Mamy trzy nowe Pomniki Historii

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Bronisław Komorowski podpisał rozporządzenia w sprawie uznania za Pomniki Historii: założenia dawnego klasztoru cystersów, późniejszej letniej rezydencji książąt pomorskich i domeny państwowej w Kołbaczu; zespołu dawnego opactwa cysterek w Trzebnicy oraz zespołu zabytkowych cmentarzy wyznaniowych na Powązkach w Warszawie.

Pomnik historii to jedna z czterech form ochrony zabytków wymienionych w ustawie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z 2003 r. Prezydent RP na wniosek ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, w drodze rozporządzenia, może uznać za pomnik historii zabytek nieruchomy wpisany do rejestru lub park kulturowy o szczególnej wartości dla kultury, określając jego granice.

Tylko obiekty będące Pomnikami Historii na wniosek ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego mogą być przedstawione Komitetowi Dziedzictwa Światowego w celu objęcia tego pomnika ochroną na podstawie Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego, przyjętej w Paryżu dnia 16 listopada 1972 r. („Listę dziedzictwa światowego”).

Kołbacz – założenie dawnego klasztoru cystersów, późniejszej letniej rezydencji książąt pomorskich i domeny państwowej

Opactwo Cystersów w Kołbaczu

Obszar pomnika historii „Kołbacz – założenie dawnego klasztoru cystersów, późniejszej letniej rezydencji książąt pomorskich i domeny państwowej” obejmuje kościół pod wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa dom konwersów, dom opata, basztę, owczarnię, a także dwór, budynek zarządu oraz pozostałe obiekty dawnej domeny państwowej związane m.in. z  folwarczną funkcją zespołu.

Trzebnica – zespół dawnego opactwa cysterek

Sanktuarium św. Jadwigi w Trzebnicy / fot. CC-BY-SA-3.0

Obszar pomnika historii „Trzebnica – zespół dawnego opactwa cysterek” obejmuje kościół parafialny pod wezwniem św. Bartłomieja Apostoła i św. Jadwigi, klasztor oraz teren, na którym znajdują się budynki pomocnicze.

Warszawa – zespół zabytkowych cmentarzy wyznaniowych na Powązkach

Stare Powązki, Aleja Zasłużonych / fot. Hubert Śmietanka, CC-BY-SA-3.0

Pomnik historii obejmuje następujące cmentarze:

1. Cmentarz Powązkowski, rzymskokatolicki, zwany Starymi Powązkami;
2. Cmentarz Żydowski;
3. Cmentarz Ewangelicko-Augsburski;
4. Cmentarz Ewangelicko-Reformowany;
5. Muzułmański Cmentarz Kaukaski;
6. Muzułmański Cmentarz Tatarski.

Na liście znajdują się już m.in. takie obiekty jak: Historyczny zespół miasta w Krakowie, Rezerwat archeologiczny Biskupin, Kopalnia soli Bochnia, Jasna Góra wraz z parkami podjasnogórskimi – zespół klasztoru oo. paulinów, teren historycznej Bitwy pod Racławicami, Hala Stulecia we Wrocławiu, zespół zamku krzyżackiego w Malborku oraz Zespół archikatedralny we Fromborku.