IV Funeralia Warszawskie, 22-24 października 2012

Zespół Historii Kultury Staropolskiej Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego oraz Ośrodek Historii Kultury Materialnej Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk już po raz czwarty wspólnie organizują Funeralia Warszawskie.

Rembrandt van Rijn, „Lekcja anatomii doktora Tulpa| (1632)

Trzydniowa konferencja naukowa z udziałem czołowych krajowych i zagranicznych badaczy (m.in. z Białorusi, Czech, Ukrainy), odbędzie się w dniach 22-24 października 2012 r. w siedzibie IH UW (dzień pierwszy) oraz IAiE PAN.

Ta niezwykła inicjatywa naukowców obejmująca przede wszystkim średniowiecze oraz czasy nowożytne oscyluje wokół tematyki śmierci i śmiertelności w życiu (i po nim), obyczajach oraz kulturze ludzi dawnych epok. Interdyscyplinarne badania archeologów i historyków obejmują szeroki zakres źródeł, od testamentaliów poprzez literaturę dewocyjną i mowy pogrzebowe, na samych pochówkach kończąc. Tradycyjnie już, słuchacze mogą spodziewać się wysokiego poziomu referatów i inspirujących dyskusji.

Uczestnicy konferencji omawiając wyniki swoich dociekań oferują słuchaczom szeroki wachlarz zagadnień, zarówno pod względem ram chronologicznych, jak i geograficznych. W tegorocznej edycji będzie więc można zapoznać się z funkcjonowaniem legendy grobu Aleksandra Wielkiego, wynikami wykopalisk w chrześcijańskiej nekropolii z Oazy Fajum (VI/VII w.), ale też dowiedzieć się wiele o testamentach mieszczan grodzieńskich, krakowskich, lwowskich czy też mieszkańców czeskiej Igławy (Jihlava). Jak wspomniano wyżej, w planie przewidziana jest również dyskusja nad poruszanymi tematami oraz możliwość zadawania pytać referującym. Szczegółowy plan podany zostanie niżej.

Wstęp dla wszystkich zainteresowanych jest wolny. Mile widziani są nie tylko przedstawiciele instytucji nauki i kultury, ale także studenci oraz pasjonaci historii,. W imieniu organizatorów – serdecznie zapraszamy! 

Program:

22 października (poniedziałek):

IH UW, Krakowskie Przedmieście 26/28, sala 108 (nowy budynek obok głównego gmachu IH)

godz. 10.30-13.30

Otwarcie konferencji

Anna Adamska (Utrecht)

„Stąd do wieczności”. Testament w perspektywie pragmatycznej piśmienności na przełomie średniowiecza i epoki nowożytnej

Jerzy Kaliszuk (Warszawa)

Żyw czy umarły. Znaki śmierci (signa mortis) w piśmiennictwie klasztornym w Polsce późnego średniowiecza

Agnieszka Bartoszewicz (Warszawa)

Języki wernakularne w testamentach mieszczan krakowskich XIV-XV w.

Mariola Jarczykowa (Katowice)

Mowy katolików i ewangelików na pogrzebach biskupów wileńskich Eustachego Wołłowicza i Marcjana Tryzny

godz. 15.00-18.00

Magdalena Zowczak (Warszawa)

List do św. Piotra w pochówkach XVI-XVIII w. w świetle współczesnych modlitw apokryficznych

Jerzy Wasilewski (Warszawa)

Trumienna enigma. Czy wierzyć odległym analogiom?

Anetta Głowacka (Bydgoszcz)

Rzeczy cenne i stare w testamentach mieszkańców małych miast Wielkopolski w XVII w.

Adam Łukaszewicz (Warszawa)

Legenda grobu Aleksandra Wielkiego – od średniowiecza do naszych czasów

Marzena Ożarek (Warszawa)

Analiza stanu zachowania i metody konserwacji zwłok chrześcijańskich mieszkańców Oazy Fajum w VI/VII w., na podstawie badań szczątków ludzkich z cmentarza C w Naqlun

23 października (wtorek):

IAiE PAN, Al. Solidarności 105, sala 202

godz. 9.00-13.30

Kateřina Jíšová (Praga)

Pozdně středověké testamenty v českých zemích. Možnosti a limity badani.

Piotr Guzowski (Białystok)

Późnośredniowieczne i wczesnonowożytne testamenty mieszczańskie jako źródła do badań z zakresu historii gospodarczej i demografii historycznej

Bogdana Petryszak (Lwów)

Rejestry wydatków pogrzebowych mieszczan lwowskich w epoce nowożytnej: perspektywy badawcze

Natalia Slizh (Mińsk)

Testamenty mieszczan grodzieńskich w pierwszej połowie XVII w.

godz. 15.00-18.00

Pavla Jirkowá (Praga)

Poslední pořizení, úmrtí a pohřeb v raně novověké měšťanské rodině. Svědectví (nejen) jihlavských testamentů z 16.–17. Století

Maciej T. Radomski (Warszawa)

Urząd wójta krakowskiego i jego rola w uwierzytelniania i przechowywaniu testamentów i inwentarzy pośmiertnych

Magdalena Wilczek-Karczewska (Warszawa)

Legaty pobożne w testamentach szlacheckich XVI-XVIII w.

Oksana Vinnychenko (Lwów)

Praktyka spadkobrania testamentowego w świetle aktów woli ostatecznej z ksiąg grodzkich lwowskich i przemyskich pierwszej połowy XVIII wieku

24 października (środa):

IAiE PAN, Al. Solidarności 105, sala 202

godz. 10.00-13.00

Katarzyna Warda (Warszawa)

Testamenty mieszczan radziejowskich w późnym średniowieczu

Aneta Pieniądz (Warszawa)

Relacje między rodzeństwem w świetle wczesnośredniowiecznych dyspozycji testamentowych (VIII-X w.)

Jakub Wysmułek (Warszawa)

Testamenty mieszczan krakowskich jako element strategii rodzinnych

Krzysztof Mrozowski (Warszawa)

Konflikt „o spadek y o ymyenye”, czyli polski wykład prawa spadkowego 1543 r.

Natalia Bilous (Kijów)

Konflikty w rodzinach mieszkańców miast Wołynia XVII w. wobec sporządzania testamentów i podziału majątku