„Codzienność niegdysiejszej Warszawy” - S. Milewski - recenzja

Warszawa XIX wieku potencjalnemu czytelnikowi, a laikowi historii znana jest głównie z powieści i ich ekranizacji. Przykładem jest tu Lalka Bolesława Prusa. Jak się jednak ma tło powieści do rzeczywistości? Jak naprawdę wyglądało życie w Warszawie XIX wieku? Wszystkich, którzy chcą poznać odpowiedź na te pytania, odsyłam do książek Stanisława Milewskiego.

Ostatnia książka jego autorstwa, która ukazała się nakładem wydawnictwa Iskry to Codzienność niegdysiejszej Warszawy. Adresowana jest ona zarówno do mieszkańców Warszawy, którzy pragną poznać przeszłość swojego miasta, jak i wielbicieli XIX wieku. Książka jest kontynuacją Podróży bliższych i dalszych, czyli uroku komunikacyjnych staroci, Intymnego życia niegdysiejszej Warszawy oraz Szemranego towarzystwa niegdysiejszej Warszawy. Poświęcona została sprawom bytowym, warunkom mieszkaniowym i innym problemom, z jakimi borykali się mieszkańcy XIX-wiecznej Warszawy.

Książka jest prawdziwą skarbnicą ciekawostek, interesujących danych statystycznych, opisów Warszawy. Ukazana nam została strona Warszawy, której właściwie potencjalny czytelnik nie zna. Brak wodociągów, rynsztoki, brak „wychodków”, łazienek, korzystanie z wody wiślanej zanieczyszczonej ściekami, bark oświetlenia. Przeciętna długość życia warszawianki wynosiła 33 lata. Autor przedstawia czytelnikowi XIX-wieczne zakłady przemysłowe, warunki pracy, relacjonuje pierwsze procesy sądowe o zatruwanie środowiska. Czytelnik ma możliwość poznania zajęć, jakich chwytali się mieszkańcy Warszawy, aby zarobić na utrzymanie rodziny. Warto zaznaczyć, że o pracę starały się już wówczas kobiety. Poznajemy ceny w sklepach. Wchodzimy do mieszkań bogatych jak i biedaków. Znamy ceny wynajmu i warunki mieszkaniowe, kto mieszkał na poddaszach, w suterenach oraz na najwyższych piętrach, a kto na najniższych. Dowiadujemy się jak wyglądały formalności meldunkowe, jakie były rozrywki ówczesnych Warszawiaków i gdzie istniały domy publiczne.

To swego rodzaju reportaż historyczny, który został obficie wzbogacony ilustracjami pochodzącymi z epoki. Ostatnia część książki Codzienność niegdysiejszej Warszawy to rysunki Franciszka Kostrzewskiego (1826-1911). Autor dopuszcza do głosu świadków tamtych czasów, często posiłkuje się do artykułami prasowymi i wspomnieniami. Odwołuje się do Prusa, Świętochowskiego, Żeromskiego. Uwzględnia również opracowania współczesnych historyków, którzy zajmują się historią Warszawy.

Dzięki Stanisławowi Milewskiemu zostajemy przeniesieni do innej epoki. Autor pozwala poznać wstydliwe realia tamtej epoki. Warto zaznaczyć, że Autor musiał spędzić liczne godziny na studiowaniu materiału. Wplecione liczne cytowane teksty pozwalają lepiej zrozumieć tamten okres. Książka wydana została we wspaniałej oprawie graficznej. Na stronie tekst znajduje się w dwóch kolumnach. Należy wspomnieć też o samym wydaniu: wszystkie książki są w twardych okładkach, z obwolutą i zakładkami. Na końcu znaleźć można alfabetyczny spis wykorzystanej przez autora literatury.

Uważam, że książkę polecić można każdemu. Nie trzeba urodzić się w Warszawie, a ni tu mieszkać, aby interesować się historią stolicy. Autor przybliża czytelnikowi inny obraz tego miasta: brudne uliczki, dzielnice przemysłowe, wychodki, śmierdzące ulice. Przedstawia codzienność zwykłego, prostego mieszkańca Warszawy. Lektura przyjemna, a tematyka fascynująca. Jak dla mnie pozycja arcyciekawa.

Plus minus:
Na plus:
+ liczne cytowane fragmenty pochodzące z prasy XIX-wiecznej Warszawy
+ spis wykorzystanej literatury
+ twarda okładka, miękka obwoluta, zakładka wstążkowa
+ bardzo bogaty zbiór ilustracji z epoki wraz z ówczesnymi komentarzami pełnych ironii i humoru
+ odwołanie w tekście do książek dotyczących badań nad epoką i dokonanie analiz porównawczych ze znalezionymi przez autora danymi
+ liczne dane statystyczne
+ gawędziarski, przystępny język
+ bardzo wiele ciekawostek
Na minus:
- zupełnie nic

Tytuł: Codzienność niegdysiejszej Warszawy
Autor: Stanisław Milewski
Wydawca: Iskry
Data wydania: 2010
ISBN/EAN: 978-83-244-0134-5
Liczna stron: 200
Oprawa: twarda
Cena: ok. 30–40 zł
Ocena recenzenta: 10/10