„Mitologia grecka i rzymska” - K. Marciniak - recenzja

Pomimo tego, że początki mitologii greckiej skrywa daleka przeszłość - w zasadzie trudno powiedzieć, kiedy powstały jej podwaliny, w dziełach Homera (VIII w. p.n.e.) i Hezjoda (VII w. p.n.e.) pojawiają się już w pełni ukształtowane postacie mitologiczne - idee, jakie w niej odnajdujemy, są nadal aktualne.

Starożytnym mity objaśniały świat, były wytłumaczeniem zjawisk pogodowych, zmieniających się pór roku, rozwoju roślin, zwierząt i ludzi. Uzasadniały i usprawiedliwiały nieszczęścia, jakie dotykały ludzi - ból, cierpienie, klęski żywiołowe, głód... Oswajały także nieznane - mówiły o odległych państwach i ich często nieco niesamowitych mieszkańcach, a także tej najdalszej z krain, do której podróż odbywa każdy śmiertelnik. Znajduje się ona po drugiej stronie rzeki - Acherontu, a włada w niej najstraszniejszy z bogów - Hades.

Katarzyna Marciniak z wykształcenia jest historykiem kultury, filologiem klasycznym  oraz italianistką; pracuje w Instytucie Badań Interdyscyplinarnych „Artes Liberales” Uniwersytetu Warszawskiego, a głównymi kierunkami jej badań są literatura rzymska i zagadnienia związane z recepcja antyku. Jej najnowsza publikacja traktuje o wierzeniach greckich i rzymskich. Nie jest to jednak „mitologia” w formie, do której jesteśmy przyzwyczajeni dzięki dziełom badaczy takich jak Jan Parandowski, Michał Pietrzykowski czy Aleksander Krawczuk. Recenzowana tutaj książka  podzielona jest tradycyjnie na rozdziały poświęcone poszczególnym postaciom, zawierają one jednak nie tylko samą opowieść, ale także opisują dalsze „życie” mitu, w czasach, kiedy antyczna kultura Grecji jest jedynie historią.

Motywy mitologiczne inspirowały artystów już w starożytności. W Grecji i Rzymie wykorzystywano je przy dekorowaniu naczyń, ścian, tworzeniu mozaik. Pisarze i poeci poświęcali im swoje dzieła, a rzeźbiarze i toreuci wykonywali posągi przedstawiające bogów, herosów, nimfy, satyrów, a także zwykłych śmiertelników, uwikłanych w niezliczone intrygi mieszkańców Olimpu. Wraz z upadkiem kultury antycznej tradycja ta nie zamarła. Na przestrzeni wieków najwięksi artyści korzystali z dziedzictwa starożytnych komponując utwory muzyczne, malując obrazy, rzeźbiąc i tym samym rozpowszechniając i utrwalając te, jakże ponadczasowe, treści. Autorka przytacza najważniejsze z tych dzieł, co sprawia, że książka nie tylko przybliża nam greckie mity, ale  także pokazuje, jak wiele my, ludzie żyjący w tak odległych od antyku czasach, mamy z nim wspólnego. Choć często nie zdajemy sobie z tego sprawy, otaczają nas wojownicy i herosi (chociażby w produkcjach filmowych takich jak Troja Wolfganga Petersena z 2004 r. czy popularny niegdyś serial Herkules z Kevin’em Sorbo w roli tytułowej; wszyscy znamy przecież Herkulesa Poirot z książek Agaty Christie czy Maczugę Herkulesa w podkrakowskim Ojcowie). Boskie imię kryje się w nazwie miesiąca czerwca - po angielski june, po włosku giugno, po niemiecku juni, przypomina nam bowiem o rzymskiej Junonie, czyli greckiej Herze. Bogini mądrości Atena - Minerwa została przeniesiona do współczesnej literatury, a następnie na ekrany kin, w postaci swojej imienniczki, profesor McGonagall, znanej dobrze fanom przygód Harry’ego Pottera. Przypowieść o Midasie, który zamieniał w złoto wszystko, czego dotknął, powinny pamiętać osoby, które wdały się w wszechobecną dzisiaj pogoń za pieniądzem. Przykłady te można mnożyć w nieskończoność.

Mitologia grecka i rzymska jest książką napisaną przez osobę mającą bardzo obszerną wiedzę dotyczącą tej tematyki, potrafiącą przekazać informacje w przystępny sposób, bez nadmiernego zagłębiania się w szczegóły tam, gdzie nie jest to potrzebne. Układ książki jest przemyślany i przejrzysty, a samo wydanie bardzo staranne i po prostu ładne. Ogromnym plusem jest ilość ilustracji, jak na polską publikację wręcz gigantyczna.

Podsumowując, polecam tę pozycję wszystkim, nie tylko osobom interesującym się antykiem. Wydaje mi się, że każdy znajdzie tu coś, co go zaciekawi, poza tym jest to doskonała lektura „do poczytania” wieczorem, dla relaksu.

Plus minus:
Na plus:
+ bardzo duża ilość ilustracji, kolorowych, dobrej jakości
+ swobodnie prowadzona narracja
+ ciekawe ujęcie tematu
+ dobrej jakości papier
+ twarda oprawa
+ przejrzysty układ treści
+ indeksy osób, postaci mitologicznych, nazw geograficznych i etnograficznych
+ bibliografia, a w zasadzie najważniejsze pozycje, gdyż, jak zauważa autorka, kompletny spis zająłby więcej miejsca, niż sama książka
Na minus:
- w zasadzie trudno jest zarzucić książce coś poważnego, wyłapałam kilka drobnych błędów, mało istotnych

Tytuł: Mitologia grecka i rzymska
Autor: Katarzyna Marciniak
Wydawca: Wydawnictwo Szkolne PWN Park Edukacja
Data wydania: 2010
ISBN/EAN: 978-83-262-0548-4
Stron: 480
Oprawa: twarda
Cena: ok. 69,00 zł
Ocena recenzenta: 10/10