„Cracovia Mediævalis” - J. Wyrozumski - recenzja

Od kilku lat nakładem Wydawnictwo Avalon ukazuje się seria Mistrzowie Historiografii. Wznowione zostały w niej tytuły takich autorów jak: Stanisław Kutrzeba, Roman Grodecki, czy Jan Paśnik.

W ubiegłym roku do tego znakomitego grona polskich historiografów dołączył krakowski uczony, emerytowany profesor Zakładu Historii Polski Średniowiecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Jerzy Wyrozumski z pracą zatytułowaną Cracovia Mediævalis.

Jerzy Wyrozumski: człowiek i uczony

Jest to publikacja będąca zbiorem trzydziestu trzech artykułów, które tematycznie nawiązują do dziejów Krakowa w dobie wieków średnich. Książkę otwiera wstęp autorstwa Stanisława A. Sroki, który zdecydował się przedstawić osobę Autora recenzowanej publikacji. W ten oto sposób na łamach słowa wstępnego znajdziemy informacje o czasach przed studiami i w trakcie studiów Jerzego Wyrozumskiego. Następnie opisana została kariera naukowa oraz przedstawione i w skrócie omówione najważniejsze publikacje krakowskiego historyka. Stanisław A. Sroka nie zapomniał także o informacjach, w których dowiadujemy się o piastowanych przez Autora urzędach w instytucjach naukowych i akademickich. Podnosząc także to, że Profesor w czasie stanu wojennego starał się jak to tylko możliwe, wspierać protestujących studentów uczelni krakowskich.

Cracovia Mediævalis

Zaraz po wstępie, a przed pierwszym tekstem, umieszczone zostały w układzie chronologicznym źródła przedruków tekstów Jerzego Wyrozumskiego.

Tematyka tych trzydziesty trzech tekstów oscyluje wokół średniowiecznego Krakowa, ale dotyka różnych aspektów. Znaleźć w nich można informacje o najdawniejszych czasach grodu krakowskiego, począwszy od pradziejów, a na X w. kończąc. Ważne miejsce w tej części tekstów zajmuje okres X–XIII w. kiedy Kraków stawał się najważniejszym ośrodkiem w tej części Polski oraz znaczącym w Europie Środkowo-Wschodniej.

Jerzy Wyrozumski w swych artykułach poruszał takie zagadnienia jak: znaczenie Krakowa jako siedziby monarszej, ośrodka religijnego (biskupstwo), a także miejsca, gdzie gromadziła się społeczność polska, niemiecka i żydowska. Profesor omawia również problem lokacji miasta na prawie niemieckim i przy tej okazji zastanawia się nad faktem podwójnej tej formy organizacyjno-prawnej. Znaczące miejsce w tekstach Jerzego Wyrozumskiego znalazła kwestia gospodarcza. Przy tej okazji warto zaznaczyć, iż krakowski mediewista specjalizuje się w tematyce rzemieślnictwa średniowiecznego Krakowa, ze szczególnym uwzględnieniem tkaczy, sukienników, hodowców zwierząt i producentów soli. Również i w tym miejscu znaleźć można ciekawe teksty dotyczące krakowskiego handlu, kontaktów Krakowa z Hanzą, Lwowem, czy Norymbergą.

Jerzy Wyrozumskie podejmuje się jednocześnie omówienia kwestii prawa budowlanego w „Grodzie Kraka”, a także tematyki życia kulturalnego (szczególnie interesujący jest artykuł nr 29, gdzie podjęta została sprawa Krakowa w czasach Wita Stwosza). Jeden z tekstów nawiązuje do kwestii zapotrzebowania badań nad historią miast w Polsce, natomiast ostatni jest poświęcony mistrzowi Jerzego Wyrozumskiego, Romanowi Grodeckiemu i jego postrzeganie średniowiecznej stolicy dawnej Ziemi Małopolskiej.

Doskonały warsztat i przystępny język

Wszystkie artykuły są na wysokim poziomie merytorycznym i edytorskim. Zauważyć w nich można wyjątkową dbałość o pracę na źródle historycznym, a w tych, gdzie tematyka oscyluje wokół archeologii, również i na źródle archeologicznym. Ta cecha jest wręcz wizytówką Prof. Wyrozumskiego. Teksty mimo swej naukowości, czyta się zaskakująco dobrze, gdyż język użyty przez ich Autora jest wyrazisty i klarowny. Każdy z artykułów posiada wysoką wartość poznawczą, a dodatkowo wzbogacony został o bogatą i cenną literaturę.

Strona wizualna publikacji jest wręcz idealna. Czytelny układ, strony solidnie szyte, papier dobrej jakości, czytelna czcionka, a całość zamknięta w twardej, ładnej oprawie. Całość liczy 520 stron.

Kończąc, chciałbym zachęcić do przeczytania recenzowanej tutaj książki. Cracovia Mediævalis autorstwa Jerzego Wyrozumskiego, to znakomita praca, tak pod kątem treści jak i wydania. Powinni się z nią zapoznać przede wszystkim mieszkańcy Krakowa i okolic, gdyż jest to literatura z dziedziny historii regionalnej. Jednak pozycja ta nie została napisana tylko i wyłącznie dla krakowian. Jest to praca zarezerwowana dla każdego kto interesuje się historią średniowiecza, historia miasta, gospodarki, kultury i społeczeństwa. Polecam.

Plus minus:
Na plus:
+ wartość merytoryczna i poznawcza
+ dobre wydanie z twardą oprawą
+ styl autora
+ dobry wstęp
Na minus:
Brak potknięć, o których warto by wspominać

Tytuł: Cracovia Mediævalis
Autor: Jerzy Wyrozumski
Wydawca: Wydawnictwo Avalon
Data wydania: 2010
ISBN: 978-83-60448-95-3
Liczba stron: 520
Oprawa: twarda
Cena: ok. 65 zł
Ocena recenzenta: 10/10