Raymond „Kopa” Kopaszewski. Polskiego pochodzenia gwiazda ze Złotą Piłką

Dziś żegnamy Raymonda „Kopę” Kopaszewskiego – piłkarską gwiazdę lat 50. XX wieku, jednego z najbardziej rozpoznawalnych sportowców polskiego pochodzenia na Zachodzie. W czasie swojej kariery zdobył m.in. trzy Puchary Europy oraz brązowy medal na MŚ w 1958 r. w Szwecji. W tym samym roku został uhonorowany Złotą Piłką, prestiżową nagrodą magazynu France Football.

Jego dziadkowie urodzili się w Krakowie, wyemigrowali jednak z biednej Galicji do Niemiec, gdzie urodził się jego ojciec, Franciszek. Sam Raymond urodził się jednak we Francji, gdzie jego rodzina przeprowadziła się po I wojnie światowej, w Nœux-les-Mines, 13 października 1931 r. Co ciekawe, jego matka również była polską imigrantką.

Kopaszewski staje się „Kopą”

Skrócenie nazwiska nastąpiło w czasach jego nauki w szkole podstawowej. Ze względu na trudności, jakie z wymową oraz pisownią nazwiska Kopaszewski mieli Francuzi, do Raymonda przylgnęła jego skrócona forma – Kopa – i została z nim już do końca życia. Od 14 roku życia pracował w kopalni, podobnie jak dziadek, ojciec i brat, gdzie w wyniku wypadku stracił palec.

Początki kariery

Pierwszym profesjonalnym klubem, w którym grał Raymond, było drugoligowe SCO Angers, gdzie zadebiutował w wieku 17 lat. Już dwa lata później trafił do Stade Reims i francuskiej Ligue 1. Strzelił tam łącznie 45 bramek w pięć sezonów, co pozwoliło składowi na zdobycie mistrzostw Francji w 1953 i 1955 r. Dodatkowo, w Reims udało się Kopaszewskiemu wygrać Puchar Łaciński (prestiżowy turniej, w którym brały udział czołowe drużyny z Hiszpanii, Francji, Portugalii i Włoch, którego rozgrywanie przerwano po rozpowszechnieniu się Pucharu Europy) oraz zagrać w finale tego ostatniego, gdzie musiał uznać wyższość Alfredo Di Stefano i jego Realu Madryt w 1956 r.

Złote lata

Do tego samego Realu, trafił kilka tygodni później. W zespole z Madrytu rozegrał tylko (?) trzy sezony, łącznie strzelając 30 goli, co pomogło drużynie w zdobyciu dwóch mistrzostw Hiszpanii, Pucharu Łacińskiego oraz trzech Pucharów Europy. W tym samym czasie Raymond Kopa wraz z kolegami z reprezentacji Francji wywalczył brązowy medal na Mistrzostwach Świata w Szwecji, co zapewniło mu Złotą Piłkę magazynu France Football.

Powrót do Francji

Po fantastycznej przygodzie, jaką na pewno była dla Raymonda gra u boku Alfredo Di Stefano czy Ferenca Puskasa, powrócił do Stade Reims, gdzie rozegrał jeszcze 8 sezonów, zaliczając wzloty – 2 mistrzostwa Francji – i upadki – spadek do drugiej klasy rozgrywkowej. Sam Kopaszewski w pierwszym sezonie po powrocie strzelił 14 bramek, ale kolejne lata były już dużo szczuplejsze – nie wyszedł ponad 5 bramek, a sezon 1962/1963 zakończył z tylko jednym golem. Występy w reprezentacji zakończył w roku 1962, ostatecznie zatrzymując swój „licznik” na 45 występach i 18 bramkach.

Życie prywatne

Raymond Kopaszewski ożenił się z siostrą swojego klubowego kolegi z Angers, Christiane, która stała się jego wspólnikiem w działalności biznesowej, którą rozwinął po zakończeniu kariery piłkarskiej. Miał własną gazetę, sklep tytoniowy, a także był współwłaścicielem jednego z hoteli w Reims. W dłuższej perspektywie Kopaszewski zajął się jednak produkcją sprzętu sportowego, tworząc własną markę. Drugą połowę swojego życia spędził na Korsyce, zajmując się także komentatorstwem sportowym w radiu France Inter oraz Monte Carlo, udzielając się mocno w środowisku tenisowym.

Raymond Kopa a Polska

Pomimo tego, że Kopaszewski znał język polski (służył tłumaczeniem dla graczy ze Europy wschodniej podczas meczu Anglia-Reszta Świata w 1963 r.), to zawsze czuł się Francuzem i nigdy nie okazywał zbytniego przywiązania do Polski. W zasadzie to nie można się temu dziwić, całe życie mieszkał we Francji, z tamtą reprezentacją odnosił sukcesy i, poza rodziną, nic go z Polską nie łączyło.

Uznanie w świecie

Raymond „Kopa„ Kopaszewski został uznany jednym ze 100 najlepszych piłkarzy XX wieku podczas uroczystej gali z okazji stulecia FIFA. Wyróżnił go także Pele w 2004 r., jednego ze 125 najlepszych żyjących graczy. W 1970 r. za zasługi dla Francji został wyróżniony Orderem Narodowym Legii Honorowej. Ten niewielki wzrostem ”Napoleon Futbolu” odszedł dziś, 3 marca 2017 r. w wieku 85 lat. Jego postać zostanie uhonorowana minutą ciszy podczas najbliższej kolejki Ligue 1 oraz Ligue 2. 

Bibliografia:

Andrzej Gowarzewski i inni, Encyklopedia piłkarska FUJI: Herosi Złotej Nike, Katowice 2014, s. 146.

Andrzej Gowarzewski, Encyklopedia piłkarska FUJI. Europejskie finały od A do Z, GiA, Katowice 1999

Andrzej Gowarzewski, Encyklopedia piłkarska FUJI. Mistrzostwa świata, GiA, Katowice 1994

Football bids farewell to French legend Raymond Kopa, dostęp w Internecie (03.03.2017r.): http://www.fifa.com/news/y=2017/m=3/news=football-bids-farewell-to-french-legend-raymond-kopa-2869243.html

Raymond Kopa, Paul Katz, Piłka i ja, Warszawa 1975.

Kopa, Raymond, dostęp w Internecie (03.03.2017r.): http://www.national-football-teams.com/player/18582/Raymond_Kopa.html

^{Redakcja merytoryczna i korekta: Grzegorz Antoszek}