„Knut Wielki. Król Anglii, Danii i Norwegii (ok. 995-1035)” – J. Morawiec - recenzja

Knut Wielki, wnuk Mieszka I, władca Skandynawii i Anglii doczekał się w końcu swojej pierwszej polskiej biografii. Jej autor, Jakub Morawiec, bardzo wnikliwie i szczegółowo opisuje losy tego króla oraz historię północnej Europy tego okresu.

Dr Jakub Morawiec jest pracownikiem zakładu Historii Średniowiecza na Uniwersytecie Śląskim. Na swoim koncie ma liczne publikacje na temat Skandynawii i Wikingów. Jest członkiem International Saga Society. Przygotowywał polskie tłumaczenie sagi o Jomswikingach w ramach projektu Jomsvikinga saga – history and tradition. W tym roku ukazała się jego czwarta książka Knut Wielki. Król Anglii, Danii i Norwegii (ok.995-1035), która będzie przedmiotem niniejszej recenzji.

Knut Wielki został wydany w 2013 roku i jest to pierwsze polskie wydanie biografii tego władcy, mającego wiele wspólnego z Polską (matka Knuta była córką Mieszka i Dobrawy). Chociażby z tego powodu warto jest tę pozycję przeczytać, choć oczywiście to nie jedyny powód. Lekturę tę odebrałam bardzo pozytywnie i uważam, że zdecydowanie wzbogaciła ona moją wiedzę.

Książka podzielona została na cztery części o następujących tytułach: Dziedzictwo, Droga do władzy, Budowa imperium i Rex totus Anglie et Denemarcie et Norreganorum. W części pierwszej (liczącej ok. 60 stron) zostało opisane panowanie trzech przodków Knuta (błędnie zwanego także, jak można dowiedzieć się z książki, Kanutem): Gorma, Haralda i Swena Widłobrodego. Czytając rozdziały im poświęcone, myślałam sobie, że zostały potraktowane bardzo wnikliwie jak na wstęp do właściwej biografii. Świadczyła o tym również objętość tekstu. Wynika to pewnie z faktu, że jestem przyzwyczajona do wstępów zdecydowanie krótszych i bardziej ogólnikowych. Wrażenie zbytniej szczegółowości minęło, gdy zaczęłam czytać książkę w dalszych jej częściach. Rządy Knuta zostały opisane jeszcze dokładniej – dokonano prezentacji stanowisk wszystkich stron oraz zamieszczono opinie zarówno autorów ówczesnych królowi, jak i późniejszych. Analizy niektórych dzieł skaldów mają nawet po kilka stron z rozpisanymi strofami oraz poszukiwaniami analogii do innych źródeł i interpretacji. O ile w części pierwszej szczegółowość mogła wydawać się męcząca (chociaż bardzo ciekawa), o tyle w samej treści książki jest to jej wielka zaleta. Zawiodła mnie jednak stosunkowo mała liczba wzmianek o matce Knuta, ponieważ bardzo liczyłam na pogłębienie tego wątku.

Pozostałe trzy części poświęcone są już samemu władcy – procesie dochodzenia do władzy oraz jej utrzymywania. Ponadto autor bardzo dokładnie opisuje stosunki, jakie panowały pomiędzy poszczególnymi krajami skandynawskimi. Z Knuta Wielkiego można dowiedzieć się nie tylko wiele o samym władcy, ale także o sytuacji panującej w tamtym okresie oraz o twórczości skaldów, których utwory, jak już wcześniej wspomniałam, analizowane są bardzo wnikliwie.

Po przeczytaniu książki w całości, jej zawartość merytoryczną oceniam na tyle pozytywnie, że nie jestem w stanie wskazać żadnych zastrzeżeń. Jedyne co w pewien sposób przeszkadzało mi w odbiorze lektury, to różnego rodzaju błędy, pojawiające się co jakiś czas. Większość z nich to drobnostki takie, jak: „zjedzone litery„, brak spacji czy wyrazy jednoliterowe na końcu linijki. Pojawiały się też poważniejsze pomyłki merytoryczne, czego przykładem może być napisanie „Anglia„ zamiast ”Norwegia”. Nie jest to jednak zarzut do treści przeczytanej książki, ale do wydania i poprawek korektorskich. Prawdopodobnie przesadzam w tej kwestii - zapewne większość czytelników nie zwróciłaby na takie szczegóły uwagi.

Na zakończenie mojej recenzji pragnę polecić pozycję pod tytułem Knut Wielki. W mojej opinii jest to ważna książka, ponieważ stanowi pierwszą zwartą publikację na ten temat w Polsce. Ponadto można dzięki niej znacząco rozszerzyć swoje horyzonty oraz wiedzę na temat opisywanego okresu. Myślę, że nie przesadzę, jeśli ocenię ją na 10, gdyż naprawdę rzadko zdarza mi się czytać tak dobrą książkę.

Plus minus:
Na plus:
- wnikliwość i dokładność
- obiektywizm
- oryginalna tematyka
Na minus:
- brak

Tytuł: Knut Wielki. Król Anglii, Danii i Norwegii (ok. 995-1035)
Autor: Jakub Morawiec
Wydawnictwo: Avalon
Rok wydania: 2013
ISBN: 978-83-7730-070-1
Liczba stron: 363
Oprawa: twarda
Cena: 49 zł
Ocena recenzenta: 10/10