Wojna polsko-bolszewicka 1919-1921 - kalendarium

W tym roku obchodzimy 90. rocznicę zwycięstwa polskiego oręża w walce z bolszewikami, z tej właśnie okazji postanowiliśmy zestawić kalendarium wojny polsko-bolszewickiej 1919-1921 r. Praca nad kalendarium okazała się trudniejsza niż mogło się to początkowo wydawać, gdyż wiele wydarzeń w różnych źródłach i publikacjach umiejscowionych jest pod różnymi datami, jednak mamy nadzieję, że sprostaliśmy zadaniu jakie sobie postawiliśmy.

Poniższe zestawienie jest hołdem dla tych wszystkich którzy walczyli i oddawali życie w obronie ojczyzny w ciężkich latach próby po odzyskaniu przez Polskę Niepodległości. Cześć Ich Pamięci.

Preludium wojny polsko-bolszewickiej

1919

14 lutego Pierwsze starcia w rejonie Berezy Kartuskiej które dają początek niewypowiedzianej wojnnie polsko-bolszewickiej

3 marca Zajęcie Słonimia

7 marca Zajęcie Pińska przez Polaków

17 marca Zajęcie Łucka

16 kwietnia Początek polskiej ofensywy na Wilno

18 kwietnia Zajęcie Nowogródka

19 kwietnia Polskie jednostki wkraczają do Wilna, przez dwa dni trwają walki z bolszewikami na przedmieściach

28 kwietnia Zajęcie Grodna

25 kwietnia Zajęcie Święcian

13 czerwca Polacy wkraczają do Wołożyna

4 sierpnia Jednostki polskie zajmują Mołodeczno

6 sierpnia Słuck i Nieśwież w polskich rękach

8 sierpnia Po wielogodzinnych walkach zajęto Mińsk

14 sierpnia Zajęcie linii Wilno-Baranowicze-Sarny-Równe

20 sierpnia Zdobycie Borysowa

22-29 sierpnia Tajne Rokowania polsko-bolszewickie w Białowieży

29 sierpnia Padł Bobrujsk

27 września 1919 Atak na Dyneburg (Dźwińsk) wstrzymany na skutek interwencji państw Ententy

30 grudnia Antybolszewickie porozumienie polsko-łotewskie

1920

3 stycznia I Atak GO gen. Śmigłego-Rydz na Łotwę w celu wyparcia bolszewików, walki o Dyneburg wraz z wojskami niepodległej Łotwy

5-8 marca Wojska pod dowództwem płk. W. Sikorskiego zajmują Mozyrz i Kolanowicze

21 kwietnia Podpisanie polsko-ukraińskiej konwencji politycznej

24 kwietnia Podpisanie polsko-ukraińskiej konwencji wojskowej

25 kwietnia – 14 maja 1920 Ofensywa na Ukrainie i Podolu

25 kwietnia Rozpoczęcie polskiej ofensywy na Ukrainie i Podolu

26 kwietnia Zdobycie Żytomierza

27 kwietnia Zdobycie Malina, Berdyczowa, Koziatyna, Chmielnika i Baru

28 kwietnia Zdobycie Mohylowa i Czarnobyla

29 kwietnia Zdobycie Winnicy

1 maja Zdobycie Chwastowa, Żmierynki

3 maja Zdobycie Białej Cerkwi i Rokitna

6 maja Zdobycie Wapniarki i Wasylowa

7 maja Wkroczenie pierwszych patroli polskiej kawalerii do Kijowa

8 maja Wkroczenie wojsk polskich do Kijowa,

9 maja Zdobycie Rzeczycy. Wojska polskie odrzucają bolszewików na prawy brzeg Dniepru pod Kijowem. Zajęcie Bracławia, Tulczyna, Jampola

10-14 maja Walka na przyczółku mostowym Kijowa

11 maja Zdobycie Kaniowa

14 maja Zdobycie Hajsynia i Łojowa

Bolszewicka kontrofensywa na Białorusi, natarcie na Kijów, wejście do walki armii Budionnego 14 V – 1 VI 1920

14 maja – 1 maja Kontrofensywa wojsk bolszewickich na północnym skrzydle frontu, Armia Czerwona podejmuje dla odciążenia Kijowa zaczepne działania pod Leplem a Połockiem, co powoduje odwrót I Armii gen. Szeptyckiego

18 maja Owacyjne przywitanie powracającego z frontu Naczelnego Wodza J. Piłsudskiego w Warszawie

23 maja Natarcie Armii Czerwonej na Borysów

25 maja Nota Cziczerina do Ligo Narodów w związku z wyprawą kijowską, w której odwołano pozwolenie do przyjazdu do RFSRR komisje Nansena, wobec rzekomego popierania przez Ligę polskiej ofensywy. Zwiad lotniczy dostrzega Armię Konną Budionnego zmierzającą w kierunku Kijowa

29 maja Początek ofensywy bolszewickiej pod Kijowem, rozpoczął ją Budionny ze swoją Armią Konną natarciem na 2 batalion 50 pp pod Medwiedówką, rozpoczyna się pięciodniowa bitwa pod Samohorodkiem w wyniku, której zostaje powstrzymane pierwsze uderzenie Budionnego

Kontrofensywa polska na froncie północnym, walki obronne na Ukrainie przeciw Armii Konnej 1-9 czerwca 1920 r.

2 czerwca Kontrofensywa polska między Dźwiną a Borysowem, przeprowadzonej przez Armię Czerwoną gen. Sosnkowskiego wraz z I i IV armia, zakończona odrzuceniem wroga na Autę i Berezynę

4 czerwca Zdobycie Głębokiego i Dokszyc

5 czerwca Przełamanie przez Armię Konną polskich pozycji pod Skwirą (na styku polskiej VI i III armii), inicjatywa przechodzi w ręce Armii Czerwonej

9 czerwca Zakończenie bitwy nad Berezyną

Odwrót wojsk polskich z Ukrainy i Podola 9 VI – 2 VII 1920

9 czerwca Natarcie Armii Czerwonej na Czarnobyl

10 czerwca Śmigły-Rydz wycofuje się z Kijowa, Armia Czerwona stara się okrążyć polskie jednostki jednak po ciężkich walkach 5 i 6 pp Leg. doprowadzają do przełamania pozycji wroga

13 czerwca Bitwa pod Borodianką; wojska polskie przeszły na wschód od Teterewa

23-26 czerwca Walki w rejonie jeziora Mużeżal, oraz na lini Uborci i Słuczy

28 czerwca Wojska polskie opuszczają Kalenkowicza, Mozyrz i Zwiahel. Walki w rejonie Szepietówki

1 lipca Powołanie do życia Rady Obrony Państwa

2 lipca Walki z Budionnym na linii Horynia i koło Starokonstantynowa

Przerwania polskiego frontu północnego, odwrót polskich wojsk w kierunku Wisły i Wieprza. Bitwa pod Warszawą. 3 lipca – 16 sierpnia 1920 r.

3 lipca Odezwa Naczelnika Państwa do obywateli Rzeczypospolitej. W imieniu Rady Obrony Państwa wzywa naród do współdziałania i pomocy żołnierzom na froncie

4 lipca Początek ofensywy Armii Czerwonej w rejonie Mołodeczno-Połock. Odwrót polski na Wilno i Lidę. Na południu Budionny zdobywa Ostróg i kieruje się na Równe

5 lipca Natarcie bolszewickie wzdłuż Berezyny. Wojska polskie opuszczają Równe

6 lipca Powołanie Inspektoratu Armii Ochotniczej z gen. Józefem Hallerem na czele. Bolszewicy forsują Berezynę, oraz zajmują Dokszyce

7 lipca Walki na tyłach przedzierającego się pod Lwów armii Budionnego w rejonie Ostroga, Bielmaża i Moszczenicy Wielkiej

8 lipca Jazda bolszewicka zajmuje linię kolejową między Święcianami a Dyneburgiem

9 lipca Walki pod Mińskiem, bolszewicy zajmują Sarny

10 lipca Odwrót wojsk polskich na całym froncie, na północnym wschodzie linia obrony na Wilejce opierając się o Święciany, grupa poleska cofa się na Łuniniec, na południu toczą się walki z armią Budionnego w rejonie Dubna (10-20 VII). Podpisanie układu w Spa.

11 lipca Bolszewicy zajęli Mińsk, natarcie na Ptycz

14 lipca Walki w rejonie Wilna

15 lipca Wojska polskie opuszczają Wilno. 2. Dywizja Białorusko-Litewska podnosi ciężki straty w walce, tracąc m.in. całą artylerię

17 lipca Wojska polskie opuszczają Lidę

18 lipca Nowe natarcie Armii Czerwonej na linii Styru

19 lipca Wojak polskie opuszczają Baranowicze, walki na południe od Prypeci

20 lipca W skutek działań 3. Korpusu Gaja wojska polskie przeprowadzają odwrót za Niemen, Grodno w rękach bolszewików, bolszewicy zajmują Słonim, Naczelny Wódz wydaje dekret dot. dezerterów

21 lipca Walki nad Zbruczem

22 lipca Sforsowanie Szczary. Natarcie na Rożany

23 lipca Armia Czerwona naciera na linii Niemna. Ewakuacja Pińska

24 lipca Powołanie Rządu Obrony Narodowej z W. Witosem na czele. Wyjazd pierwszej delegacji polskiej do Brześcia w celu porozumienia się w sprawie zawiedzenia broni.

25 lipca Przybycie do Warszawy gen. Weyganda i d’Abernona. Armia Czerwona zajmuje Sokółkę i Brody, odwrót polskich jednostek na linię Bugu i Narwi.

26 lipca Walki nad Seretem. Początek walk z armią Budionnego pod Brodami i Radziwiłłowem trwających do 9 VIII

27 lipca Armia Czerwona zajmuje Ossowiec

28 lipca Armia Czerwona zajmuje Białystok i Hajnówkę. Pięciodniowe walki pod Łomżą.

30 lipca Polska delegacja udaje się na rozmowy w sprawie zawiedzenia broni. Bolszewicy wkraczają w rejon Brześcia

1 sierpniaWalki nad Bugiem w rejonie Brześcia, Brześć pada