„Okręty podwodne III Rzeszy” - J. V. García - recenzja |
Winston Churchill, premier Wielkiej Brytanii w latach 1940-1945, wspominał: „jedyną rzeczą, której się naprawdę bałem podczas tej wojny, to zagrożenie ze strony okrętów podwodnych”. Praca Juana Vázquez Garcíi, pozwala zrozumieć, że obawy Churchilla nie były nieuzasadnione.
O działaniach niemieckich U-bootów w czasie II wojny światowej napisano już całkiem sporą ilość książek. Wystarczy wymienić monumentalną pracę amerykańskiego historyka Clay’a Blaira Hitlera wojna U-botów czy liczne wspomnienia niemieckich podwodników. Można więc zadać pytanie, czy jest sens wydawania kolejnej pozycji zajmującej się tematyką niemieckich okrętów podwodnych?
Takie pytanie towarzyszyło mi, gdy przystępowałem do lektury recenzowanej przeze mnie książki. Okazało się jednak, że moje wątpliwości rozwiały się zaledwie po kilkunastu minutach czytania. Praca Juana Vázquez Garcíi przedstawia historię niemieckich okrętów podwodnych od chwili powstania pierwszego z nich w XIX wieku, a kończy się na kapitulacji III Rzeszy w maju 1945 roku. Tym samym, tytuł zaproponowany przez wydawnictwo Bellona Okręty podwodne III Rzeszy jest błędny. W oryginalnym hiszpańskim wydaniu brzmi on „Submarinos Alemanes. U-Boote„ czyli w wolnym tłumaczeniu „Niemieckie okręty podwodne”. Gdyby wydawnictwo pozostało przy zachowaniu oryginalnego tytułu, nie budziłby zdziwienia fakt umieszczenia na okładce postaci Maxa Valentinera, niemieckiego asa U-bootów z okresu I wojny światowej.
Książka jest podzielona na dziesięć rozdziałów, z których pierwszy dotyczy I wojny światowej, a dziewięć następnych działalności „Szarych Wilków” podczas II wojny światowej. Zapoznajmy się z największymi sukcesami niemieckich U-bootów w latach 1939-1942, aby przejść następnie do lat 1942-1945, kiedy szczęście odwróciło się od niemieckiej marynarki wojennej, a inicjatywa w wojnie, została przejęta przez Aliantów. Całość uzupełniają rozdziały dotyczące środków zwalczania U-bootów oraz kieszonkowych okrętów podwodnych.
Muszę przyznać, że styl autora (oraz świetne tłumaczenie, którego autorką jest Ewa Morycińska-Dzius) sprawiają, że książkę czyta się błyskawicznie i nie można się od niej oderwać. Moje zastrzeżenia budzą jednak dwie rzeczy. Pierwsza z nich to użyty w książce termin „husaria niemieckiej broni podwodnej” odnoszący się do U-bootów typu VII. Według mnie przyrównanie husarii, która odnosi się do jednostek unikalnej kawalerii do najpopularniejszej wersji niemieckiego okrętu podwodnego w czasie II wojny światowej jest nieadekwatne. Po drugie, w fragmencie odnoszącym się do przejęcia przez Brytyjczyków U-110 w 1941 roku, gdzie została zdobyta przez nich Enigma wraz z książkami kodów, można odnieść wrażenie, że udział w złamaniu szyfru Enigmy mieli wyłącznie Brytyjczycy. Szkoda, że nie pojawił się przypis ze strony wydawnictwa informujący, że wkład w jej rozszyfrowanie mieli również Polacy.
Oprócz wyżej wymienionych przeze mnie uwag, pozycja nie posiada poważniejszych błędów. Na szczególną uwagę zasługuje wydanie książki. Oprócz głównego tekstu, w pozycji znajdziemy liczne „kapsułki” czyli zbliżenia na postaci niemieckich asów podwodnych, opis rodzajów U-bootów, ważnych wydarzeń (takie jak atak U-47 Günthera Priena w Scapa Flow) czy przedstawienie broni używanych przez Aliantów do zwalczania okrętów podwodnych. Poza tym książka posiada arcyciekawe ikongrafiki, które bardzo dokładnie przedstawiają wybrane modele niemieckich U-bootów, czy schemat, w jaki sposób był organizowany aliancki konwój. Dodatkowo w pracy znajdują się liczne rysunki marynarzy oraz oficerów okrętów podwodnych. Wisienką na torcie jest przebogaty materiał zdjęciowy, przedstawiający właściwie wszystkie aspekty życia niemieckich podwodniaków i wojny podwodnej w latach 1939-1945. Całość pięknie prezentuje się na kredowym papierze oraz w twardej oprawie.
Nadszedł czas na podsumowanie niniejszej pozycji. Nie będę ukrywał, że pomimo drobnych błędów, czytałem książkę Garcii z wielkim zainteresowaniem. Przyczyniło się do tego przede wszystkim lekkie pióro autora, jak i doskonały materiał ikonograficzny i zdjęciowy. Pozycja ma charakter popularnonaukowy, stąd też nie uświadczymy żadnych przypisów. Jedynie na końcu jest podana krótka bibliografia pozycji, z których korzystał autor przygotowując książkę. Osobiście uważam, że ‚Okręty podwodne III Rzeszy stanowią dobrą pozycję dla osób, które chcą rozpocząć przygodę z niezwykle interesującą historią niemieckiej U-bootwaffe, aby przejść następnie do książek o charakterze naukowym.
Plus minus:
Na plus:
+ interesujący opis działań niemieckiej U-bootwaffe podczas II wojny światowej
+ przebogaty materiał ilustracyjny, ikonograficzny
+ bardzo ciekawe „kapsułki”
+ pięknie wydanie książki
+ pozycja zachęca po przeczytaniu do sięgnięcia po inne książki dotyczące Bitwy o Atlantyk i okrętów podwodnych
Na minus
- mylący tytuł polskiego wydania książki
- drobne błędy merytoryczne
Tytuł: Okręty podwodne III Rzeszy
Autor: Juan Vazquez Garcia
Wydanie: 2015
Wydawca: Bellona
ISBN: 978-83-11-13415-7
Stron: 184
Oprawa: twarda
Cena: około 45 zł
Ocena recenzenta: 8/10
Te artykuły również mogą Cię zainteresować:
Znajdujące się w portalu artykuły nie zawsze prezentują opinie zgodne ze stanowiskiem całej redakcji. Zachęcamy do dyskusji nad treścią przeczytanych artykułów, by to zrobić wystarczy podać swój nick i wysłać komentarz. O naszych artykułach możesz także porozmawiać na naszym forum. Możesz także napisać własny artykuł i wysłać go na adres naszej redakcji.
Książka bardzo ciekawa.
Zapomniana rola redaktora merytorycznego oraz korekty.
Braki w słownictwie morskim
Strona tytułowa
Tytuł oryginału - U-booty. Niemieckie okręty podwodne.
strona 10
Obraz „U-boot by Ferrer-Dalmau” pokazuje jedną tylko banderę.
strona 12
Podpis pod zdjęciem „Mała wartownia (wieżyczka) ...”
strona 13
Okręty nie wyrzucają torped (chyba że chcą się ich pozbyć) ale je wystrzeliwują.
(określenie powtarzane wielokrotnie w tekście książki).
strona 14
Moc powinna być podawana w kW ewentualnie w KM.
U-81 był uzbrojony w cztery wyrzutnie torpedowe, dwie na dziobie i dwie na rufie.
strona 15
Tylko Deutschland przemianowany na U-155 oraz Bremen były użyte do przewozów handlowych.
strona 16
Dowódca podnosi a nie zawiesza swoją banderę na okręcie (nie na statku).
Co to są „kable dla uniknięcia awarii podczas zanurzania”?
strona 19
U-100 był poza pierwszą dwudziestką najskuteczniejszych okrętów podwodnych drugiej wojny światowej.
Joachim Schepke z zatopieniem 37 statków (155.882 ton) oraz uszkodzeniem 4 statków (17.229 ton) uzyskał 11 miejsce w rankingu dowódców.
strona 20
Okręt UB przy wysokości bocznej 7,3 m po zanurzeniu się w 20 sekund na głębokość 5 m nadal wystawał ponad powierzchnię.
Okręt UC I zabierał nie 6 ale 12 min.
strona 21
Zasieki minowe - rzadkie to określenie.
strona 23
Opis przy zdjęciu: „...z wieżyczki wartowniczej...”
Opis przy zdjęciu: „...U-53... w trakcie obsługiwania działa kalibru 105 mm...”. U-53 nie posiadał działa o tym kalibrze.
strona 24
Opis przy zdjęciu: „...Okręt podwodny wyrzuca torpedy...”.
strona 28
Opis przy zdjęciu: „...wobec braku telegrafu bez drutu...” do dziś sygnaliści przekazują sygnały w ten sposób.
strona 31
W roku 1922 Niemcy nie rozpoczęły budowy okrętów podwodnych ale ich projektowanie.
Vesikko był okrętem zbudowanym w stoczniCrichton-Vulcan w Turku przez Finów a nie przez Niemców.
Projekt powstał na podstawie planów Ingenieurskantoor voor Scheepsbouw, niemieckiej firmy założonej w Holandii.
strona 32
Nie „statków podwodnych” ale zawsze - okrętów podwodnych.
strona 33
Opis przy zdjęciu: „...na jednej z dużych jednostek podczas wynurzenia...” jednostka na zdjęciu nie jest okrętem podwodnym i zawsze jest w wynurzeniu.
strona 34
U-boot typu II wystrzeliwał a nie wyrzucał torpedy. Jego długość/szrokość kadłuba wynosiła 40/4 metry.
Typ II nie posiadał działa.
Na zdjęciu jest Vesikko.
strona 35
Na zdjęciu jest Vesikko.
strona 36
Opisy przy zdjęciach:
„...wnętrze wartowni...”
„...pomieszczenie na torpedy...”
strona 37
Opisy przy zdjęciach:
”...na Vesikko nie było luku do ładowania torped w centrali.
strona 38
Opisy przy zdjęciach:
„Widok wnętrza kadłuba to część dolna „wartowni” ze z strony 36-37.
Otto Weddingen nie zatonął na U-9 na skutek ataku trzech brytyjskich krążowników pancernych ale je zatopił.
strona 40
„... pojemniki na balast lub balans...” - co to jest?
strona 41
Opisy przy zdjęciach:
„... podłoga kadłuba okrętu..” to dolna część „wieżyczki wartowniczej”
Mesa
Pomieszczenie na mapy nawigacyjne to przedział silników elektrycznych (zdjęcie str. 37).
Wielka Brytania jest oddzielona morzem nie tylko od Europy ale też i od reszty świata.
strona 43
SSAthenia a nie HMS Athenia. Jest to duża róznica.
Mina na zdjęciu nie była na uzbrojeniu U-bootów.
strona 48
Deutschland został przemianowany 25 stycznia 1940 r. na Lützow. Jako Deutschland, a później Lützow nie odnusł żadnych sukcesów w zwalczaniu żeglugi alianckiej.
strona 52
W oryginale niemieckim jest:
1 Vertikal-oderSeltenruder
2 HinteresTiefenruder (beiderseitig)
3 VorderesTiefenruder (beiderseitig)
4 Hecklampe
5 Heckpoller
6 Schiffsschraube
7 Bugpoller
8 HintereTrimmzelle
9 VordereTrimmzelle
10 Wohnraum mit 4 Kojen
11 W.C.
12 Auspuffrohr
13 Elekrische SchalttafelRozdzielniaelektryczna
14 Elektromotor bzw. DynamoSilnik elektrycznylubdynamo
15 Dieselmotorsilnik Diesla
16 Motorenfundamentfundament silnika
17 Kombüse (Küche)Spiżarnia(kuchnia)
18 Flutzelle (leerdargestellt, In Wirklichkeitgeflutet)
19 Einstelgeluk
20 Luftungsrohre
21 Telephonboje
22 ReservesehrohrRezerwowyperyskop
23 Turm-oder Hauptsehrohrchacht
24 Turmluk
25 Verbindungsluk vom Turm zur Zentrale
26 Handräder für die beiden Tiefenruder
27 Rudergänger am Vertikalruder bei Unterwasserfahrt
28 Handrad fürVertikalruder bei Oberwasserfahrt
29 Sehrohrschacht (abgebrochengezeichnet)
30 Reglerzelle
31 Wohnraum mit 12 Kojen
32 Akkumulatoren-Batterie
33 Reservetorpedo
34 Antennenschacht
35 Geschütz
36 Torpedo-Ubernahmeluk
37 Torpedorohre
38 Torpedozelle
39 Gestänge zur Ankerwinde
40 Druckkorperwand
Zdjęcia z Vasikko.
strona 58
Opis zdjęcia
To jest centrala okrętu typ VII (podobnie str. 40 i 87).
strona 62
„...50 starych niszczycieli klasy Flush Deck...” To były niszczyciele klas: Town, Caldwell, Wickes, Clemson.
strona 72
Opis zdjęcia
„...dla pomieszczenia większego uzbrojenia przeciwlotniczego, zwanego „Wintergarten””. Uzbrojenie przeciwlotnicze tak sie nie nazywało.
Opis zdjęcia
„...w centrali okrętu typu VII”. To jest centrala typu IX.
strona 75
Opis zdjęcia
„Luk wejściowy do maszynowni”. To jest luk dziobowy do centrali.
strona 77
Na okrętach są wachty a nie warty.
strona 81
Opis zdjęcia
„...Drugi został zdemontowany”. Nie jest to aparat sprawdzający kierunek ale stanowisko sterowe kierunku. Na okrętach typu IX nie było podwójnego stanowiska sterów kierunku.
strona 82
Squid to wyrzutnia rakietowych bomb głębinowych a nie urządzenie do pomiarupola magnetycznego. Poprawny opis jest na str. 99.
strona 87
Opis zdjęcia
Na zdjęciu jest podświetlana tablica gotowości dziobowych wyrzutni torpedowych. Dźwignia spustowa dla wyrzutni nr. 1.
strona 94
Opis zdjęcia
„Głośniki w centrali...”. Na zdjęciu są rury głosowe.
strona 95
Grafika
„...przed jego ostatnim patrolem...”. Nieogolony KorvettenkapitänWolfgang Lüth na tle swojego okrętu z chorągiewkami i wymalowanym zatopionym tonażem - to może być jedynie powitanie po powrocie z ostatniego patrolu. Fantazja rysownika jest jednak dozwolona.
strona 100
Prawidłowa pisownia dowódcy U-331 to: Hans-Diedrich Freiherr von Tiesenhausen.
strona 103
Prawidłowa pisownia dowódcy Grupy Eskortowej to: F.J. Walker.
Dowodzone przez niego okręty (do śmierci Walkera) zatopiły 21 niemieckich okrętów podwodnych.
strona 105
„...okręt zatopił jeden po drugim cztery frachtowce, po czym swobodnie zaatakował [...] statki handlowe”.
Czy frachtowce były również statkami handlowymi?
strona 106
Opis zdjęcia
Komunikacja miedzy przedziałami odbywała się lukiem grodziowym. Na zdjęciu widoczna tylko pokrywa luku.
Kartka pocztowa - marynarze przy sterach głębokości.
strona 107
Opis zdjęcia
STRATEGIA
Czapka ma charakter strategiczny.
Należy jednak pamiętać że od 5 września 1939 r. wszystkie taśmy z nazwami okrętów zostały zastąpione, ze względu na konieczność zachowania tajemnicy, jednakową u wszystkich marynarzy taśmą z napisem „Kriegsmarine”.
strona 109
Karl Thurmann Korvettenkapitän ma pozycję 71 na liście asów U-bootwaffe.
Erich Topp jest na miejscu 3.
strona 111
U-352 15 ofiar śmiertelnych, przeżuło 32 członków załogi.
strona 112/113
Zamienione oznaczenia dowódcy konwoju i dowódcy eskorty.
strona 114
zasięg na powierzchni:
typ VIIA 6200 mil morskich/10 węzłów
typ VIIB 8700 mil morskich/10 węzłów
typ VIIC 8500 mil morskich/10 węzłów
typ VIIC/41 8500 mil morskich/10 węzłów
typ VIIC/42 12600 mil morskich/10 węzłów
strona 121
Nadtlenek wodoru nie jest paliwem i nie mógł napędzać okrętu „Walter”.
Torpeda FIDO nie była wystrzeliwana z samolotów ale była z nich zrzucana.
strona 122
Emgelbert Endrass zatopił 19 statków, 2 okręty oraz uszkodził 4 statki w tym jeden całkowicie. Tonaż zatopień to 118528 ton.
strona 140
Montaż okrętów typu XXI oraz XXIII (jak również pozostałych OP) odbywał się w stoczniach a nie w portach.
strona 141
Rozpoczęto budowę dwóch OP typu XVII (U-796, U-797). Żaden z tych okrętów nie został ukończony.
strona 142
Boje sonarowe nie wydawały dźwięków odbieranych przez samoloty.
strona 144
Pas startowy poszerzono aż osiągnął 3 km długości.
strona 152
„...działka przeciwlotnicze Flak,”
strona 161
„...sidła na ASDIC.”
strona 162
Royal Navy posiadała okręty a nie statki eskorty.
„...nowy rodzaj radaru, na taśmie 3 cm,...”
strona 163
U-1232 zatopił trzy statki z konwoju BX-141 po czym został staranowany przez HMCS ETTRICK i z poważnymi uszkodzeniami powrócił do bazy w Norwegii.
I takie uwagi to ja rozumiem. Brawo kolego!!!