Królowa Charlotta. Zofia Charlotta z Meklemburgii-Strelitz i jej historia małżeństwa z Jerzym III


Zofia Charlotta z Meklemburgii-Strelitz, nazywana po prostu królową Charlottą, była królową Wielkiej Brytanii i Irlandii, żoną króla Jerzego III. Urodziła piętnaścioro dzieci, a jej dwójka synów była późniejszymi brytyjskimi monarchami. Słynęła z zainteresowań muzyką i botaniką. Jej małżeństwo z Jerzym było naznaczone ciężką chorobą króla Jerzego. Współcześnie została sportretowana przez Netflix w serialu Bridgertonowie oraz Królowa Charlotta.

Królowa Charlotta. Od niemieckiej księżniczki do królowej Wielkiej Brytanii

Królowa Charlotta. Zofia Charlotta z Meklemburgii-Strelitz na portrecie z 1761 r.

Zofia Charlotta, najmłodsza córka księcia Meklemburgii, Karola Ludwika Fryderyka, księcia Mirow (1708–1752) oraz jego żony, Elżbiety Albertyny z Saksonii-Hildburghausen (1713–1761), przyszła na świat 19 maja 1744 r. Jej rodzinne Meklemburg-Strelitz było niewielkim księstwem na północy Niemiec, wchodzącym w skład Świętego Cesarstwa Rzymskiego.

Jej wykształcenie było raczej średnie. Otrzymała podstawową wiedzę z botaniki, nauk przyrodniczych i języków od swoich nauczycieli, ale nacisk kładziono głównie na zarządzanie domem. Dopiero gdy w 1752 roku jej brat Adolf Fryderyk objął tron książęcy, Zofia Charlotta miała okazję zapoznać się z życiem na dworze i pełnić obowiązki związane z pozycją książęcą.

Po śmierci dziadka Jerzego II, 22-letni Jerzy III został królem Wielkiej Brytanii. Jego matka i doradcy pragnęli, aby jak najszybciej się ożenił. Młoda, 17-letnia księżniczka Charlotta z Meklemburgii-Strelitz wydawała się odpowiednią kandydatką na żonę, między innymi ze względu na wychowanie w mało znaczącym księstwie w północnych Niemczech, co sugerowało brak doświadczenia i zainteresowania polityką czy intrygami. A na tym zależało rodzinie królewskiej.

Małżeństwo Charlotty z Jerzym III

Koronacja Jerzego III i Charlotty

W lipcu 1761 r. Jerzy III ogłosił zamiar poślubienia księżniczki Charlotty. Wówczas na czele z hrabią Simonem Harcourtem po Charlottę udała się delegacja do Niemiec. 15 sierpnia 1761 r. zostali przyjęci przez brata Charlotty, księcia Adolfa Fryderyka IV. Wtedy też podpisano kontrakt ślubny przez księcia i lorda Harcourta. Już 17 sierpnia Charlotta wyruszyła do Wielkiej Brytanii w towarzystwie brata i brytyjskiej eskorty. Podróż okazała się bardzo trudna ze względu na niesprzyjającą pogodę. Do Londynu Charlotta dotarła dopiero 8 września.

Czytaj takżeKról Jerzy III. Władca Wielkiej Brytanii, który utracił Amerykę ale wygrał z Napoleonem

Jeszcze tego samego dnia w Kaplicy Królewskiej Pałacu św. Jakuba odbył się ślub Jerzego i Charlotty. Ceremonii przewodniczył arcybiskup Canterbury, Thomas Secker. Obecni byli tylko członkowie rodziny królewskiej, goście przybyli wraz z Charlottą z Niemiec oraz nieliczni inni goście. W dniu ślubu Charlotta nie mówiła po angielsku, ale szybko nauczyła się tego języka, chociaż mówiła z wyraźnym niemieckim akcentem. Koronacja Jerzego i Charlotty na króla i królową Wielkiej Brytanii i Irlandii odbyła się 22 września 1761 r. w Katedrze Westminsterskiej. Początkowo Charlotta nie zrobiła na królu wielkiego wrażenia, ale z czasem mocno zżył się z żoną nie mając kochanek w przeciwieństwie do swojego najstarszego syna, który był znany ze swoich cielesnych rozpust.

Królowa Charlotta z dwójką najstarszych synów

W niecały rok po ślubie, 12 sierpnia 1762 r., królowa Charlotta urodziła swoje pierwsze dziecko - Jerzego, księcia Walii. W trakcie swojego małżeństwa para doczekała się 15 dzieci, z których wszystkie, oprócz dwójki (Oktawiusza i Alfreda) doczekały dorosłych lat. Jednakże z racji tego, że królowa chciała mieć córki przy sobie, uniemożliwiała im wyjście za mąż w młodym wieku. W efekcie żadna z jej córek, mimo posiadania mężów, nie doczekała się potomstwa.

Pałac Buckingham, który współcześnie pełni rolę londyńskiej oficjalnej rezydencji monarchów brytyjskich został w 1761 r. zakupiony przez Jerzego III. Po ślubie właśnie tam król przeniósł się z Charlottą. Jednak oficjalną rezydencją wówczas pozostawał Pałac św. Jakuba. Jako, że królowa niezwykle polubiła tę rezydencję, zaczął być on nazywany Domem Królowej. Większość z 15 swoich dzieci urodziła właśnie tam.

Pałac Buckingham w 1819 r.

Para spędzała także sporo czasu w Windsorze. Jednak nie na tamtejszym zamku, który był w fatalnym stanie, przez co wynajmowano go najemcom, ale w nowo zbudowanym domku myśliwskim. Król uwielbiał w okolicznych lasach polować na jelenie. Domek był olśniewający, urządzony z przepychem z wykorzystaniem najlepszych materiałów. Za aranżacje wnętrz osobiście odpowiadała królowa.

Charlotta była pogodną osobą, która życzliwie traktowała damy dworu i służbę zjednując tym samym ich lojalność. W sprawy królewskiej polityki się nie mieszała. Jeśli już wywierała jakiś wpływ na Jerzego III to w kwestii spraw niemieckich.

Pasje królowej Charlotty

Król Jerzy III z królową Charlottą oraz szóstką dzieci

Król Jerzy III i królowa Charlotte byli miłośnikami muzyki o niemieckich upodobaniach, którzy darzyli szczególnym szacunkiem niemieckich artystów i kompozytorów. Z wielkim zamiłowaniem podziwiali twórczość Georga Friedricha Händla. Przed królewską parą miał okazję także wystąpić sam Mozart. Jego rodzina w 1764 r. odwiedziła Wielką Brytanię. Wieść o małym, bo mającym ledwie osiem lat, geniuszu muzycznym trafiła na brytyjski dwór. Syn słynnego Jana Sebastiana Bana, Jan Christian, który nauczał muzyki królowej, przygotował dla młodego Mozarta zestaw trudnych do zagrania utworów. Ten bezbłędnie sobie z nimi poradził. Mozart zagrał nawet na uroczystościach z okazji czterolecia koronacji Jerzego.

Poza muzyką Charlotta interesowała się botaniką i poszerzała swoją kolekcję gatunków roślin w królewskich ogrodach. Jej też przypisywane jest sprowadzenie do Wielkiej Brytanii tradycji bożonarodzeniowego drzewka. W grudniu 1800 r. królowa Charlotte ustawiła pierwsze znane angielskie drzewko bożonarodzeniowe, które ozdobiło wnętrza myśliwskiego pałacyku w Windsorze.

Królowa Charlotta wobec choroby Jerzego III

Królowa Charlotta. Zofia Charlotta z Meklemburgii-Strelitz na portrecie z 1789 r.

Małżeństwo Charlotty i Jerzego było naznaczone ciężką chorobą króla. Ten cierpiał  najpewniej na porfirię. Choroba, której charakterystycznym objawem jest ciemnoczerwony mocz jest niezwykle wyniszczająca dla organizmu człowieka. W zaawansowanej fazie prowadzi do intensywnych bólów brzucha, skurczów oraz drgawek przypominających te występujące w epilepsji. Stąd nawet współcześnie bywa mylona z chorobami psychicznymi. Stąd współcześni sądzili, że król oszalał, gdy miał zaawansowane ataki porfirii.

Królowa była zrozpaczona i nie wiedziała jak zachować się wobec choroby męża. Jednocześnie jednak toczyła się zakulisowa rozgrywka, o to kto powinien sprawować regencję podczas choroby króla, bowiem ta wyłączała go z możliwości rządzenia. Matka króla nie chciała słyszeć o regencji Charlotty. W 1788 r. podczas kolejnego rzutu choroby w sprawie objęcia regencji wybuchł konflikt między Charlottą, a jej najstarszym synem Jerzym. Obie strony podejrzewały się o spiski zmierzające do przejęcia pełnej władzy królewskiej. Ostatecznie jednak parlament uznał, że to Jerzy powinien zostać regentem swojego ojca, jako następca tronu. Jednak Charlotta pozostała prawną opiekunką męża i małoletnich dzieci.

Królowa Charlotta. Zofia Charlotta z Meklemburgii-Strelitz na obrazie z 1807 r.

Choroba Jerzego odbiła się także na królowej, która popadła w depresję. Przestała sypiać z mężem, jadła osobno i unikała go. Ze względu na jego niewyrównane zachowanie i sporadycznie gwałtowne reakcje nie mogła odwiedzać go zbyt często. Uważa się, że nie odwiedziła go już po czerwcu 1812 r. Charlotta zmarła w 1818 r. w Pałacu Kew. Jej mąż był już wówczas tak chory, że tego nawet nie pojął. Zmarł w 1820 r. Panował przez niemal 60 lat. Dłużej na brytyjskim tronie pozostawała tylko Wiktoria Hanowerska i Elżbieta II.

Królowa Charlotta w popkulturze

Królowa Charlotta została kilkukrotnie sportretowana w popkulturze. W 1979 r. w serialu telewizyjnym Prince Regent z 1979 r. grała ją Frances White. W filmie The Madness of King George z 1994 r. w rolę Charlotty wcieliła się Helen Mirren. Natomiast w 2020 r. w serialu Bridgerton na Netflix zagrała ją brytyjska aktorka z Gujany Golda Rosheuvel. Natomiast w 2023 r. zadebiutował serial Królowa Charlotta, którą odgrywały również Golda Rosheuvel oraz India Ria Amarteifio.

Bibliografia:

  1. N. Davies, Wyspy, Kraków 2012.
  2. P. H. Fitzgerald, The Good Queen Charlotte, London 1899.
  3. M, Levey, A royal subject: portraits of Queen Charlotte, Londyn 1977.
  4. G. M. Trevelyan, Historia Anglii, Warszawa 1967.
  5. H. Zins, Historia Anglii, Wrocław 2001.
  6. Queen Charlotte (19 May 1744 - 17 November 1818), royal.uk/queen-charlotte.

Więcej naszych ciekawych artykułów o historii Anglii przeczytasz klikając na poniższą grafikę:

Te artykuły również mogą Cię zainteresować:
Znajdujące się w portalu artykuły nie zawsze prezentują opinie zgodne ze stanowiskiem całej redakcji. Zachęcamy do dyskusji nad treścią przeczytanych artykułów, by to zrobić wystarczy podać swój nick i wysłać komentarz. O naszych artykułach możesz także porozmawiać na naszym forum. Możesz także napisać własny artykuł i wysłać go na adres naszej redakcji.

3 komentarze

  1. Adam pisze:

    Sportretowana przez czarnoskórą producentkę i autorkę scenariusza Shonde Rhimes, która wspierana przez czarnoskóre lobby w USA, potrafiło zaprzęgnąć ogromne środki aby zmienić bieg historii i zrobić z Charlotte von Mecklenburg Strelitz murzynkę

  2. Anonim pisze:

    Na wszystkich portretach ma europejskie rysy twarzy, skąd zatem wnioski, że było inaczej? Gdyby było to by o tym pisano, malowano itd.

  3. ewa pisze:

    Historia juz niejednokrotnie wybielala skore czarnoskorym. W przypadku krolowej Charlotty bylo tak samo, na obrazach ma skore dosc jasna choc rysy twarzy jak nos, usta i wlosy naleza definitywnie do rasy czarnej. tak to sie wlasnie robilo i robi dalej by uniknac komentarzy rasistow badz wstydu. Niepodlega watpliwosci fakt, ze Krolowa Charlotta byla dobrym czlowiekiem i to jest najwazniejsze! Pozdrawiam.

Odpowiedz