Nowożytność to okres, który zaczął się od upadku Konstantynopola. Po epoce średniowiecza narodził się inny świat. Upadek Bizancjum i powstanie nowej potęgi Imperium Osmańskiego to początek przemian, które dały podwaliny do tworzenia nowoczesnych państw i systemów politycznych.
Kategoria: Nowożytność
Polacy wiedzieli to już w XVII wieku. Wiarołomność Moskwy była doświadczeniem wielu pokoleń
W XVII wieku w Rzeczypospolitej utrwalił się obraz Moskwiczan jako narodu skłonnego do kłamstwa, zdrady i niedotrzymywania przysiąg. Przekonanie to, oparte na doświadczeniach politycznych i kontaktach dyplomatycznych, zaczęto określać przysłowiową formułą Graeca fides, przeniesioną z antycznego idiomu na grunt stosunków polsko-moskiewskich. Opis ten pojawia się w pamiętnikach, poezji, traktatach politycznych i korespondencji, tworząc spójny obraz […]
Arthur Guinness - twórca piwnego imperium rodu Guinnessów
Arthur Guinness to irlandzki browarnik i przedsiębiorca, który w XVIII wieku przekształcił niewielki browar w globalne imperium. Zasłynął nie tylko z podpisania słynnej, dziewięciotysięcznej dzierżawy w Dublinie, lecz także z innowacyjnego podejścia do warzenia ciemnego piwa porter oraz ze społecznego zaangażowania. Jego marka stała się symbolem Irlandii, a filantropijne działania stworzyły model odpowiedzialnego biznesu, który przetrwał […]
Tragiczny los królewicza Olbrachta - śmierć dziecka Zygmunta Starego i Bony Sforzy zmieniła historię Jagiellonów
Dynastia Jagiellonów przez dwa stulecia wyznaczała rytm polityki Europy Środkowej. Z Krakowa, Wilna, Pragi i Budy rządzili władcy, którzy potrafili zarówno prowadzić zwycięskie wojny, jak i zawierać skomplikowane sojusze. Gdy na tronie w Krakowie zasiadał Zygmunt I Stary, wydawało się, że jego liczne potomstwo z Bony Sforzy zapewnia ciągłość dynastii na wiele pokoleń. Jednak los […]
Melchior Hedloff - morderca i kanibal, który pożerał serca na XVII-wiecznym Śląsku
Melchior Hedloff twierdził, że zamordował ponad 250 osób. W jednym z zeznań, złożonych podczas tortur, przyznał się nawet do zjedzenia serca nienarodzonego dziecka, wierząc, że da mu to nadludzką siłę. Choć wiele z tych wyznań budzi dziś wątpliwości, nie ulega wątpliwości, że był jednym z najgroźniejszych przestępców XVII-wiecznego Śląska - produktem epoki, w której wojna […]
Traktat w Jaworowie. Sojusz polsko-francuski, który mógł uratować Rzeczpospolitą przed rozbiorami
W 1675 r. Jan III Sobieski próbował odwrócić losy Rzeczypospolitej. Tajny traktat z Francją miał przywrócić polską zwierzchność nad Prusami Książęcymi i wzmocnić pozycję Polski nad Bałtykiem. Gdyby plan się powiódł, historia mogłaby potoczyć się zupełnie inaczej - może nawet nie doszłoby do rozbiorów. Dlaczego więc tak ambitna koncepcja upadła, zanim tak naprawdę zdążyła się […]
Co by było, gdyby Zygmunt Stary posłuchał Jana Łaskiego? Prusy mogły być nasze
W 1525 roku Polska mogła ostatecznie rozwiązać problem Zakonu Krzyżackiego. W otoczeniu króla Zygmunta Starego nie brakowało tych, którzy uważali, że trzeba dokończyć dzieła i wcielić te ziemie bezpośrednio do państwa polskiego. Na czele tego obozu stał Jan Łaski. Miał plan, determinację i dobre argumenty. Ale król wybrał inne rozwiązanie - bezpieczniejsze i mniej ryzykowne. […]
Traktat krakowski. Gdyby następcy Zygmunta Starego dotrzymali jego postanowień nie byłoby Prus
Traktat krakowski z 1525 roku przez stulecia oceniano ambiwalentnie - jako moment triumfu dyplomacji Zygmunta Starego, ale i jako błąd, który otworzył Hohenzollernom drogę do budowy przyszłego mocarstwa. Jednak prawdziwy dramat zaczął się później. To nie sam traktat, lecz kolejne ustępstwa jego następców doprowadziły do utraty kontroli nad Prusami. Zamiast bronić postanowień umowy, królowie Rzeczypospolitej […]
Hołd pruski 1525 roku. Jak wyglądała ceremonia lenna w Krakowie
10 kwietnia 1525 roku na Rynku w Krakowie doszło do historycznego wydarzenia – hołdu pruskiego. Albrecht Hohenzollern, wielki mistrz zakonu krzyżackiego, ukląkł przed królem Polski Zygmuntem I Starym i złożył mu hołd lenny jako świecki książę Prus. Ceremonia ta była bezpośrednim następstwem traktatu krakowskiego i sekularyzacji państwa zakonnego, otwierając nowy rozdział w dziejach stosunków polsko-pruskich.
Adam Kotowski i jego niezwykła historia. Od chłopa pańszczyźnianego do bogatego szlachcica
Choć chłopi pańszczyźniani w dawnej Rzeczypospolitej rzadko mieli szansę na wyrwanie się ze swojego stanu, historia Adama Kotowskiego pokazuje, że społeczny awans był możliwy - choć niezwykle rzadki. Urodzony jako chłop na Śląsku, Adam Kotowski został sekretarzem króla Jana Kazimierza, bogaczem, właścicielem dóbr ziemskich i fundatorem własnego pałacu.
Polska od unii lubelskiej do rozbiorów toczyła z Rosją cztery wojny. Przegrała tylko raz
Między unią lubelską a pierwszym rozbiorem Polska stoczyła z Rosją cztery bezpośrednie wojny - i aż trzy z nich wygrała. Przez blisko sto lat to nie Rosja, lecz Polska dyktowała warunki na wschodzie Europy, odnosząc zwycięstwa militarne, zdobywając nowe ziemie i utrzymując pozycję regionalnego mocarstwa. Choć późniejsze dekady przyniosły odwrócenie tej tendencji, bilans bezpośrednich wojen […]
