„Rozmowy z Erichem Kochem. Chciałem zmienić świat” – M. Siemieński – recenzja |
W Barczewie, niedużym mieście leżącym nieopodal Olsztyna, znajduje się więzienie, w którym kary pozbawienia wolności odbywali znani dziś politycy, a w latach 80. aktywni działacze antykomunistycznego podziemia. Razem z nimi, ale z innego powodu, zamknięto Ericha Kocha. Wiele osób z zewnątrz starało się przeprowadzić z nim wywiad, lecz udało się to w pełni tylko jednej osobie. Jaki był tego skutek?
Autorem książki jest Mieczysław Siemieński – reżyser i scenarzysta filmów dokumentalnych, zmarły w bieżącym roku. Był członkiem Stowarzyszenia Filmowców Polskich. Nakręcił 37 filmów, z których jeden otrzymał Nagrodę Federacji Klubów Filmowych1.
Geneza książki
Publikacja jest pokłosiem serii wywiadów przeprowadzonych z Kochem. Spotkania odbywały się w 1985 roku w Zakładzie Karnym w Barczewie. Nazistę osadzono w nim po ogłoszeniu wyroku kary śmierci – jednak nigdy jej nie wykonano. Siemieński był jednym z nielicznych rozmówców Kocha. Większość gości „najważniejszego” więźnia pytało o istnienie i miejsce ukrycia Bursztynowej Komnaty. Nie lubił on, gdy poruszano ten temat. Unikał zarówno rozmowy o tym legendarnym miejscu, jak i ludzi nagabujących go o informacje2.
Opisywana tematyka
W przypadku Siemieńskiego, będącego wraz z kamerzystą wielokrotnym gościem w celi nazisty, stało się inaczej. Los Bursztynowej Komnaty pozostawał dla niego całkowicie obojętny. Interesował się za to biegiem wydarzeń, które sprawiły, że Koch został jednym z najwierniejszych podwładnych Hitlera3.
Treść książki dotyczy całej biografii nazisty. Rozmówcy poruszają kwestię zarówno jego rodziców, pierwszej pracy, początków w partii, jak i dalszego etapu życia, czyli głównie służby u Adolfa Hitlera. Więzień miał szansę opowiedzieć, jak wyglądały jego stosunki z przeciwnikami politycznymi oraz jak zabiegał o względy przywódcy partii.
Wiele miejsca w książce poświęcono staraniom rozwoju gospodarczego Prus Wschodnich pod kierownictwem Kocha. Intrygujący jest sposób, w jaki broni się on przed zarzutami i uszczypliwymi uwagami rozmówcy. Nie przekraczają one granic dobrego smaku i nie można nazwać ich oszczerstwami, mimo że odpowiedź sprawia Kochowi często wiele problemów,.
Treść oraz sposób zadawania pytań świadczy o bardzo dobrym przygotowaniu merytorycznym autora. Ponadto podczas rozmowy Siemieński reprezentował wysoki poziom kultury, nie przerywał oraz nie poprawiał Kocha w sytuacji, gdy ten podczas przedstawiania swojej wersji wydarzeń, czasem mijał się z prawdą.
Publikacja składa się z dwunastu rozdziałów, posłowia oraz aneksu. Oprócz spisanego wywiadu w treści książki znajdują się komentarze autora odnoszące się do konkretnych jego części. Zawierają one zapis swobodnych przemyśleń dotyczących wypowiedzi Kocha. Dlatego utrzymano ich luźny styl, przez co czytelnik ma wrażenie czytania w myślach.
Podsumowanie
Rozmowy z Erichem Kochem. Próbowałem zmienić świat to ciekawa, choć trudna, propozycja na jesienne wieczory. Podczas czytania można poznać tok myślenia Kocha, będącego już w podeszłym wieku, oraz jego sposób kreowania własnej osoby. Uświadomiwszy sobie, jaką pozycję w III Rzeszy piastował, czym się zajmował oraz z kim współpracował, można wyciągnąć wnioski, na ile mówił prawdę, a na ile chciał coś ukryć.
Ze względu na wysoką wartość publikacji, polecam ją każdemu zainteresowanemu historią III Rzeszy, a szczególnie Prus Wschodnich. Szkoda jedynie, że reżyserowi nie udało się nakręcić filmu, co było celem przeprowadzenia i nagrania wywiadu.
Plus minus:
Na plus:
+ bardzo dobra znajomość zagadnienia przez autora
+ opublikowanie przemyśleń Ericha Kocha
+ interesujący temat
Na minus:
– drobne literówki
Tytuł: Rozmowy z Erichem Kochem. Próbowałem zmienić świat
Autor: Mieczysław Siemieński
Wydawca: Wydawnictwo Poligraf
Rok wydania: 2012
ISBN: 978-83-7856-016-6
Oprawa: miękka
Ilość stron: 138
Cena: ok. 30 zł
Ocena recenzenta:8.5/10
- http://www.filmpolski.pl/fp/index.php/419908, dostęp 4.11.2012r. [↩]
- http://www.zenderowski.gower.pl/a-barczewo/251.htm, dostęp 4.11.2012r. [↩]
- M. Siemieński, Rozmowy z Erichem Kochem. Chciałem zmienić świat, Brzezia Łąka 2012, s. 38. [↩]
Te artykuły również mogą Cię zainteresować:
Opinie i ocena zawarte w recenzji wyrażają wyłącznie zdanie recenzenta, nie musi być ono zgodne ze stanowiskiem redakcji. Z naszą skalę ocen i sposobem oceny możesz zapoznać się tutaj. Zachęcamy do dyskusji nad treścią przeczytanej recenzji, by to zrobić wystarczy podać swój nick i e-mail. O naszych recenzjach możesz także porozmawiać na naszym forum. Na profilu "historia.org.pl" na Facebooku na bieżąco informujemy o nowych recenzjach. Możesz także napisać własną recenzję i wysłać ją na adres naszej redakcji.