Na historię bez historii. Analiza procesu rekrutacji na studia

Analizując warunki rekrutacji na studia historyczne na pierwszy plan wysuwa się wniosek, iż by zostać historykiem wcale nie trzeba zdawać matury z historii, wystarczy geografia albo matematyka1. Czy to jest przyczyna spadku liczby maturzystów piszących egzamin z tego przedmiotu?

Matura / fot. Marcin Otorowski, CC-BY-SA-3.0

W analizie wziąłem pod uwagę uniwersytety, gdzie historia wg rankingu „Perspektyw” jest najlepsza2. Wybrałem najlepszą piętnastkę.

Wśród analizowanych uczelni tylko dwie wymagają historii obligatoryjnie, są to Uniwersytet Warszawski oraz Uniwersytet Wrocławski.

Natomiast Uniwersytet Jagielloński i Uniwersytet Gdański dodatkowo punktują maturzystów zdających ten przedmiot, aczkolwiek nie jest on warunkiem koniecznym ubiegania się o przyjęcie na ten kierunek. UJ historię punktuje podwójnie, a UG mnoży punkty z historii nie przez 0,4 a 0,5.

Na pozostałych uczelniach historia nie jest ani lepiej punktowana, ani tym bardziej wymagana. Historykiem można już zostać nie zdając żadnego przedmiotu dodatkowego, wystarczy matematyka albo geografia. Z jednej strony nie blokuje to drogi osobom zainteresowanych historią, z innej jednak strony sprzyja wybraniu tego kierunku przez przypadkowe osoby. Podobnie jak na historii, jest także na prawie. Na tym kierunku w większości przypadków historia jest również nieobowiązkowa, inaczej było w latach 2006 i 2007, gdzie np. na UJ brano pod uwagę sumę punktów uzyskanych z języka polskiego, historii, WOS-u i wybranego języka nowożytnego. Następnie warunki rekrutacji poluzowano. Uczelnie dziś walczą o każdego studenta, dlatego często nie stawiają przy procesie rekrutacji wysokich wymagań. Zdarzają się nawet uczelnie, jak Uniwersytet Rzeszowski, gdzie o przyjęciu decyduje data zgłoszenia wniosku rekrutacyjnego.

Maturzyści wolą zdawać znacznie prostszy WOS niż uczyć się do matury z historii, która jest uważana za jedną z najtrudniejszych, głównie przez wypracowanie. To w korelacji z niżem demograficznym jest główną przyczyną spadku zainteresowania maturą z historii.

Spadek zdających historię jest dramatyczny w 2006 r. do egzaminu z historii przystąpiło 68 tys. osób, a w 2007 r. 57,5 tys. Rok temu do matury z historii przystąpiło 18 763 abiturientów. W tym to już tylko 16 046 uczniów. Zatem w przeciągu siedmiu lat nastąpił spadek niemalże o 52 tys. maturzystów-historyków, tj. ponad czterokrotnie mniej osób składa egzamin z tego przedmiotu. Czy nawet najlepszy system nauczania historii bez zmiany polityki uniwersytetów odwróciłoby ten trend? Na to pytanie trudno odpowiedzieć, ale gdyby uczelnie zwiększyły swoje wymagania wzrost egzaminowanych z historii osiągnięto by w przeciągu jednego roku.

Podsumowując:

1. Uniwersytet Jagielloński - historia nieobowiązkowa, ale punktowana podwójnie, jeśli zostanie wybrana;
2. Uniwersytet Warszawski - historia obowiązkowa;
3. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu - historia nieobowiązkowa;
4. Uniwersytet Wrocławski - historia obowiązkowa;
5. Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu - historia nieobowiązkowa;
6. Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie - historia nieobowiązkowa;
7. Uniwersytet Gdański - historia nieobowiązkowa, ale punktowana najwyżej, jeśli zostanie wybrana;
8. Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła - historia nieobowiązkowa;
9. Uniwersytet Łódzki - historia nieobowiązkowa;
10. Uniwersytet Rzeszowski - historia nieobowiązkowa;
11. Uniwersytet Szczeciński - historia nieobowiązkowa;
12. Uniwersytet Śląski w Katowicach - historia nieobowiązkowa;
13. Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach - historia nieobowiązkowa;
14. Akademia Pomorska w Słupsku - historia nieobowiązkowa;
15. Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.

1. Zobacz: https://historia.org.pl/2014/06/30/zasady-rekrutacji-na-historie-20142015/ [↩]
2. Za: http://www.perspektywy.pl/portal/index.php?option=com_content&view=article&id=1593:rsw2014&catid=139&Itemid=287&idRanking=7 [↩]