Wiek XIX to czas uporządkowywania spraw po Rewolucji Francuskiej i rządach Napoleona. Ten burzliwy okres zaczął się od Kongresu Wiedeńskiego. Był to okres zrywów rewolucyjnych i narodowościowych. To także wiek narodzin nowych idei politycznych, rewolucji przemysłowej w Anglii, wzmacniania się USA oraz początków nowego międzynarodowego konfliktu…
Kategoria: XIX wiek, I wś
Dąbrowa Górnicza w okresie pierwszej wojny światowej
Dąbrowa Górnicza położona jest na terenie Zagłębia Dąbrowskiego. Przed wybuchem I wojny światowej wchodziła w skład Imperium Rosyjskiego. Po raz pierwszy termin „zagłębie’’ został użyty w 1856 r. w tytule mapy wydanej przez Jana Hempla i oznaczał ”wklęsłość ziemną różnej obszerności, w której spoczywają pokłady czyli warstwy ciała kopalnego […]’’. Z czasem nazwa ta zaczęła […]
Działalność Bohdana Janusza jako konserwatora zabytków przedhistorycznych
Bohdan Janusz (1887–1930) był przedstawicielem pierwszego pokolenia archeologów w wolnej Polsce. Był obywatelem Polski, niebędącym do końca ani Polakiem (po ojcu był wyznania greckokatolickiego), ani Ukraińcem (mówił przede wszystkim po polsku). Przez całe swoje życie zajmował się badaniem przeszłości Galicji Wschodniej. Janusz był samoukiem. Wprawdzie pobierał nauki w Gimnazjum Narodnym we Lwowie (szkoła ukraińska), ale […]
Czy da się odwrócić okop?
Czy da się odwrócić okop? Da się. A nawet czasem trzeba go odwrócić, zwłaszcza jeśli przed chwilą należał do wroga i właśnie go zdobyliśmy. Wielka Wojna dla każdego, nawet najmniej zainteresowanego historią, kojarzyć będzie się właśnie z okopami. Zwłaszcza frontu zachodniego. Kilometry umocnień, żołnierze tkwiący w wygrzebanych rowach, często po kolana w wodzie i błocie. […]
Najgorszy interes w historii Rosji – sprzedaż Alaski w 1867 r.
Gdyby nie feralna decyzja z XIX w., terytorium dzisiejszej Rosji rozciągałoby się na trzech kontynentach, a jej pozycja, jako jednego z największych eksporterów surowców energetycznych, byłaby niewątpliwie dużo silniejsza. Obecne władze rosyjskie zapewne nie raz żałowały decyzji poprzednika, cara Aleksandra II, który nie potrafił odpowiednio zagospodarować rozległego obszaru Alaski i w 1867 r. sprzedał ją […]
Nowa Polska na Oceanie Spokojnym? Niezwykły pomysł Piotra Aleksandra Wereszczyńskiego
Pośród dziewiętnastowiecznych zmagań o odzyskanie utraconej państwowości, wyłania się koncepcja utworzenia polskiej kolonii na wyspach Melanezji. Wcielenie idei w życie, pozwalałoby na bezpieczne pielęgnowanie świadomości narodowej z dala od rozbiorowych mocarstw. Czy szanse utworzenia polskiej kolonii na Oceanii były faktycznie możliwe? Taki pomysł przedstawił Piotr Aleksander Wereszczyński w „Liście otwartym względem założenia osady polskiej niezależnej […]
Od bohatera wojennego do zdrajcy?
Pod koniec XIX w. na całym świecie, jak grzyby po deszczu, powstawały liczne zakłady produkujące samochody z napędem spalinowym. Ten stosunkowo młody wówczas wynalazek, cieszył się coraz większym powodzeniem i choć większość wytwórców nie przetrwała pierwszych kilkunastu lat, to właśnie w opisywanym okresie narodziło się wiele znanych do dziś marek. Tak też było w podparyskim […]
Cynthia Ann Parker „Naduah”– wychowana przez Komanczów
Od kilkunastu lat, w każde niedzielne południe obowiązkowym punktem ramówki TVP 2 jest seans filmowy. Niejednokrotnie możemy obejrzeć klasyczny amerykański western. W wielu z nich pojawia się motyw „okrutnych„, „krwawych„ i ”dzikich” Indian. Czerwonoskórzy atakują wozy z białymi osadnikami, którzy przemierzają amerykańskie prerie w poszukiwaniu nowego startu i lepszego życia na Zachodzie. W innym scenariuszu banda […]
Don Kichot był pod Szczecinem!
Dawno, dawno temu... Tak dawno, że (choć trudno w to uwierzyć) nie było wtedy kiosków z gazetami ani tabloidów. Gazety co prawda były, ale jakże skromne, drukowane monotonną czarną czcionką. Nie było też dziennikarzy goniących za rewelacjami, więc nie było krzykliwych tytułów donoszących o takiej ciekawostce: Sensacja! Don Kichot przybył pod Szczecin! Nieszczęsny los trzech wiatraków! […]
Człowiek, który uchwycił wojnę
W poniedziałek (17 listopada 2014 roku) w Irlandii Północnej o godzinie 21.00 lokalnego czasu, na kanale BBC One, emitowany został wyjątkowy film dokumentalny wyreżyserowany przez Briana Henry’ego Martina. Nosi on tytuł „The Man who Shot the Great War” i jak informuje Greg McKevitt z BBC News NI opowiada historię jednego z irlandzkich żołnierzy oraz prezentuje […]
Polscy lotnicy w armii carskiej podczas I wojny światowej
Dokonania Polaków, lotników służących w armiach państw zaborczych podczas I wojny światowej są słabo znane. Trudno znaleźć publikacje i dokumenty dotyczące działań Polaków - lotników, którzy podczas konfliktu toczącego się w latach 1914-1918 odnosili sukcesy i po zakończeniu wojny włączyli się w proces budowy sił powietrznych odrodzonego państwa polskiego. Szczególnie wielką rolę odegrali Polacy służący […]
