysfakcjonowany.

Plus minus:
Na plus:
+treść merytoryczna
+układ w formie kalendarium
+przypisy
+źródła z archiwów Instytutu Polskiego- Muzeum Sikorskiego (IPMS) w Londynie
+zdjęcia dokumentalne
+mapa szlaku bojowego dywizjonu
Na minus:
-brak barwnych planszy, które mogłyby być przydatne dla modelarzy
-brak archiwalnych źródeł niemieckich (cytowane są jedynie za dość kontrowersyjną publikacją niemieckiego autora M. Emmerlinga)
-brak indeksu osób,
-pewne stylistyczno-językowe błędy we wstępie, które „przepuścił” korektor

Tytuł: Wileński III/5 Dywizjon Myśliwski
Autor: Łukasz Łydżba
Wydanie: 2010
Wydawca: Vesper
ISBN: 978-83-7731-019-9
Stron: 144
Oprawa: miękka
Cena: ok. 30 zł
Ocena recenzenta: 7/10