II Kongres Zagranicznych Badaczy Dziejów Polski

II Kongres Zagranicznych Badaczy Dziejów Polski to forum wymiany doświadczeń badaczy z różnych krajów świata, zaangażowanych w studia nad dziejami Polski. Gospodarzem podobnie jak w przypadku I Kongresu będzie Kraków.

Podstawowym celem kongresu jest przeprowadzenie debat i dyskusji na ten temat. W równym stopniu podkreślić chcemy to, co stanowiło wartość pierwszego Kongresu z roku 2007, a mianowicie stworzenie forum wymiany doświadczeń badaczy z różnych krajów świata, zaangażowanych w studia nad dziejami Polski. II Kongres stanowi więc również okazję do omówienia zarówno perspektyw, jak i bieżących problemów badawczych, nauczania i popularyzacji historii Polski. Sprzyjał będzie integracji badaczy i instytucji zaangażowanych w poznanie przeszłości Polski w jej historycznych związkach z dzisiejszymi sąsiadami. W kongresie bierze udział kilkudziesięciu naukowców z całego świata.

Spośród wielu wydarzeń, dyskusji, referatów i spotkań wybraliśmy kilka, którym w naszym subiektywnym odczuciu należy się szczególna uwaga. Pełny program prezentujemy tutaj.

13 września (czwartek)

O godz. 9.00 w Auditorium Maximum, sala: Duża A nastąpi uroczysta inauguracja obrad Kongresu i wręczenie Nagrody Głównej Senatu Rzeczypospolitej Polskiej „Pro Historia Polonorum” przez Marszałka Bogdana Borusewicza oraz statuetki Galla Anonima przez Przewodniczącego Kapituły Nagrody.

Wykład inauguracyjny „Polska i Europa Środkowa w kształtowaniu wspólnej tożsamości europejskiej” wygłosi Jan Borkowski, ambasador Rzeczypospolitej Polskiej w Hadze.

Po nim nastąpi dyskusja o miejscu historyka w przestrzeni publicznej. Moderować ją będą Andrzej Chwalba i Krzysztof Zamorski.

Debata inaugurująca Kongres będzie poświęcona miejscu, jakie historia zajmuje w życiu publicznym wybranych krajów świata. Prowadzący debatę profesorowie zwrócą się do zaproszonych historyków, socjologów i kulturoznawców z pytaniami o zjawisko „polityki historycznej”, udział historyków w kreowaniu pamięci historycznej i staraniach o zachowanie dziedzictwa narodowego, ale też o udział historii w bieżącym życiu społeczeństw. Zostanie także poruszony problem coraz częściej zdarzających się w Polsce ingerencji wymiaru sprawiedliwości w pracę historyka poprzez ferowanie wyroków dotyczących interpretacji przeszłości.

Pierwszego dnia Kongresu odbędzie się również panel dyskusyjny o społeczności żydowskiej w Polsce po Holokauście (godz. 15.00-19.00, Auditorium Maximum, sala: Średnia A). Punktem wyjścia do dyskusji będzie prezentacja efektów projektu „Następstwa Zagłady Żydów. Polska 1944-2010” i indywidualne badania, a także doświadczenia uczestników sesji. Zwieńczeniem dyskusji będą refleksje historyka i zarazem świadka oraz uczestnika wydarzeń omawianego okresu.

Zdzisław Noga i Krzysztof Ożóg poprowadzą klub dyskusyjny, w którym zostanie umówiony panteon świętych patronów: „Polska i jej sąsiedzi w średniowieczu”. Sesja będzie poświęcona czterem świętym patronom Polski: Wojciechowi, Wacławowi, Stanisławowi i Jadwidze Śląskiej, których otaczano kultem w Europie Środkowej. Zostaną zaprezentowane referaty badaczy z Budapesztu, Marburga i Pragi na temat genezy i rozwoju kultu wspomnianych świętych, form jego popularyzacji oraz różnorodnych treści religijnych, ideowych, politycznych i symbolicznych z nim związanych. Tego samego dnia odbędą się sesje poświęcone nowożytności, wiekowi XIX i wiekowi XX.

Janusz Majcherek z uczestnikami z Niemiec, Czech, Austrii, Węgier i Ukrainy poszuka odpowiedzi na pytanie czy Europa Środkowa istnieje i kto się do niej przyznaje? (godz. 15.00-19.00, Auditorium Maximum, sala: Duża B)

Dzieje Polski w zagranicznych podręcznikach do nauczania historii to temat kolejnej sesji. Poprowadzi ją Adam Suchoński. W referatach szczególna uwaga zostanie poświęcona dziejom politycznym, szeroko rozumianym dziejom kultury i sylwetkom postaci istotnych dla biegu historii, a także sposobom prezentowania problematyki, która budzi kontrowersje we współczesnej historiografii.

Auditorium Maximum, sala: Średnia A

14 września (piątek)

Ważnym wydarzeniem drugiego dnia Kongresu będzie multimedialna prezentacja Muzeum Historii Polski (godz. 9.00-10.00, Auditorium Maximum, sala: Seminaryjna). Dyrektor Muzeum Robert Kostro przedstawi historię Muzeum oraz pokaże projekty budowy obiektu i wystawy stałej. Tą ostatnią wykonał Platige Image.

W sesji zaplanowanej na godz. 15.00-19.00 najbardziej interesujące wydają się być klub dyskusyjny „Peryferie historii? Mikrohistoria – gender – oral history” (Biblioteka Jagiellońska [ul. Oleandry 3]: Sala Konferencyjna) oraz w części studenckiej dyskusja nad obrazem dziejów Polski w podręcznikach akademickich w krajach Europy Środkowej (Auditorium Maximum, sala: Seminaryjna).

O 15.00 rozpocznie się prelekcja Artura Dmochowskiego „Nowe formy obecności historii: film i telewizja”.

15 września (sobota)

Sobota to dzień wielkiej debaty historycznej. W ramach towarzyszącym Kongresowi Targom. Organizowana przez nas i forum historycy.org debata odbędzie się w Auli Średniej B Auditorium Maximum w sobotę o godz. 11.00. W trakcie dyskusji zostaną poruszone kwestie rozwoju i promocji historii w Internecie (jej fenomenie w tym medium) oraz aktualnej problemy polityki historycznej w Polsce. Nie zabraknie rozmowy o sytuacji czytelnictwa w Polsce i oceny reformy nauczania historii. Oprócz organizatorów swój udział zapowiedzieli także przedstawiciele portalu konflikty.pl i forum dws.org.pl.

Wcześniej bo od godz. 9.00 do 11.00 trwać będzie prelekcja Marcin Bochenek, dyrektora NASK pt. „Nowe formy obecności historii: Internet”. potkanie będzie okazją do postawienia pytań o dzisiejszą obecność historii w cyfrowym świecie, o wiarygodność tej formy przekazu oraz wiążące się z nią nowe tematy i nowe podejścia do przeszłości. Zostanie także poddana refleksji rola profesjonalnych historyków w odniesieniu do cyfrowego świata.

W porannej sesji (godz. 9.00, Auditorium Maximum, sala: Duża A) odbędzie się dysputa „Jedzenie, tożsamość, kultura”. Celem spotkania jest spojrzenie na dzieje wyżywienia w Polsce i w Europie Środkowej z punktu widzenia dorobku i metodologii współczesnej historiografii wyżywienia, zarysowanej pod koniec lat 90. XX w. na kartach wzorcowych syntez (jak pomnikowa World Cambridge History of Food) i rozwijanej w środowisku Europejskiego Instytutu Historii i Kultury Wyżywienia (IEHCA) oraz prezentowanej na łamach specjalistycznych periodyków.

W klubie dyrektorów odbędzie się prezentacja uniwersyteckich instytutów historycznych (Auditorium Maximum, sala: Konferencyjna) a po niej prezentacja organizacji wspierających prowadzenie badań oraz studiowanie historii Polski i Europy Środkowej (sala: Seminaryjna).

O 14.00 w auli A Auditorium Maximum nastąpi uroczyste zakończenie Kongresu połączone z wręczeniem Nagrody imienia Profesorów Wacława Felczaka i Henryka Wereszyckiego

Kongresowi towarzyszą Targi Książki Historycznej. W ich trakcie wydawcy na stoiskach zaprezentują swoje tytuły, wśród których nie zabraknie nowości.

Nasze zestawienie staramy się na bieżąco aktualizować. Nie możemy zagwarantować, że godziny i miejsca nie ulegną zmianie.