„Attyla. Nadciągająca burza” - W. Napier - recenzja

Nakładem wydawnictwa Vesper ukazał się drugi tom trylogii Williama Napiera, poświęconej dziejom Attyli. Wiadomość o jego pojawieniu się przyjąłem z entuzjazmem, ponieważ miałem już okazję przeczytać pierwszą część1. Czy tytuł z 2011 r. okaże się równie interesujący? Przekonajmy się zatem.

Tak jak w pierwszym tomie, W. Napier osadza swą powieść w I poł. V w. Są to czasy, kiedy Cesarstwo Rzymskie od kilkudziesięciu lat podzielone jest na część wschodnią i zachodnią. Wokół, a także bezpośrednio w jego granicach zamieszkują plemiona barbarzyńskie, z których szczególnie wyróżniają się te pochodzenia germańskiego. Jednak na północno-wschodnich rubieżach znanego wtedy Rzymianom świata, w tzw. Scytii europejskiej, swoje dominia posiadały na wpółdzicy (jak ich określały annały), koczowniczy Hunowie.

Analogicznie jak w pierwszej części, narratorem historii jest urzędnik cesarski Priskos z Panium. Akcja książki rozpoczyna się wielkim przybyciem syna Mundzuka, prawowitego władcy plemienia huńskiego, Attyli z trzydziestoletniej banicji, na którą został skazany przez zawistnego stryja Rugę. W wyniku zamachu stanu zostaje królem plemienia wraz z bratem Bledą. Za swój najważniejszy plan, do którego ma zamiar dążyć za wszelką cenę, była zemsta na Rzymie. W tym też celu rychło organizuje siły zbrojne i wyprawia się na daleki wschód, wzdłuż Wielkiego Stepu, by zebrać siły do swej życiowej wyprawy zbrojnej. Od momentu ucieczki z dworu w Rawennie, do przejęcia władzy nad plemieniem, Attyli towarzyszy wierny przyjaciel, Grek Orestes. Nowy wódz Hunów otacza się również tzw. ośmioma wybrańcami, którzy zostają jego dowódcami armijnymi.

W trakcie rocznej wyprawy, Attyla mierzy się z licznymi ludami, które w starciu z jego siłami, zostają przez niego ujarzmione i zmobilizowane do przyłączenia się do jego ludu. W trakcie kampanii dochodzi do granic Imperium Chińskiego, gdzie rozgramia nawet jego armię stacjonującą na rubieżach. Wędrówka ta okazała się wielce owocna, ponieważ Attyla wzmocnił liczebnie swoje plemię i tym sposobem był gotowy na powrót do swych rodzinnych stron, a później na zachód ku Nizinie Węgierskiej (Hungvar), by stamtąd organizować wypady łupieżcze na Cesarstwo. Marzeniem władcy huńskiego było sięgnięcie aż po terytoria nad brzegiem Atlantyku, a nadzieję w dobrej passie pokładał w mitycznym mieczu boga Sawasza.

Drugi tom pióra W. Napiera nie składa się jedynie z wątku huńskiego. W bardzo interesujący sposób nakreślony został świat rzymski, w tym zarówno Cesarstwo Wschodnie, jak i Zachodnie. Raz kolejny Autor trylogii w barwny i niezwykle klarowny sposób dokonuje opisu zawiłości dworu raweńskiego, tym razem rządzonego przez cesarza Walentyniana III (zasiadający na tronie po śmierci Honoriusza), znanej z pierwszego tomu Galli Placydii, która tak de facto trzymała w jako takich ryzach Zachód. Autor nie pozostawia bez echa osoby Honorii, siostry Walentyniana III i córki Galli. W. Napier kieruje również czytelnika na dwór w Konstantynopolu – Drugim Rzymie, gdzie cesarzem był Teodozjusz II, żonaty z piękną i mądrą Atenaidą-Eudoksją.

W iście mistrzowski sposób podejmuje się opisu siedziby wschodniego cesarstwa nad Bosforem. Swą uwagę kieruje zarówno na bogate zakątki tegoż miasta, jak i na dzielnice biedoty. W rozdziale poświęconym podróży cesarzowej Eudoksji do Jerozolimy, czytający będzie miał możliwość zapoznać się z niezwykle interesującym opisem wschodnich prowincji Cesarstwa, z jego charakterystyczną mozaiką społeczną, gdzie w przewadze zamieszkiwane były przez wyznawców chrześcijaństwa.

Autor Attyli. Nadciągającej burzy skupia swą uwagę na jeszcze jednej postaci świata rzymskiego, a mianowicie na generale Aecjuszu. Człowiek ten obdarzony niezwykłymi umiejętnościami wojskowymi, w piorunującym tempie pokonywał kolejne szczeble kariery wojskowej. Ponieważ dochodziło do notorycznych niesnasek pomiędzy nim a osobą Walentyniana III, został usunięty z dworu w Rawennie i ze stanowiska głównodowodzącego armią zachodnią, przebywał na dworze w Tolosie u wizygockiego króla Teodoryka I. Mimo iż popadł w niełaskę, dworzanie raweńscy wiedzą, że jest jedyną deską ratunku dla państwa, które ok. 447/448 r. rychło miało paść ofiarą dzikich barbarzyńców ze wschodu, dowodzonych przez Attylę.

Recenzowana tutaj książka charakteryzuje się bardzo żywą i trzymającą w napięciu akcją. Opisy poszczególnych wydarzeń, miejsc i ludzi zdają się być wyjątkowo realistyczne. Wszystkie osoby występujące na kartach tomu, obdarzone zostały indywidualnymi osobowościami. Trzeba pamiętać, że na powieść W. Napiera składają się postaci potwierdzone historycznie, jak i też te, które na okoliczność powstania tekstu zostały wymyślone. Stąd też Autor podejmuje się nakreślenia cech charakteru wszystkich osób, nawet tych uchwytnych źródłowo. Ten zabieg powiódł się wyjątkowo dobrze, dzięki czemu tekst jest jeszcze bardziej interesujący. Jak wspomniałem, wartka akcja książki mobilizuje do szybkiego czytania i zapoznawania się z nowymi wątkami, losami bohaterów i sposobami w jaki radzą sobie z sytuacjami z jakimi przyszło im się mierzyć. Książka posiada też swój charakter, przez co tym bardziej powinna znaleźć rzeszę czytelników. Dodatkowo czasy w jakie została osadzona historia angielskiego pisarza, powodują swoisty dreszczyk przy lekturze.

Jestem naprawdę mile zaskoczony po zakończonej lekturze książki W. Napiera. Niedociągnięcia w postaci miękkiej oprawy, a na niej złotej farby, którą napisano imię i nazwisko Autora, a która po pewnym czasie ściera się pozostawiając nieestetyczny wygląd oraz średniej jakości papier, są chyba mało istotnymi szczegółami przy dobrze napisanej powieści historycznej. Nie pozostaje mi nic innego, jak tylko polecić recenzowany tytuł oraz czekać cierpliwie na trzeci, ostatni tom historii o Attyli. Mam nadzieję, że Wydawnictwo postara się o jego przekład i rychłe wydanie.

Plus minus:
Na plus:
+ interesująca i wartka, trzymająca w napięciu akcja
+ dopracowane profile bohaterów
+ świetne opisy batalistyczne, przyrody oraz miejsc pojawiających się w tomie
+ kalendarium i lista ważniejszych miejsc występujących na kartach książki
+ udane tłumaczenie
Na minus:
- wydanie: miękka oprawa i średniej jakości papier
- gdzieniegdzie literówki

Tytuł: Attyla. Nadciągająca burza
Autor: William Napier
Przekład: Łukasz Hernik
Wydawca: Vesper
Data wydania: 2011
ISBN: 978-83-7731-014-4
Liczba stron: 404
Oprawa: miękka
Cena: ok. 35 zł
Ocena recenzenta: 8/10

1. Attyla - W. Napier - recenzja [↩]