„Spowiedź Stalina. Szczera rozmowa ze starym bolszewikiem” – oprac. Ch. Macht – recenzja

Można powiedzieć, że ostatnio pojawiła się moda na publikowanie rzekomych pamiętników bądź wywiadów rzek ze znanymi postaciami historycznymi. Tym razem na polecenie samego generalissimusa Stalina były stary bolszewik i więzień łagrów ma zapisać szczere wyznania dyktatora. I choć Walentin Mongołow nigdy nie będzie do końca pewny, czy  nie jest to okrutny żart, to jednak swoje zadanie wykona do końca.

Książka Spowiedź Stalina. Szczera rozmowa ze starym bolszewikiem, jak wynika z okładki, jest ujawnionym, nieznanym dokumentem. Są to zapiski Walentina Mongołowa, który do partii bolszewickiej wstąpił jeszcze w czasach carskich. Jego oddanie zostało docenione w dość przewrotny sposób. Po śmierci Kirowa został aresztowany, a Archipelag GUŁag opuścił dopiero w 1950 r. Bolszewicy odebrali mu wolność, rodzinę i zdrowie, ale nie przeszkodziło to w dostąpieniu niezwykłego zaszczytu. Sam Józef Stalin nakazał mu spisanie wywiadu, który mógł się ukazać dopiero 60 lat po jego śmierci.

W sumie zapowiadałoby się to wszystko ciekawie, gdyby nie jeden zasadniczy mankament. Nie trzeba wcale poszukiwać na stronie redakcyjnej informacji drobnym druczkiem, że „Niniejsza publikacja mimo nadanego jej paradokumentalnego charakteru jest fikcją literacką”. Wystarczy wiedzieć, że autorem książki jest Christian Macht, który w zeszłym roku wydał Spowiedź Hitlera, która też miała być autentycznym dokumentem rzekomo otrzymanym od babci Machta.

Można by powiedzieć, że taki mały „chwyt marketingowy” nikomu jeszcze nie zaszkodził (pomimo ogromnej konsekwencji Machta, który w przypisie na stronie 15 twierdzi, że zapiski Mongołowa otrzymał od agenta FSB w Niemczech). Utrudnia to jednak fakt, że książka jest kompilacją mniej lub bardziej sensacyjnych wyjątków z dotychczasowych opracowań dotyczących biografii Stalina. Należą do nich m.in. kwestie preferencji erotycznych, stosunku do alkoholu, religii, paranoicznych obaw etc. Można wręcz stwierdzić, że Spowiedź Stalina przyczynia się (tak samo zresztą jak poprzednia książka) do utrwalenia bardzo wielu potocznych przekonań. Zawiera także wiele uproszczeń, które tylko powiększają chaos. Brak bowiem informacji, że ZSRS zaatakował Polskę dopiero po nadaniu przez Niemcy fałszywego komunikatu o upadku Warszawy, co jest kluczowe dla zrozumienia późniejszego flirtu z Zachodem.

Plusem książki jest materiał ikonograficzny oraz wkładki z dowcipami o Stalinie i cytatami odnośnie do jego osoby. Zdecydowanie uprzyjemniają one lekturę. Do tego strona redakcyjna jest przygotowana dość porządnie.

Spowiedź Stalina. Szczera rozmowa ze starym bolszewikiem nie jest książką, dzięki której bardziej poznaje się Stalina czy też motywy jakimi się kierował podczas swoich rządów. Jest zręczną, ale tylko kompilacją dotychczasowych opracowań. W czasie wakacji można ją jednak przeczytać z ciekawości. I zrobić zakłady – jaki kolejny „cudem odnaleziony rękopis” zafunduje czytelnikowi wydawnictwo Bellona.

Plus minus:

Na plus:

+ zdjęcia

+ wkładki z dowcipami i cytatami o Stalinie

Na minus:

- kolejny „cudem odnaleziony dokument”

- kompilacja znanych faktów i powszechnych przekonań

- uproszczenia

Tytuł: Spowiedź Stalina. Szczera rozmowa ze starym bolszewikiem

Autor: Christoper Macht

Wydawca: Bellona

Rok wydania: 2017

ISBN: 978-83-11-14456-9

Liczba stron: 424

Okładka: miękka ze skrzydełkami

Cena: 34,90 zł

Ocena recenzenta: 6/10

^{Redakcja merytoryczna: Marcin Tunak}

^{Korekta: Edyta Chrzanowska}