„Alkoholowe dzieje Polski. Czasy Piastów i Rzeczypospolitej Szlacheckiej” – J. Besala – recenzja

Alkohol w polskiej kulturze hm… pewnik? Codzienność? Często spatologizowana przyjemność? Odpowiedzi na pytanie o rolę i miejsce wysokoprocentowych trunków w historii Polski, od jej początków po rozbiory, podjął się Jerzy Besala.

Publikacja Alkoholowych dziejów Polski była dla mnie czymś tak interesującym, jak odnalezienie Tytoniowego szlaku. Co tu dużo mówić, interesuje mnie historia używek i rzeczy codziennych, o których kiedyś bym nie pomyślał, że można w ogóle napisać ich dzieje.

Czy my, Polacy, pijemy od zawsze? Czyśmy pili tyle, ile się mówi, że piliśmy i pijemy? Zwykle nie lubię tego pluralis maiestatis, ale myślę, że teraz pasuje uderzyć w wysokie tony i poczucie wspólnoty. Niemniej jako aktywny także na, khem… domyślcie się jakim… khem, polu Polak, poczułem się w obowiązku sprawdzić, co robili moi przodkowie.

Do tej wielkiej, pięknej pozycji już za samą jakość wydania podszedłem z respektem. Przepiękna twarda oprawa z reprodukcją Matejki na pierwszej stronie, kryje ponad 860 stron tekstu i 70 stron bibliografii, co daje bagatela 930 stron lektury. Ale okazało się, że znika to tak szybko jak… no, wiecie co, a czego ja nie mogę powiedzieć, bo wychowanie w trzeźwości i w ogóle!

Książka została podzielona na siedem rozdziałów. Pierwszy traktuje o „piwnym„ polskim średniowieczu, drugi o renesansowej radości życia i picia, trzeci zaś o zaglądaniu do kieliszków podczas wieku wojen, a kolejne o XVIII w., sarmackiej tradycji alkoholowej, czasom rozpusty za Sasów i stanisławowskiemu schyłkowi państwa. Części podzielono na krótsze fragmenty, omawiające zagadnienia szczegółowe. Najbardziej, już z samego spisu treści, kusiły „tajemnica Mikołaja Reja„, „pijackie pojedynki i burdy” czy ”trzeźwy kochanek wszystkich”.

Autor, pomiędzy rzetelnym opisem czasów i obyczajów, ze szczególnym oczywiście uwzględnieniem obyczajów związanych ze spożywaniem alkoholu, nie szczędzi czytelnikowi anegdot. Nikomu, kto za życia i picia narozrabiał się nie upiekło! Co gorsza te dykteryjki wskazują, jak wiele decyzji, często kluczowych podejmowano „pod wpływem”. Bardzo to przerażające, jak się tak nad tym zastanowić.

Podoba mi się niezmiernie język Jerzego Besali. Jest lekki, przyjemny. Dzięki temu, jak i licznym, krótkim podrozdziałom, spędzałem nad książką o wiele więcej czasu, niż zakładane limity, co odbiło się na mojej produktywności. Ale mogę dzięki temu powiedzieć, że tradycje alkoholowe Polski są o wiele głębsze, niż wcześniej sądziłem.

Duszkiem więc przeczytawszy Alkoholowe dzieje… mogę je z czystym sumieniem polecić. Będzie o czym rozmawiać przy kieliszku, w zamian za denerwujące dyskusje o polityce.

No, to siup! 10/10!

Plus minus:

Na plus:

+ doskonałe osadzenie historii w kontekście całości historii Polski

+ fascynujące bon moty

Na minus:

- brak

Tytuł: Alkoholowe dzieje Polski. Czasy Piastów i Rzeczypospolitej szlacheckiej

Autor: Jerzy Besala

Wydawca: Zysk i S-ka

Rok wydania: 2015

ISBN: 978-83-7785-285-9

Liczba stron: 936

Okładka: twarda

Cena: 59,90 zł

Ocena recenzenta: 10/10

^{Redakcja merytoryczna: Marcin Tunak}

^{Korekta językowa: Patrycja Grempka}