„Starożytni o sobie, czyli tajemnice inskrypcji” - M. Kerrigan - recenzja

Mezopotamia, Egipt, Izrael i Ziemia Święta, Persja, Grecja, Fenicja, Etruria i Rzym w jednej książce. Każda z nich ma do przekazania ciekawe i niepowtarzalne historie, tajemnice i doświadczenia zapisane na wielu zabytkach piśmiennictwa.

Starożytni o sobie to bardzo dobry tytuł. Autor zebrał w całość i opracował teksty, które napisali sami Starożytni. Wydali oni świadectwo o sobie i czasach w których żyli. Znajdziemy tu liczne traktaty, mowy, fragmenty inskrypcji, wiersze, listy, i wiele wiele innych, napisanych tysiące lat temu.

Otwierając książkę, na okładce widzimy mapki wszystkich wymienionych starożytnych cywilizacji basenu Morza Śródziemnego. Album, bo w takiej formie jest nam przekazywana wiedza (tekst w pigułce, większość ilustracji), otwiera Mezopotamia, której początki w tzw. Żyznym Półksiężycu należy szukać ok. 11 000 lat temu. Czytamy tu przykładowo fragmenty poradnika medycznego, wielkich traktatów czy słynnego kodeksu króla Hammurabiego oraz epos o Gilgameszu. Drugi opisany kraj to Egipt, gdzie poprzez analizę tzw. Palety Narmera poznajemy historię zjednoczenia państwa. Mamy okazję z bliska obejrzeć chyba najsłynniejszy skarabeusz, upamiętniający ślub Amenhotepa III i Teje, czy też Kamień z Rosetty, traktat napisany trzema rodzajami pisma. Izrael i Ziemia Święta otwiera nam królewskie archiwum z Ebli oraz tunel pod wzgórzem Ophel, gdzie na ścianach została zapisana, zapomniana na wiele wieków inskrypcja upamiętniająca wykopanie tegoż tunelu. Persja przekazuje informacje z tabliczek fundacyjnych Dariusza I oraz napisy z grobowca Cyrusa II. W rozdziale poświeconym Grecji poznajemy tajemnice pisma linearnego B, plakietkę dziękczynną pewnego atlety podczas igrzysk. Opisane są także ostraki, czyli gliniane tabliczki, na których wpisywano imiona osób, które potencjalnie zagrażały demokracji i miały być skazane na wygnanie. Kolejny rozdział przedstawia zabytki piśmiennictwa Fenicjan i Etrusków, min. najstarszą etruską inskrypcję zapisaną na tabliczce o dziwnym kształcie, zbliżonym do wątroby, który był zapewne modelem do nauki sztuki wróżbiarstwa. Ostatnia opisana cywilizacja to Rzym. Nie może tu oczywiście zabraknąć mitu o założeniu miasta. Interesująca jest również „Tarcza cnót”, ofiarowana cesarzowi Augustowi przez senat zawierająca opis najważniejszych wartości. Należy też nie wspomnieć o słynnych graffiti na ścianach domów w Pompejach czy inskrypcji z przemowy cesarza Klaudiusza.

Książka jest podzielona na kilka rozdziałów, każdy opisuje inny kraj. Na początku znajduje się krótkie wprowadzenie, po czym na kolejnych stronach danego rozdziału, w poszczególnych podrozdziałach poznajemy przedstawiane obiekty. Zdjęcie najważniejszego opisanego zabytku, jest największe na stronie. Znajdują się na niej cytaty i przekłady fragmentów. Tekst w danym podrozdziale zawsze wiąże się z przedstawianym zabytkiem.

Oprócz opisów najcenniejszych zabytków piśmiennictwa, autor opisuje okoliczności znalezienia danego obiektu, czy też tło i ogólne informacje dotyczące, czy wprowadzające do poruszanej tematyki. Przykładowo niezwykle ciekawy opis dotyczy zachowanego do dziś na murach delfickiego stadionu zakaz spożywania alkoholu na stadionie. Jak widać już wówczas był to poważny problem. Przy okazji opisu tego ogłoszenia, możemy przeczytać pokrótce o igrzyskach pityjskich, budowie stadionu oraz jego fundatorach. Znajdziemy tu także wzmiankę o Apollinie, który był nie tylko patronem Delf, ale także opiekował się sztuką, głównie muzyką. W tym miejscu czytamy też o konkursie muzycznym odbywającym się w Delfach.
Wielkim atutem są wysokiej jakości zdjęcia, które przestawiają zabytki pisma, a obok oprócz opisu uwzględniono miejsce ekspozycji danego obiektu. Na końcu znajduje się bibliografia podzielona na światową i polską, następnie alfabetyczny indeks.

Album jest niezwykle ciekawy. Jest precyzyjnie podzielony, dzięki czemu czytelnik może skupić się na interesującej go kwestii, pomijając przy tym pozostałe. Ponadto, autor dodaje wiele ciekawostek, rozszerzających wiedzę. Jedynym minus może stanowić duży format, dlatego najwygodniej jest ją czytać w domu. Według mnie książka napisana jest przystępnym językiem. Gorąco polecam.

Plus minus:
Na plus:
+ wiele ciekawostek
+ wydanie albumowe
+ kredowy papier
+ książka zszywana
+ dobra jakość fotografii reprodukcji
+ wiele zdjęć bogato ilustrowana
Na minus:
- nieporęczny format

Tytuł: Starożytni o sobie czyli tajemnice inskrypcji
Autor: Michael Kerrigan
Wydawnictwo: Świat Książki
Rok wydania: 2011
Format: 23 x 30 cm
ISBN: 9788324716333
Stron: 224
Cena: ok. 64,90 zł
Ocena recenzenta: 9/10

Korekta recenzji: Natalia Klimczak