Skarb z rzymskiego rumowiska. Prawdopodobnie najstarszy zapis „Odysei” odnaleziony w Grecji

Trudno byłoby znaleźć Europejczyka, któremu słowo „Odyseja„ nie przywiodłoby na myśl starożytnej Grecji i Homera. Dla wielu równie oczywistą jest jej pierwsza, przekazywana ustnie forma pieśni niesiona przez wędrownych śpiewaków we wszystkie strony świata. Pierwsze pisemne utrwalenie ”Odysei” pozostaje jednak do dziś tajemnicą, do rozwiązania której być może zbliżą nas wyniki badań archeologicznych przeprowadzonych w Grecji.

Żaden z pracujących w Olimpii badaczy nie mógł spodziewać się, że pośród sterty gruzu z rzymskich budowli, uda się odnaleźć coś niezwykłego. Coś niezwykłego, choć niepozornego, jednak odnaleziono – wykonaną z gliny tablicę, zawierającą najprawdopodobniej najstarszy zapis fragmentu homerowskiej „Odysei”, jaki udało się kiedykolwiek odnaleźć w Grecji.

Prawdopodobnie najstarszy

O tym niesamowitym odkryciu poinformowało w ubiegłym tygodniu greckie ministerstwo kultury, które w latach 2015-2017, przy współpracy z niemieckimi archeologami, badało obszary otaczające świątynie i obiekty sakralne stanowiące wspólnie kompleks sanktuarium Olimpii. Podczas tych właśnie badań naukowcy natrafili na niepozorną, terakotową płytę.

Płyta znajdowała się na stercie gruzu, pośród dachówek, cegieł, kamieni i różnego rodzaju innych pozostałości z okresu rzymskiego, złożonych nieopodal sanktuarium ponad dwa tysiąclecia temu – wyjaśnia Erophili Kollia, współpracujący z Ministerstwem Kultury Grecji archeolog, który przewodził pracom w Olimpii.

Dokładany wiek tablicy nadal nie jest znany i do jego ustalenia niezbędne będą dalsze badania. Naukowcy przewidują jednak, że mogła ona zostać wykonana przed III wiekiem naszej ery. – Jeśli ten wiek zostanie potwierdzona, tablica ta może okazać się najstarszym zapisem dzieła Homera odkrytym dotychczas w Grecji. – komentuje minister kultury.

Trzynaście wersów, czternastej księgi

Zapisany na terakotowej płycie fragment dzieła Homera obejmuje trzynaście wersów, pochodzących z czternastej księgi utworu. Jak podkreśla Kollia, jest to pierwszy odnaleziony fragment, który obejmuje wersy od pierwszego do ósmego.

Badacz zaznacza także, że odnaleziony zapisy nieco różni się od swoich późniejszych wersji. – […] prace nad tekstem jednak nadal trwają, więc zdecydowaliśmy na razie nie ujawniać szczegółów odnalezionych różnic. – dodaje archeolog.

W czternastej z ksiąg „Odysei”, Odyseusz dociera do domu, Itaki, co stanowi zwieńczenie dziesięcioletniej podróży, której początek wyznacza koniec wojny trojańskiej.

„Odyseja”

Za autora jednego z najstarszych znanych utworów zachodniej literatury – „Odyseji„ – powszechnie uznaje się Homera. Epos jest drugim z wielkich dzieł greckiego poety, który opowiada o powrocie Odyseusza z wojny trojańskiej, stanowiącej główną oś ”Iliady”.

Badacze przewidują, że „Odyseja” mogła zostać skomponowana w formie ustanej około VIII wieku przed naszą erą. Czas pierwszego zapisu poematu nie jest znany. Najstarsze odnalezione dotychczas, spisane na papirusie fragmenty odnaleziono w Egipcie.

Źródło: www.livescience.com