Najważniejsze rocznice historyczne 2021. Jakie wydarzenia będziemy obchodzić w 2021 roku?

Każdy kolejny rok to okazja do upamiętnienia lub przypomnienia ważnych wydarzeń sprzed lat. Rok 2021 z pewnością upłynie w Polsce pod znakiem rocznic uchwalenia dwóch polskich konstytucji, rocznicy wybuchu powstań śląskich a także rocznic zamachu majowego i stanu wojennego.

Całoroczne obchody

Uchwalenie Konstytucji 3 maja 1791 roku na obrazie Jana Matejki

Rok 2021 został ustanowiony:

• Rokiem Konstytucji 3 maja (w 230. rocznicę uchwalenia).
• Rokiem kard. Stefana Wyszyńskiego (w 40. rocznicę śmierci oraz 120. rocznicę urodzin).
• Rokiem Stanisława Lema (w 100. rocznicę urodzin).
• Rokiem Cypriana Kamila Norwida (w 200. rocznicę urodzin).
• Rokiem Tadeusza Różewicza (w 100. rocznicę urodzin).
• Rokiem Krzysztofa Kamila Baczyńskiego (w 100. rocznicę urodzin).
• Rokiem Powstań Śląskich (w 100. rocznicę III powstania śląskiego).
• Rokiem Polskiej Tradycji Konstytucyjnej (w 230. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 maja i 100. rocznicę uchwalenia konstytucji marcowej).

Ważniejsze rocznice

Polskie konstytucje

Uchwalenie Konstytucji 3 Maja na obrazie Jana Matejki

W dniu 17 marca przypada 100. rocznica uchwalenia Konstytucji Marcowej (1921), która ustaliła w Polsce republikańską formę państwa i zadekretowała zwierzchność Narodu. Kilka tygodni później będziemy świętować 230. rocznicę uchwalenia pierwszej polskiej konstytucji 3 maja (1791).

Zapomniany generał

Gen. Tadeusz Rozwadowski

W dniu 19 maja przypada 155. rocznica urodzin gen. Tadeusza Rozwadowskiego, niezłomnego obrońcy Lwowa, zwycięskiego dowódcy wojny polsko-bolszewickiej, odznaczonego Krzyżem Komandorskim Orderu Wojennego Virtuti Militari. Będzie to okazja do przypomnienia Polakom, o tym zapomnianym bohaterze.

Zamach majowy

Pogrzeb żołnierzy poległych podczas zamachu majowego

W maju czeka nas również 95. rocznica zamachu majowego (1926), która na pewno wzbudzi liczne kontrowersje i dyskusje nad słusznością działań Piłsudskiego i jego popleczników. Ta rocznica może być również okazją uczczenia przez Sejm RP ofiar tego krwawego zamachu, a także potępienia dochodzenia do władzy taką drogą.

Powstania śląskie

Powstania śląskie były trzykrotnym (1919, 1920, 1921) zbrojnymi wystąpieniami polskiej ludności Górnego Śląska przeciwko Niemcom. Miało na celu włączenie Śląska w granice odradzającego się państwa polskiego. Ostatecznie do Polski została przyłączona ok. 1/3 spornego terytorium ale znajdowało się na nim 50% hutnictwa i 76 kopalń węgla. Zatem Polska otrzymała tereny gospodarczo bardziej rozwinięte niż obszar przyznany Niemcom.

Czerwiec 1976

Na skutek wysokich cen podwyżek żywności, w proteście na ulice wyszli robotnicy. Największe manifestacje odbył się w Radomiu i Ursusie. W trakcie radomskich wydarzeń spalono gmach Komitetu Wojewódzkiego PZPR. Natomiast w Ursusie robotnicy zatamowali ruch pociągów rozkręcając szyny na magistrali kolejowej pod Warszawą. Protesty zostały brutalnie stłumione przez oddziały Milicji, ZOMO i SB.

Poznański Czerwiec

Poznański Czerwiec

W czerwcu będzie miała miejsce 65. rocznica Poznańskiego Czerwca, który był pierwszym strajkiem generalnym w PRL. Rozpoczął się w Zakładach Przemysłu Metalowego Hipolita Cegielski, przeradzając się w spontaniczny protest przeciwko władzy ludowej. W wyniku krwawego i brutalnego stłumienia strajku przez wojsko kilkudziesięciu strajkujących straciło życie. Każdego roku Poznań czci pamięć poległych Wielkopolan.

Stan wojenny

Na grudzień przypada 40. rocznica wprowadzenia stanu wojennego w Polsce (1981). Został wprowadzony decyzją I sekretarza KC PZPR i premiera generała Wojciecha Jaruzelskiego oraz ministrów obrony narodowej i spraw wewnętrznych. Jego celem była obrona istniejącego systemu władzy i rozbicie Solidarności jako masowego ruchu społecznego zagrażającego rządzącym w Polsce komunistom.

Rocznice historyczne w 2021 roku

Styczeń

3 stycznia
65. rocznica urodzin Mela Gibsona (1956), australijsko-amerykańskiego aktora, reżysera i producenta filmowego.

7 stycznia
75. rocznica śmierci Stanisława Mariana Kutrzeby (1876-1946), historyka prawa polskiego, profesora i rektora UJ, prezesa PAU.

12 stycznia

145. rocznica urodzin Jacka Londona (1876-1916), amerykańskiego pisarza autora m.in. Wilka morskiego, Martina Edena i znanego z licznych ekranizacji Białego Kła.

15 stycznia
150. rocznica powstania Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego (1871).

16 stycznia
195. rocznica urodzin Romualda Traugutta (1826-1864), polskiego generała, ostatni dyktator powstania styczniowego.
60. rocznica powrotów arrasów króla Zygmunta Augusta na Wawel (1961).

19 stycznia
50. rocznica decyzji władz PRL o odbudowie Zamku Królewskiego w Warszawie (1971).

21 stycznia
120. rocznica urodzin Janusza Meissnera (1901-1978), kapitana Wojska Polskiego, pisarza i dziennikarza. Autora popularnych książek o tematyce lotniczej i marynistycznej.

22 stycznia

Krzysztof Kamil Baczyński

100. rocznica urodzin Krzysztofa Kamila Baczyńskiego (1921-1944), polskiego poety, żołnierza Armii Krajowej, podharcmistrza Szarych Szeregów.
460. rocznica urodzin Francisa Bacona (1561-1626), angielskiego filozofa, wybitnego filozofa, eseisty, prawnika i polityka. Twórca teorii indukcji eliminacyjnej.

27 stycznia
65. rocznica urodzin Wolfganga Amadeusa Mozarta (1756-1791), austriackiego kompozytora, wybitnego przedstawiciela klasycyzmu wiedeńskiego. Autor licznych oper m.in. Wesele Figara (1786), Don Giovanni (1787), Czarodziejski flet (1791).

28 stycznia
410. rocznica urodzin Jana Heweliusza (1611-1687), polskiego astronoma, twórcy nowożytnej selenografii. Założył w Gdańsku obserwatorium astronomiczne (1640).

Luty

1 lutego
485. rocznica urodzin Piotra Skargi (1536-1612), polskiego jezuita, teolog i pisarz. Nadwornego kaznodziei Zygmunta III Wazy. Autor słynnych Kazań sejmowych (wydanych w 1597 r.).

3 lutego
150. rocznica urodzin Eugeniusza Romera (1871-1954), polskiego geografa i kartografa. Autor licznych prac z zakresu kartografii, klimatologii, geomorfologii m.in.: Atlas geograficzny (1908), Geograficzno-statystyczny atlas Polski (1916), Pogląd na klimat Polski (1938), Regiony klimatyczne Polski (1949).

4 lutego

Tadeusz Kościuszko sportretowany przez Karla Gottlieba Schweikarta

275. rocznica urodzin Tadeusza Kościuszki (1746-1817), polskiego i amerykańskiego generała, uczestnika wojny o niepodległość USA, naczelnika powstania kościuszkowskiego.

6 lutego
110. rocznica urodzin Ronalda Wilsona Reagana (1911-2004), prezydenta Stanów Zjednoczonych, aktora.

11 lutego
180. rocznica urodzin Józefa Brandta (1841-1915) malarza. Malował głównie sceny batalistyczne, słynne jego dzieła to m.in. Chodkiewicz pod Chocimiem (1867), Czarniecki pod Koldyngą(1870), Odsiecz Wiednia (1873), Odbicie jasyru (1877), Pojmanie na arkan (1881), Wyjazd z Wilanowa Jana III z Marysieńką (1897).

16 lutego
290. rocznica urodzin Marcello Bacciarellego (1731-1818), włoskiego malarza tworzącego w Polsce. Malarz nadworny króla Stanisława Augusta. Autor licznych portretów i obrazów historycznych.

18 lutego
55. rocznica śmierci Stanisława Mackiewicza (1896-1966), pisarza i publicysty.
475. rocznica śmierci Marcina Lutra (1483-1546), niemieckiego reformatora religijnego, tłumacza Biblii, pisarza.

20 lutego
55. rocznica inauguracji działalności krakowskiego Teatru STU (1966).

23 lutego
255. rocznica śmierci Stanisława Leszczyńskiego (1677-1766), króla polskiego.

25 lutego
180. rocznica urodzin Augusta Renoira (1841-1919), francuskiego malarza i rzeźbiarza. Jednego z najwybitniejszych przedstawicieli impresjonizmu.

28 lutego
45. rocznica śmierci Zofii Stryjeńskiej (1894-1976), malarki.

Marzec

1 marca
565. rocznica urodzin Władysława II Jagiellończyka (1456-1516),  króla Czech i Węgier.

2 marca
100. rocznica urodzin Kazimierza Górskiego (1921-2006), trenera piłkarskiego, selekcjonera reprezentacji Polski.

3 marca
275. rocznica urodzin Izabeli Czartoryskiej (1746-1835), pisarki.
695. rocznica urodzin Ludwika I Węgierskiego (1326-1382), króla Polski i Węgier.

4 marca
115. rocznica urodzin Karola Estreichera, mł. (1906-1984), historyka sztuki, bibliografa, profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego.

6 marca
95. rocznica urodzin Andrzeja Wajdy (1926), reżysera filmowego i teatralnego, laureata Oscara.

7 marca
105. rocznica urodzin Stefana Kisielewskiego (1911-1991), publicysty, prozaika, kompozytora, krytyka muzycznego.

11 marca
130. rocznica urodzin Edwarda Rydza-Śmigłego (1886-1941), marszałka Polski, działacza politycznego.

14 marca
250. rocznica urodzin Józefa Chłopickiego (1771-1854), generała, dyktatora powstania listopadowego.

20 marca
100. rocznica podpisania traktatu ryskiego (1921).

21(22) marca
235. rocznica urodzin Joachima Lelewela (1786-1861), historyka i polityka.

26 marca
80. rocznica urodzin Wojciecha Młynarskiego (1941), poety, satyryka, reżysera i artysty kabaretowego.

27 marca

Stanisław Lem / fot. CC-BY-SA 3.0

15. rocznica śmierci Stanisława Lema  (1921-2006), prozaika, eseisty, dramaturga.4

30 marca
275. rocznica urodzin Francisco Goi (1746-1828), hiszpańskiego malarza i grafika.

31 marca
135. rocznica urodzin Tadeusza Kotarbińskiego (1886-1981), filozofa, logika, prakseologa, etyka.

Kwiecień

3 kwietnia
135. rocznica urodzin Władysława Tatarkiewicza (1886-1980), filozofa, historyka filozofii i sztuki.
40. rocznica wydania pierwszego numeru „Tygodnika Solidarność” (1981).

4 kwietnia
40. rocznica śmierci Aleksandra Forda (1908-1981), reżysera filmowego.
120. rocznica urodzin Stanisława Wigury (1901-1932), konstruktora lotniczego, pilota.

9 kwietnia
780. rocznica bitwy pod Legnicą (1241).

14 kwietnia
105. rocznica śmierci Ludwika Zamenhofa (1859–1917), twórcy języka międzynarodowego esperanto.

16 kwietnia
30. rocznica rozpoczęcia działalności przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie (1991).

19 kwietnia
115. rocznica śmierci Pierre’a Curie (1859-1906), francuskiego fizyka, laureata Nagrody Nobla (1903).

21 kwietnia
95. rocznica urodzin Elżbiety II (1926), królowej Wielkiej Brytanii.

23 kwietnia
130. rocznica urodzin Siergieja Prokofiewa (1891-1953), rosyjskiego kompozytora i dyrygenta.
405. rocznica śmierci Williama Shakespeare’a (1564-1616), angielskiego dramaturga i poety.

28 kwietnia
70. rocznica powstania Państwowego Wydawnictwa Naukowego (60).

Maj

2 maja
100. rocznica wybuchu III powstania śląskiego (1921).

Uchwalenie Konstytucji 3 Maja 1791 roku na obrazie Jana Matejki

3 maja
230. rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja (1791).

5 maja
175. rocznica urodzin Henryka Sienkiewicza (1846-1916), powieściopisarza, nowelisty, publicysty, laureata literackiej Nagrody Nobla (1905).
200. rocznica śmierci Napoleona Bonaparte (1769-1821), cesarza Francuzów.

6 maja
165. rocznica urodzin Zygmunta Freuda (1856-1939), austriackiego lekarza i twórcy psychoanalizy.

7 maja
120. rocznica urodzin Gary Coopera (1901-1961), amerykańskiego aktora.

8 maja
170. rocznica urodzin Stanisława Witkiewicza (1851-1915), krytyka sztuki, pisarza, malarza.

13 maja
40. rocznica zamachu na życie papieża Jana Pawła II (1981).

19 maja
150. rocznica urodzin Tadeusza Rozwadowskiego (1866-1928), generała.

20 maja

Władysław Sikorski

140. rocznica urodzin Władysława Sikorskiego (1881-1943), generała, premiera i Naczelnego Wodza Polskich Sił Zbrojnych.

21 maja
550. rocznica urodzin Albrechta Dürera (1471-1528), niemieckiego malarza, grafika, rysownika.

24 maja
75. rocznica urodzin Ireny Kirszenstein-Szewińskiej (1946), lekkoatletki, złotej medalistki olimpijskiej.

26 maja
65. rocznica oficjalnego otwarcia kabaretu literacko-artystycznego „Piwnica pod Baranami” w Krakowie (1956)
40. rocznica śmierci Stefana Wyszyńskiego (1901-1981), kardynała, prymasa Polski.

30 maja
120. rocznica urodzin Mieczysława Fogga (1901-1990), piosenkarza.

Czerwiec

1 czerwca
95. rocznica urodzin Marilyn Monroe (właśc. Norma Baker) (1926-1962), amerykańskiej aktorki filmowej.

6 czerwca
180. rocznica urodzin Elizy Orzeszkowej (1841-1910), powieściopisarki.

8 czerwca
75. rocznica urodzin Piotra Fronczewskiego (1946), aktora filmowego, teatralnego i radiowego.

14 czerwca
55. rocznica zniesienia przez Watykan indeksu ksiąg zakazanych, ustanowionych w drugiej połowie XVI w. (1966).

17 czerwca
325. rocznica śmierci Jana III Sobieskiego (1629-1696), króla polskiego.
520. rocznica śmierci Jana I Olbrachta (1459-1501), króla polskiego.

Zygmunt III Waza, portret pędzla Marcina Kobera, ok. 1590 r.

20 czerwca
455. rocznica urodzin Zygmunta III Wazy (1566-1632), króla polskiego.

25 czerwca
45. rocznica rozpoczęcia strajków i protestów roboczych w Radomiu, Ursusie i Płocku (1976).
75. rocznica utworzenia w Warszawie Państwowego Instytutu Wydawniczego (1946).

27 czerwca
80. rocznica urodzin Krzysztofa Kieślowskiego (1941-1996), reżysera filmowego.

28 czerwca
380. rocznica urodzin Marii Kazimiery (zw. Marysieńką) (1641-1716), królowa Polski.

30 czerwca
110. rocznica urodzin Czesława Miłosza (1911-2004), poety, eseisty, prozaika, tłumacza, laureata literackiej Nagrody Nobla (1980).

Lipiec

1 lipca
375. rocznica urodzin Gottfrieda Wilhelma Leibniza (1646-1716), niemieckiego filozofa, matematyka i prawnika.

2 lipca

60. rocznica śmierci Ernesta Hemingwaya (1899-1961), amerykańskiego pisarza, laureata literackiej Nagrody Nobla (1954).
55. rocznica śmierci Jana Brzechwy (1900-1966), poety, satyryka, tłumacza.

5 lipca
140. rocznica urodzin Augusta Hlonda (1881-1948), kardynała, prymasa Polski.

9 lipca
500. rocznica zawieszenia na wieży katedry wawelskiej Dzwonu Zygmunta (1521).

10 lipca
150. rocznica urodzin Marcela Prousta (1871-1922), francuskiego pisarza, autor powieści W poszukiwaniu straconego czasu.

15 lipca
415. rocznica urodzin Rembrandta (1606-1669), holenderskiego malarza i grafika.1
145. rocznica śmierci Aleksandra Fredry (1793-1876), komediopisarza, poety.

22 lipca
140. rocznica urodzin Bolesława Wieniawy-Długoszowskiego (1881-1942).

25 lipca

Powrót Kazimierza I Odnowiciela do Polski, obraz Wojciecha Gersona

1005. rocznica urodzin Kazimierza I Odnowiciela (1016-1058), polskiego księcia.

27 lipca
115. rocznica urodzin Jerzego Giedroycia (1906-2000), publicysty, polityka, założyciela Instytutu Literackiego, redaktora paryskiej „Kultury.

30 lipca
510. rocznica urodzin Giorgio Vasariego (1511-1574), włoskiego historiografa sztuki, malarza i architekta.
80. rocznica podpisania traktatu Sikorski-Majski (1941).

Sierpień

1 sierpnia
85. rocznica urodzin Yvesa Saint-Laurenta (1936-2008), projektanta mody.

3 sierpnia
120. rocznica urodzin Stefana Wyszyńskiego (1901-1981), kardynała, prymasa Polski.

5 sierpnia
560. rocznica urodzin Aleksandra Jagiellończyka (1461-1506), króla polskiego.

14 sierpnia
80. rocznica śmierci ojca Maksymiliana Marii Kolbego (właśc. Rajmund Kolbe) (1894-1941), franciszkanina, kanonizowanego w 1982 r.

22 sierpnia
490. rocznica zwycięstwa hetmana Jana Amora Tarnowskiego nad wojskami hospodara mołdawskiego Piotra Raresza (Petryły) pod Obertynem (1531).

Wrzesień

2 września
400. rocznica bitwy pod Chocimiem (1621), zakończonej zwycięstwem wojsk polsko-litewsko-kozackich pod dowództwem Jana Karola Chodkiewicza nad armią turecką.

12 września
100. rocznica urodzin Stanisława Lema (1921-2006), prozaika, eseisty, dramaturga.

15 września
130. rocznica urodzin Agathy Christie (1891-1976), autorki powieści kryminalnych.

19 września
470. rocznica urodzin Henryka III Walezego (1551-1589), polskiego króla.

23 września
45. rocznica powstania Komitetu Obrony Robotników (KOR) (1976)

24 września

Cyprian Kamil Norwid

200. rocznica urodzin Cypriana Kamila Norwida (1821-1883), poety, prozaika, dramaturga, rzeźbiarza, malarza, grafika.
400. rocznica śmierci Jana Karola Chodkiewicza (1560-1621), hetmana wielkiego litewskiego

Październik

3 października
25. rocznica przyznania Nagrody Nobla Wisławie Szymborskiej.

5 października
85. rocznica urodzin Václava Havla (1936), czeskiego polityka, dramatopisarza i eseisty.

8 października
95. rocznica urodzin Krzysztofa Skubiszewskiego (1926-2010), polskiego ministra spraw zagranicznych.

17 października
325. rocznica urodzin Augusta II Sasa (1696-1763), króla polskiego.

22 października
210. rocznica urodzin Franza Liszta (1811-1886), węgierskiego kompozytora i pianisty.

23 października
530. rocznica urodzin Ignacego Loyoli (1491-1556), świętego Kościoła katolickiego, duchownego, teologa, prezbitera i założyciela zakonu jezuitów.

25 października
140. rocznica urodzin Pabla Picassa (1881-1973), hiszpańskiego malarza i rzeźbiarza, twórcy kubizmu.

Ignacy Daszyński

26 października
90. rocznica rozpoczęcia procesu brzeskiego (1931).
155. rocznica urodzin Ignacego Daszyńskiego (1866-1936) polityka, marszałka sejmu.

30 października
70. rocznica powołania Polskiej Akademii Nauk (1951).

Listopad

4 listopada
75. rocznica założenia UNESCO (Organizacji Narodów Zjednoczonych do Spraw Oświaty, Nauki i Kultury) (1946).

10 listopada
110. rocznica otrzymania przez Marię Skłodowską-Curie Nagrody Nobla za odkrycie radu i polonu.

11 listopada
200. rocznica urodzin Fiodora Dostojewskiego (1821-1881), rosyjskiego powieściopisarza.

13 listopada
215. rocznica urodzin Emilii Plater (1806-1831), polskiej hrabianki, kapitan Wojska Polskiego w czasie powstania listopadowego.

15 listopada
145. rocznica urodzin Stanisława Mariana Kutrzeby (1876-1946), polskiego historyka prawa.

24 listopada
195. rocznica urodzin Carla Collodiego (właśc. Carlo Lorenzini) (1826-1890), włoskiego pisarza, autora Pinokia.
30. rocznica śmierci Freddiego Mercury’ego (1946-1991), brytyjskiego muzyka rockowego.

Grudzień

3 grudnia
115. rocznica założenia Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego (1906).

5 grudnia
110. rocznica urodzin Władysława Szpilmana (1911-2000), kompozytora i pianisty.
120. rocznica urodzin Walta Disneya (1901-1966), amerykańskiego twórcy filmów rysunkowych.

Czołgi T-55 podczas stanu wojennego w Zbąszyniu

13 grudnia
40. rocznica wprowadzenia w Polsce stanu wojennego (1981).

14 grudnia
110. rocznica zdobycia bieguna południowego przez norweskiego badacza polarnego Roalda Amundsena (1911).

29 grudnia
100. rocznica urodzin Ludwika Jerzego Kerna (1921), polskiego poety.

31 grudnia
160. rocznica urodzin Włodzimierza Tetmajera (1861-1923), malarza i pisarza.
250. rocznica urodzin Kajetana Koźmiana (1771-1856), polskiego prawnika i poety.