A26 Blekinge - nowy szwedzki okręt podwodny zaprojektowany na Bałtyk i wyzwania XXI wieku |
Szwecja od kilku lat rozwija jeden z najciekawszych projektów okrętów podwodnych w Europie - A26, czyli jednostkę typu Blekinge. W założeniu ma to być konstrukcja odpowiadająca na wyzwania XXI wieku: działania na płytkich wodach, skrytość w rozpoznaniu, obsługa bezzałogowców i możliwość prowadzenia operacji na dnie morskim. Choć o A26 mówi się wiele, okręt wciąż jest w budowie, a jego wejście do służby przesunięto na lata 2030-2031. To oznacza, że na razie znamy projekt, założenia i parametry - lecz nie widzieliśmy jeszcze ich praktycznego działania.
Konstrukcja stworzona na Bałtyk
Szwedzki okręt podwodny A26 / fot. Saab
A26 jest rozwinięciem wcześniejszych szwedzkich okrętów podwodnych - Gotland i Södermanland - które zyskały reputację jednych z najcichszych jednostek konwencjonalnych na świecie. Nowy okręt kontynuuje tę filozofię, ale wprowadza kilka istotnych zmian związanych zarówno z budową kadłuba, jak i obsługą nowych typów uzbrojenia oraz pojazdów bezzałogowych.
Kluczowe parametry A26 obejmują:
- długość: ok. 66,1 m.
- szerokość: 6,75 m.
- zanurzenie: ok. 6,0 m.
- wyporność podwodna: około 1 900-1 925 t.
- załogę: 17-26 osób (z możliwością zabrania dodatkowych operatorów)
- zasięg działania: zależny od pracy Stirling AIP i baterii, projektowany na wielotygodniowe zanurzenie
- maksymalną głębokość operacyjną: ok. 200 m.
Szwedzka stocznia Kockums projektowała A26 z myślą o środowisku Morza Bałtyckiego - akwenie płytkim, pełnym warstw termicznych i o wysokim poziomie zakłóceń akustycznych. W tych warunkach kluczowe są skrytość, manewrowość i odporność, a nie wielkość czy szybkość.
Napęd Stirling AIP - podstawa długotrwałego zanurzenia
W porównaniu do okrętów klasy Gotland, nowy okręt klasy Blekinge jest nieco dłuższy i cięższy, a także wykorzystuje najnowocześniejsze technologie/ fot. Saab
Jednym z najważniejszych elementów A26 jest napęd Stirling Air-Independent Propulsion (AIP). To sprawdzona technologia, pozwalająca okrętowi pozostawać pod wodą znacznie dłużej niż w klasycznych konstrukcjach dieslowsko-elektrycznych.
Dzięki Stirlingowi A26:
- może prowadzić działania przez tygodnie bez wynurzania,
- jest trudniejszy do wykrycia, bo nie musi korzystać ze snorkla,
- zachowuje niski profil akustyczny,
- może prowadzić długotrwałe misje rozpoznawcze, nasłuchowe i obserwacyjne.
Stirling AIP to jeden z głównych powodów, dla których szwedzkie okręty są wysoko oceniane przez sojuszników, a A26 ma potencjał, by być jedną z najskrytszych konstrukcji konwencjonalnych w Europie.
Portal misji wielozadaniowych - znak rozpoznawczy A26
A26 ma szerokie możliwości zastosowania w operacjach specjalnych
Nowością, która odróżnia A26 od większości współczesnych okrętów podwodnych, jest Multi Mission Portal - przestrzeń w dziobowej części kadłuba, która umożliwia:
- wypuszczanie i odzyskiwanie bezzałogowych pojazdów podwodnych (UUV),
- prowadzenie operacji specjalnych,
- obsługę pojazdów dla nurków i mini-łodzi podwodnych,
- transport sprzętu przeznaczonego do działań na dnie morskim.
Szwedzi planują, by A26 był zdolny nie tylko do użycia UUV, ale również do osiadania na dnie, co pozwala uniknąć wykrycia przez środki zwalczania okrętów podwodnych. Takie rozwiązanie przydatne jest w misjach rozpoznawczych, ochronie infrastruktury podmorskiej oraz działaniach typowych dla tzw. seabed warfare.
Uzbrojenie - torpedy w standardzie, rakiety jako opcja
W podstawowej konfiguracji A26 ma otrzymać:
- 4 wyrzutnie torped 533 mm,
- wyrzutnie torped lekkich 400 mm,
- możliwość stawiania min.
Najcięższą bronią pozostaną torpedy ciężkie Torped 62, przeznaczone do zwalczania innych okrętów podwodnych i dużych jednostek nawodnych. System kierowania uzbrojeniem ma być kompatybilny z nowoczesnymi rozwiązaniami sonarowymi i sensorami pokładowymi. Producent deklaruje możliwość wyposażenia okrętu w rakiety manewrujące - Tomahawk.
Status prac - wciąż przed pierwszym zanurzeniem
Choć o A26 mówi się od lat, warto podkreślić, że:
- pierwszy okręt HSwMS Blekinge ma wejść do służby dopiero około 2031 r.,
- budowa trwa,
- nie przeprowadzono jeszcze pełnych prób morskich,
- ostateczne możliwości będą znane dopiero po testach realnych systemów.
To sprawia, że A26 jest dziś przede wszystkim projektem i obietnicą, a nie w pełni zweryfikowaną konstrukcją operacyjną. Mimo to - ze względu na rozwiązania techniczne i wyraźne dostosowanie do współczesnych realiów bezpieczeństwa - pozostaje jednym z najbardziej obserwowanych programów okrętowych NATO.
Polska zdecydowała się na zakup trzech okrętów A26
W 2025 r. Polska podjęła decyzję o zakupie trzech okrętów podwodnych typu A26 w ramach programu odtworzenia zdolności podwodnych Marynarki Wojennej. W praktyce oznacza to wejście Polski do wąskiego grona państw, które będą korzystały z najnowszej generacji okrętów konwencjonalnych budowanych przez stocznię Kockums. Niemniej jeśli Szwedzi chcą zadeklarować przekazanie pierwszego okrętu Polsce w 2030 r. możliwe, że będą musieli Polsce przekazać okręt, który budują obecnie dla siebie.
Czytaj także → Polska kupuje trzy nowe okręty podwodne. Partnerem strategicznym została Szwecja
Podsumowanie
A26 Blekinge to ambitny projekt, łączący znane technologie (Stirling AIP, wyciszenie, konstrukcję modułową) z nowymi rozwiązaniami, takimi jak portal misji specjalnych czy zdolności działań na dnie. Projekt jest odpowiedzią na potrzeby Bałtyku i współczesnej walki informacyjno-rozpoznawczej. Jednak ponieważ okręt wciąż jest w budowie, realna ocena jego możliwości będzie możliwa dopiero po wejściu do służby w kolejnej dekadzie.
Lubisz czytać nasze historie?
Na historia.org.pl codziennie opowiadamy dzieje Polski i świata tak, jak na to zasługują - rzetelnie, pasjonująco, z szacunkiem do faktów. Ale żadna opowieść nie przetrwa bez tych, którzy chcą jej słuchać i ją wspierać.
Postaw nam wirtualną kawę - to darowizna, która realnie pomaga nam działać dalej. To dzięki takim gestom możemy nadal pisać o zwycięstwach, bohaterach i wydarzeniach, które zbudowały naszą tożsamość.
Znajdujące się w portalu artykuły nie zawsze prezentują opinie zgodne ze stanowiskiem całej redakcji. Zachęcamy do dyskusji nad treścią przeczytanych artykułów, by to zrobić wystarczy podać swój nick i wysłać komentarz. O naszych artykułach możesz także porozmawiać na naszym forum. Możesz także napisać własny artykuł i wysłać go na adres naszej redakcji.
