Przegląd nowości wydawniczych (4-17 października 2010)

W ostatnich dwóch tygodniach (4-17 października 2010 r.) na rynku pojawiło się sporo nowych książek historycznych, których krótkie omówienie czytelnik znajdzie właśnie tutaj. Zaczynamy.

Najpierw coś dla zwolenników dziejów najdawniejszych, czyli Starożytności. Zostali oni obdarowani trzema książkami, więc każdy powinien znaleźć coś dla siebie, tym bardziej, że wszystkie wyglądają na naprawdę ciekawe. Ci, którzy interesują się historią wojskowości na pewno będą zadowoleni z możliwości poznania szczegółów bitew w czasach wojen perskich, co umożliwi praca Grzegorza Lacha - Salamina-Plateje 480-479 p.n.e. (Bellona). Tym, którzy bardziej cenią sobie biografie wybitnych osobistości polecić mogę publikację Rafała Idzika - Wielcy władcy starożytności(Wydawnictwo Park), zawierającą nie tylko znane fakty, lecz także sporo interesujących ciekawostek. Ostatnią książką związaną ze starożytnością jest tekst napisany przez ówcześnie żyjącego żydowskiego historyka Józefa Flawiusza, pt.Wojna żydowska (Wydawnictwo RYTM) przedstawiająca najstraszniejszą tragedię, jaka spotkała w tamtych czasach naród żydowski.

Wielbiciele Średniowiecza także nie powinni czuć się pokrzywdzeni. Mogą oni bowiem zdecydować się na jedną z czterech nowych książek, w tym jedną związaną z historią Polski. Tą ostatnią są Bohaterowie Grunwaldu Jerzego Sikorskiego (Wydawnictwo Littera), o której niestety nie znalazłem dokładniejszych informacji. Mimo to ci, którzy pasjonują się historią wojskowości i chcieliby bliżej poznać sylwetki najważniejszych rycerzy walczących pod Grunwaldem powinni poszukać tej pracy w księgarniach. Lepiej prezentuje się sytuacja jeśli chodzi o historię powszechną.Dubrownik w latach 1358-1526 Piotra Wróbla (Towarzystwo Wydawnicze Historia Iagiellonica) to barwne przedstawienie tętniącego życiem, pięknego i cały czas rozwijającego się ówcześnie miasta, początkowo związanego z Republiką Wenecką, następnie z Węgrami, które stanowiło siłę będącą w stanie wpływać na politykę okolicznych mocarstw. Franciszkanie i Ziemia Święta w XIII wieku Wojciecha Mruka (Towarzystwo Wydawnicze Historia Iagiellonica) to z kolei przybliżenie działalności jednego z najbardziej znanych w historii zakonów religijnych, który operował także w Ziemi Świętej aż do upadku Akki. Ostatnią zaś książką ze Średniowiecza jest praca Petera HeatheraImperia i barbarzyńcy (Wydawnictwo Rebis), prezentująca wydarzenia, które doprowadziły do ukształtowania się Europy takie, jak na przykład migracje ludów i ich wpływ na kolejne, położone coraz dalej na zachód, ziemie.

Zmartwić niestety muszę tych, którzy zafascynowani są historią Nowożytności oraz XIX wieku, bowiem na każdy z tych okresów przypadła zaledwie jedna wydana książka. W pierwszym przypadku jest to Itinerarium króla Stefana Batorego 1576-1586 Marka Wredy (Wydawnictwo DiG), czyli dokładny zapis podróży jakie odbył król Polski w czasie 10 lat. Co ważne, publikacja zawiera wiele dodatkowych informacji, np. o kontekście poszczególnych wypraw, a także pozwala lepiej poznać mechanizmy funkcjonowania pojagiellońskiego polsko-litewskiego państwa. Pasjonaci XIX wieku zaś powinni zapoznać się z pracą Macieja Mycielskiego Rząd Królestwa Polskiego wobec sejmików i zgromadzeń gminnych 1815-1830 (Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego), opisującej kształtowanie prawa wyborczego, organizowanie wyborów oraz wpływ na nie na sejmikach i zgromadzeniach gminnych rządu Królestwa Polskiego.

Zdecydowanie najbardziej zadowoleni będą miłośnicy historii XX wieku, bowiem prac związanych z wydarzeniami tego okresu jest aż trzynaście. Jeśli ktoś interesuje się historią wojska III Rzeszy z pewnością nie może przejść obojętnie obok książki Michaela Schadewitza - Ardeny 1945. Tajne operacje Ottona Skorzenego (Bellona), poświęcona człowiekowi od zadań specjalnych Hitlera, czyli właśnie Otto Skorzenemu i jego działań przeciwko Aliantom w Ardenach w latach 1944-45. Drugą pozycją jest Od kampanii w Polsce do klęski Rzeszy Richarda Byrda (Bellona), przedstawiająca to, co udało się autorowi znaleźć o swoim teściu (Karl Roth), który walczył niemal w każdej kampanii hitlerowskich Niemiec. Ciekawie, a dla niektórych być może kontrowersyjnie, wygląda książka Ryszarda Kaczmarka -Polacy w Wermachcie (Wydawnictwo Literackie), prezentująca postawy, codzienne życie i zachowania, a także listy Polaków przymusowo lub dobrowolnie walczących w szeregach Wermachtu.

Z historią wojskowości związane są również jeszcze cztery książki. Indyjsko Pakistański konflikt o KaszmirAgnieszki Kruszewskiej (Wydawnictwo Naukowe PWN), czyli przyczyny, przebieg i skutki, z uwzględnieniem wydarzeń z roku obecnego, krwawego konfliktu między azjatyckimi sąsiadami o ziemię Kaszmir. Wojna Graniczna w Angoli 1975-1989 Krzysztofa Kubiaka (Wydawnictwo Inforteditions) opisująca dla wielu zapewne egzotyczne i nieznane działania bojowe w Afryce Południowej. Współczesne konflikty zbrojne Roberta Łosia (Wydawnictwo Naukowe PWN), publikacja zawierająca w sobie zarówno zagadnienia teoretyczne i prawne, jak i szczegółowe przedstawienie kilkunastu konfliktów zbrojnych z lat 1992-2009. Żołnierze i kombatanci zrzeszenia WIN Mieczysława Huchli (Wydawnictwo Lena) to opowieść o działaniach ludzi należących do zrzeszenia Wolność i Niezawisłość, a także o tym, co działo się z nimi potem.

Na szczęście jednak pozycje związane z XX wiekiem obfitują nie tylko w te związane z historią wojskowości, lecz także innymi aspektami i wydarzeniami tego okresu. Tutaj znajdziemy już tylko dwie nie traktujące o historii Polski i są to Pius XII wobec Hitlera Michaela Hesemanna (Wydawnictwo Salwator), czyli biografia papieża Piusa XII, zawierająca nieznane dotychczas fakty z jego życia, które lepiej rzucają światło na sprawę jego stosunku do Hitlera oraz Holocaustu orazTrocki. Upadek rewolucjonisty Bertranda Patenaude (Wydawnictwo Dolnośląskie), również biografię, tyle że traktującą o bliskim współpracowniku Lenina, przedstawiającą jego wzlot, a następnie tragiczny upadek w roku 1940.

Oferta dla miłośników historii naszego kraju jest nieco bogatsza. Ultimatum polskie do Litwy 17 marca 1938 rokuPiotra Łossowskiego (Wydawnictwo TRIO) to książka zwierająca nie tylko suche fakty, lecz także wycinki z ówczesnej prasy oraz wspomnienia związanych z tym wydarzeniem osób. Rotmistrz Sosnowski. As wywiadu Drugiej Rzeczpospolitej Henryka Ćwięka (Wydawnictwo Literackie) z kolei przedstawia historię jednego z najlepszych agentów II Rzeczpospolitej, który do roku 1936 był głównym informatorem zza zachodniej granicy. Książka jest próbą weryfikacji mitów, jakie przez lata narosły wokół jego osoby. Katyń. Zbrodnia, Prawda, Pamięć Andrzeja Przewoźnika (Świat Książki) przedstawia bogato udokumentowaną historię tragicznego wydarzenia, jakim było zamordowanie przez NKWD oficerów polskich, które do dziś wyzwala w wielu ludziach ogromne emocje. Ostatnia praca należąca do historii XX wieku to Dyplomatyczne dzieje PRL w latach 1956-1989 Andrzeja Skrzypka (Akademia Humanistyczna im. A. Gieysztora w Pułtusku) - historia zagadnień związanych z działalnością dyplomatyczną Polskiej Republiki Ludowej na arenie międzynarodowej.

Wśród nowości znajdą coś dla siebie także ci, którzy lubią sięgnąć po książkę dotyczącą niekoniecznie jednego okresu, tylko bardziej przekrojową. Znajdują się tutaj dwie pozycje. Generałowie Polscy Piotra Staweckiego (Bellona) przybliżają sylwetki generalicji polskiej od insurekcji kościuszkowskiej aż do okresu II wojny światowej, obfitująca w materiały źródłowe, które sprawiają, że bohaterowie książki są nam jeszcze bliżsi. Ostatnią publikacją z ostatnich dwóch tygodni, na którą warto, moim zdaniem, zwrócić uwagę jest Historia Bałkanów (1804-1945) Stevena Pavlowitcha (Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego), która przedstawia głównie historię polityczną tego obszaru, jednocześnie przybliżając zagadnienia społeczne i gospodarcze związane z nim na przestrzeni ponad 100 lat.

Jak więc widać, w ciągu ubiegłych dwóch tygodni do księgarń trafiło mnóstwo (razem 24) ciekawych książek historycznych, związanych z najróżniejszymi wydarzeniami, tematami i postaciami. Jestem pewien, że każdy miłośnik historii znajdzie coś dla siebie i po wizycie w księgarni zagłębi się w lekturę, która wzbogaci jego wiedzę. Następny raport już za dwa tygodnie. Miłego czytania życzę!