„Henryk Sandomierski, Polski Krzyżowiec (1126/1133 – 18 X 1166)” – A. Tetrycz-Puzio – recenzja

Biografistyka, jako sposób przedstawiania minionych dziejów, niemal zawsze posiadała duże grono zwolenników. Właśnie ten typ prac badawczych dla wielu jest najlepszym sposobem prezentowania historii, w których wykorzystuje się pryzmat konkretnej postaci dla oddania ducha i specyfiki epoki. Polscy badacze tworzący biografie osób żyjących w pierwszych wiekach od ukształtowania się monarchii piastowskiej, borykają się ze zdecydowanym deficytem źródeł pisanych i niekiedy trudnych do zweryfikowania źródeł o charakterze architektonicznym.

Z tego niedoboru informacji doskonale zdawała sobie sprawę autorka biografii jednego z synów Bolesława Krzywoustego – Henryka Sandomierskiego. Praca, jak sama autora podkreśla, w pewnej części opiera się na hipotezach i przypuszczeniach, na temat który często polemizuje z wcześniejszymi badaczami tego okresu.

Agnieszka Tetrycz-Puzio podjęła próbę odtworzenia biografii Piasta wraz z rekonstrukcją jego otoczenia i geopolitycznych warunków jego funkcjonowania. Z zadania tego udało jej się wywiązać stosunkowo zgrabnie, czego wynikiem jest recenzowana pozycja. Jest to jednocześnie jedyna jak dotąd nowożytna praca w pełni poświęcona osobie Henryka Sandomierskiego, który mimo małego znaczenia politycznego wsławił się jako idealny przedstawiciel chrześcijańskiego rycerstwa swoich czasów.

Autorka zaproponowała nam podróż przez życie Henryka Sandomierskiego, od potencjalnej chwili urodzenia, przez okres młodzieńczy po objęcie samodzielnej władzy w ziemi sandomierskiej. Pierwsza część pracy w zdecydowanej mierze jest polemiką z dotychczasową historiografią i próbą weryfikacji poszczególnych ustaleń. Następnie poruszone zostają kwestie wypraw krzyżowych i udział w jednej z nich bohatera pracy. Jest to zdecydowanie najwięcej wnosząca do powszechnej wiedzy część biografii, ukazująca uczestnictwo piastowskich elit w „szaleństwie krucjatowym”. Autorka, co należy uznać za wartość dodaną, postarała się odtworzyć podróż, sposób przemieszczania się i warunki jakie panowały w czasie wyprawy Henryka Sandomierskiego. Ostatnia część pracy poświęcona jest Sandomierszczyźnie w czasach Henryka. Element szczególnie interesujący dla historyków-regionalistów, którzy w postaci pewnej syntezy mogą poznać stolicę domeny młodego Piasta i jego wpływ na jej rozwój.

Praca nie może być uznawana za przełomową, gdyż autorka nie dokonała w niej odkryć, które rzucałyby nowe światło na głównego bohatera. Jest to jednak atrakcyjnie przedstawiona synteza, której głównym problemem jest niedobór źródeł, za co przecież autorki winić nie można. Na uwagę zasługują zdecydowanie nowe hipotezy zawarte w książce, dające powód do dyskusji na temat wydarzeń związanych z Henrykiem Sandomierskim.

Plus/Minus

Na plus:

+ doskonała znajomość badanego przez autorkę okresu

+ syntetyczne przedstawienie postaci Henryka Sandomierskiego

+ nowe tezy badawcze, pozwalające na podejmowanie dyskusji naukowych

+ atrakcyjny język pracy, ułatwiający szeroki odbiór książki

+ niska cena książki

Na minus:

- zdecydowanie klasyczny sposób prowadzenia badań, nie wykorzystujący interdyscyplinarnych możliwości badawczych w przypadku biografii

- przeciętna estetyka wydania

- brak ilustracji, map, tabel, wzbogacających prezentowane treści

Tytuł: Henryk Sandomierski, Polski Krzyżowiec ( 1126/1133 – 18 X 1166 )

Autor: Agnieszka Tetrycz-Puzio

Wydawca: Avalon

Rok wydania: 2015

ISBN: 978-83-7790-153-1

Liczba stron: 166

Okładka: miękka

Cena: ok. 19 zł

Ocena recenzenta: 7/10