F-35 Lightning II. Amerykański myśliwiec wielozadaniowy piątej generacji


F-35 Lightning II to amerykański jednomiejscowy, jednosilnikowy, wielozadaniowy samolot bojowy piątej generacji przeznaczony do wykonywania misji przewagi w powietrzu i uderzeń bombowych. 

Lockheed Martin F-35 Lightning II

F-35C w locie przenoszący ważące 2000 funtów zewnętrzne pociski naprowadzające GBU-31 Joint Direct Attack (JDAM) i AIM-9X Sidewinder / fot. US Navy, wikipedia.org

F-35 wywodzi się z samolotu Lockheed Martin X-35, który w 2001 r. pokonał Boeinga X-32 i wygrał program Joint Strike Fighter (JSF). Był to program rozwoju mający na celu wyłonienie maszyny, która zastąpiłaby szeroką gamę istniejących samolotów myśliwskich, uderzeniowych i szturmowych dla Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Włoch, Kanady, Australii, Holandii, Danii, Norwegii oraz Turcji. Po rywalizacji między Boeingiem X-32 i Lockheed Martin X-35 wybrano ostateczny projekt oparty na X-35.

Czytaj takżeF-35 dla polskich Sił Powietrznych. Ile ich kupimy, za ile, kiedy je dostaniemy i w jakiej wersji?

Tym samym to F-35 Lightning II zastąpi różne samoloty bojowe, w tym amerykańskie F-16, A-10, F/A-18A-D, AV-8B, EA-6B oraz brytyjskie Harrier GR7, GR9 i Tornado GR4. Jego rozwój jest finansowany głównie przez Stany Zjednoczone, z dodatkowym finansowaniem od krajów partnerskich programu z NATO i bliskich sojuszników USA.

F-35B do służby w Korpusie Piechoty Morskiej USA wszedł w lipcu 2015 r., F-35A w Siłach Powietrznych USA w sierpniu 2016 r., aż wreszcie F-35C w Marynarce Wojennej USA w lutym 2019 r. Stany Zjednoczone planują finalnie zakupić 2456 F-35 do 2044 r., co będzie stanowić większość załogowego lotnictwa armii USA. Samolot ma być eksploatowany do 2070 r. Siły Zbrojne RP zamówiły 32 maszyny F-35, pierwsze z nich trafią do Polski w 2026 r.

Warianty F-35

F35A, F35B i F35C w locie / fot. U.S. Air Force photo by Staff Sgt. Katerina Slivinske, wikipedia.org

Istnieją trzy wersje F-35: konwencjonalny wariant startu i lądowania (F-35A), wariant krótkiego startu i pionowego lądowania, aby móc operować z mniejszych lotniskowców, takich jak włoski lotniskowiec Cavour (F-35B) oraz wariant do zastosowania na konwencjonalnych lotniskowcach wyposażonych w katapulty (F-35C).

Historia zastosowania myśliwców F-35

F-35 w walce po raz pierwszy został użyty w 2018 r. przez izraelskie siły powietrzne, które również za pomocą tego samolotu w 2021 r. jako pierwsze zestrzeliły samolot wroga w walce.

Uzbrojenie myśliwców F-35

F35-A zrzuca naprowadzaną laserowo bombę GBU-12 na poligonie testowo-szkoleniowym w Utah / fot. US Air Force, wikipedia.org

Uzbrojenie w komorach wewnętrznych

  • Bomby kierowane: GBU-12 Paveway II, GBU-31 JDAM, GBU-32 JDAM, GBU-38 JDAM, GBU-39 SDB, AGM-154 JSOW
  • Bomby kasetowe: CBU-103, CBU-105
  • Pocisk rakietowy powietrze-ziemia: Brimstone
  • Pocisk rakietowy powietrze-powietrze: AIM-9X Sidewinder, AIM-120 AMRAAM, AIM-132 ASRAAM

Uzbrojenie w węzłach podwieszenia

  • Bomby kierowane: GBU-10 Paveway II, GBU-16 Paveway II, GBU-24/B Paveway III
  • Bomby swobodnie opadające: Mark 82, Mark 83, Mark 84, B61
  • Bomby kasetowe: CBU-99, CBU-100
  • Pocisk rakietowy powietrze-ziemia: AGM-65 Maverick, AGM-88 HARM, Storm Shadow, AGM-158 JASSM
Specyfikacja techniczna myśliwców F-35

Lockheed Martin F-35 Lightning II / fot. MSgt John Nimmo Sr., CC-BY-SA 3.0

Dane techniczne F-35A F-35B F-35C
Rozpiętość 10,7 m 10,7 m 13,1 m
Długość 15,7 m 15,6 m 15,7 m
Wysokość 4,39 m 4,36 m 4,48 m
Powierzchnia nośna 42,74 m² 42,74 m2 62,06 m2
Napęd Pratt & Whitney F135-100 Pratt & Whitney F135-600
Rolls-Royce Lift System
Pratt & Whitney F135-400
Ciąg 128,1 lub 191,3 kN (z dopalaczem) 128,1 lub 191,3 kN (z dopalaczem)
80 kN (wentylator w zawisie)
128,1 lub 191,3 kN (z dopalaczem)
Masa własna 13,154 kg 14,729 kg 15,686 kg
Masa startowa 31 800 kg 27 200 kg 31 800 kg
Ładunek uzbrojenia 8,160 kg 6,123 kg 8,958 kg
Prędkość maksymalna 1,6 Ma (1960 km/h) 1,6 Ma (1960 km/h) 1,6 Ma (1960 km/h)
Pułap 15 240 m 15 240 m 15 240 m
Zasięg 2,200 km 1,700 km 2,200 km
Użytkownicy myśliwców F-35

F-35A w trakcie lotu / fot. Noah Wulf, CC-BY-SA 4.0

Aktualni użytkownicy
Państwo Liczba zamówionych F-35
Stany Zjednoczone 2456
Australia 100
Holandia 85
Izrael 75
Japonia 147
Korea Południowa 80
Wielka Brytania 48
Włochy 90
Norwegia 52
Dania 27
Belgia 34
Przyszli użytkownicy
Polska 32
Singapur 12
Finlandia 64
Potencjalni użytkownicy
Państwo Planowany zakup myśliwców
Czechy 40
Kanada 88
Hiszpania 12
ZEA 50
Grecja 48
Szwajcaria 36
Niemcy 75

Więcej o wojsku i uzbrojeniu przeczytasz klikając na poniższą grafikę:

Te artykuły również mogą Cię zainteresować:
Znajdujące się w portalu artykuły nie zawsze prezentują opinie zgodne ze stanowiskiem całej redakcji. Zachęcamy do dyskusji nad treścią przeczytanych artykułów, by to zrobić wystarczy podać swój nick i wysłać komentarz. O naszych artykułach możesz także porozmawiać na naszym forum. Możesz także napisać własny artykuł i wysłać go na adres naszej redakcji.

1 komentarz

  1. Tadeusz pisze:

    Laurka piękna. Tylko jest mały haczyk. Dział testowania w Pentagonie stwierdził(wykrył)871 wad i defektów. Największe problemy związane są z oprogramowaniem i aparaturą samolotu. Jednocześnie ponad dziesięć z tych usterek należy do potencjalnie poważnych problemów pierwszej kategorii. Są to krytyczne usterki mogące zagrozić bezpieczeństwu pilotów i osłabić skuteczność działań wojennych. Według ekspertów lotnictwa większość wad i usterek jest nie do naprawienia.

Zostaw własny komentarz